تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نویسنده

چکیده

صلاح‌عبدالصبور یکی از شاعران تأثیرگذارِ گرایش رئالیسم‌‌ اجتماعی، می­باشد، گرایشی که در نیمة دوم قرن بیستم، به‌منظور بازتاب پیامد‌های ناگوار تحوّلات سیاسی و اجتماعی در ادبیات معاصر عرب پدیدآمد. وی، واقعیات موجود جامعه را نقد اصلاح‌گرایانه  کرد و چون آن را بی­تأثیر یافت به گوشه‌نشینی پناه برد؛ عزلتی‌ که قرار است در آن، معرفت کسب کند تا با سلاح دانایی به مقابله با واقعیات تلخ‌ جامعه­ی خویش بپردازد. این مقاله با روش تحلیل محتوا ضمن تعریف رئالیسم اجتماعی و معرفی عبدالصبور، به عنوان مصلح اجتماعی، نمودهای چشمگیرتر گرایش­های رئالیسم اجتماعی وی را بررسی می­نماید که عبارتند از:شر، فقر، رنج و خستگی.

کلیدواژه‌ها

-         القرآن‌الکریم.
-         آدورنو و دیگران؛ درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیّات، گزیده‌ و ترجمة محمّدجعفر پوینده، تهران: نقش‌جهان،1377
-     احمدیان‌، حمید؛ «نگاهی به زندگی و اشعار صلاح‌عبدالصبور با استفاده از آثارش»، مجلة دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی (تهران)، ش:53، پاییز و زمستان(163-164)، زبان و ادبیّات عربی و قرآنی)،1381
-         اسوار، موسی؛ از سرود باران تا مزامیر گل‌سرخ‌(پیشگامان شعر امروز عرب)، تهران: سخن،1381
-         بدوی،انس و حسان الطیبی؛روائع الشعر الحدیث،بیروت-لبنان:دارالمعرفه،2005
-         پرهام، سیروس؛ رئالیسم‌ و ضدرئالیسم‌ در ادبیّات، تهران: آگاه،1362
-         خلیل‌جحا، میشال؛ الشعرالعربی‌ الحدیث من احمدشوقی‌ إلی محمود درویش، بیروت- دارالعودة- دارالثقافة،1999
-         دنسی، جاناتان؛اصطلاحات(12/10/88)، 1992  ww.zehnmang.org/articles/129.doc.
-         ساچکوف‌، بوریس؛ تاریخ رئالیسم، ترجمه‌: محمّدتقی فرامرزی، تهران: تندر،1362
-         سیدحسینی، رضا؛ مکتب‌‌های ادبی، تهران: نیل،1366
-         عارفی، عباس؛ معرفت و گونه‌های رئالیسم (2010)،(20/10/88)
 http://www.hawzah.net/per/per/.magazine/zw014/zh01404.asp.
-     سیدی، سیدحسین‌؛ شجاعی، علی‌اکبر؛ «نمادپردازی در شعر صلاح‌عبدالصبور»، مجلة تخصصی زبان و ادبیّات دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی مشهد، زمستان،1383
-         شریح‌عادل، محمّد؛ سلسلة نقدالعقل المعاصر، دمشق: آفاق معرفة متجددة،2008
-         شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا؛ شعر معاصر عرب، تهران: توس،1359
-         عبدالصبور، صلاح؛ الابحار فی‌ الذاکرة، بیروت: دارالعودة،1982
-         ــــــــــــــــ؛  الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت: دارالعودة،2006
-         الغمری، مکارم؛ تأثیر فرهنگ اسلامی بر ادبیّات روسیه، ترجمه: موسی‌ بیدج، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی،1378
-         فضل‌، صلاح‌؛ اسالیب الشعریة المعاصرة، بیروت: دارالآداب،1995
-         قمی،عباس؛سفینه البحار،جلد2،تهران:انتشارات فراهانی،بی تا
-         نعیمه،میخائیل؛ المجموعه الکامله(الدروب)، بیروت: دارالعلم‌ للملایین،1975
-         مرزوق، حلمی؛ الرومانتیکیة و الواقعیة فی‌ الأدب، بیروت: دارالنهضة الادبیة،1983
-         مقلد، محمّدعلی؛ قضایا حضاریة عربیة معاصرة، بیروت: دارالمنهل اللبنانی،2003
-     المنّاع، علی؛ «النسق‌القناعی‌ فی‌ قصیدة «الظل و الصلیب»، فصلیة نقدالشعر(صلاح‌عبدالصبور)؛المجلد الثانی، العددالثانی، بیروت: دارالنهضة‌العربیة، نیسان(ابریل)2007
-     میرزایی، فرامرز؛ پروانه‌، علی؛ «الموت‌الخیامی فی‌شعر صلاح‌عبدالصبور»، مجلة اللغة‌العربیة و آدابها، دانشگاه تهران پردیس قم، السنة‌الخامسة، العدد‌الثامن، ربیع‌ و صیف 2009
میرزایی، فرامرز؛ شریفیان‌، مهدی؛ پروانه‌، علی، «مرگ‌اندیشی در آثار دو شاعر فارسی و عربی: صلاح‌عبدالصبور و نادر نادرپور»، مجلة زبان و ادبیّات تطبیقی دانشگاه تربیت‌مدرس‌، دوره‌ی14، شماره‌ی2، بهار 1389