Behnam Farsi؛ Vesal Meymandi؛ Abbas Kalantari Khalilabad
چکیده
استعاره‌های قرآنی همیشه در «اسم جامد یا فعل» شکل نمی‌گیرند، بلکه گاهی مشاهده می‌شود که شبه‌فعل «اسم فاعل» بستر مناسبی برای رخداد این پدیده‌ی زبانی در نظر گرفته شده‌است. بسیاری از دانشمندان بلاغت و قرآن‌پژوهان، این نوع از استعاره را از لحاظ طرفین در زمره‌ی استعاره‌های مفرد به‌شمار آورده و در مورد جامع آن نیز یا سکوت‌کرده ...
بیشتر
استعاره‌های قرآنی همیشه در «اسم جامد یا فعل» شکل نمی‌گیرند، بلکه گاهی مشاهده می‌شود که شبه‌فعل «اسم فاعل» بستر مناسبی برای رخداد این پدیده‌ی زبانی در نظر گرفته شده‌است. بسیاری از دانشمندان بلاغت و قرآن‌پژوهان، این نوع از استعاره را از لحاظ طرفین در زمره‌ی استعاره‌های مفرد به‌شمار آورده و در مورد جامع آن نیز یا سکوت‌کرده یا حکم به مفرد‌بودن آن داده‌اند. اما به‌نظر می-رسد ارکان این نوع از استعاره به شکل دیگری در آیات قرآن نمود یافته باشد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی آراء دانشمندان حوزه‌ی بلاغت در خصوص تقسیم-بندی‌های استعاره در اسم فاعل را بررسی نموده و با تکیه بر مبانی نظریه بافت درون‌زبانی خوانشی انتقادی از ارکان استعاره در اسم فاعل ارائه دهد و تأثیر آن را بر تصویرگری و ترجمه‌ی آیات نشان-دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ظرفیت‌های فعلیِ موجود در اسم فاعل در داد و ستد معنایی با واژگان همنشین از نگاه دانشمندان علوم قرآنی مغفول‌مانده و همگی طرفین استعاره و نیز جامع در این‌گونه از استعاره را مفرد در نظر گرفته‌اند؛ در حالی‌که به نظر می‌رسد هر سه رکن استعاره‌ی تبعیه در اسم فاعل، مرکب است و عدم توجه به چنین مسأله‌ی مهمی در پاره‌ای از موارد تصاویری ناقص از آیات قرآن ارائه داده یا اینکه منجر به ارائه ترجمه ای نارسا شده است.
علیرضا روستایی؛ علی اصغر روان‌شاد؛ وصال میمندی؛ علی بیانلو
دوره 17، شماره 58 ، خرداد 1400، ، صفحه 21-42
چکیده
انسجام آوايی از گذر نظم موجود در صفات حروف کلمات نمایان می‌گردد، به‌گونهای‌که با مفهوم برداشت شده از متن سازگاری دارد. از اين رو، بررسی هماهنگیهای صوتی در قرآن کریم با هدف کشف زیبایی‌های ساختاری و زبانی این کتاب آسمانی همواره کانون توجّه پژوهشگران بوده است؛ چرا که واکاوی و تبیین این زیبایی‌ها، از جنبه‌های اعجاز هنری قرآن ...
بیشتر
انسجام آوايی از گذر نظم موجود در صفات حروف کلمات نمایان می‌گردد، به‌گونهای‌که با مفهوم برداشت شده از متن سازگاری دارد. از اين رو، بررسی هماهنگیهای صوتی در قرآن کریم با هدف کشف زیبایی‌های ساختاری و زبانی این کتاب آسمانی همواره کانون توجّه پژوهشگران بوده است؛ چرا که واکاوی و تبیین این زیبایی‌ها، از جنبه‌های اعجاز هنری قرآن پرده برمی‌دارد. یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم، ساختار موسیقایی آن است که مهمترین سطح در بررسی سبک‌شناسی و نخستین محور برای ورود به دنیای متن آیات، سبک و فضای آن به شمار می‌رود؛ چرا که پیوند میان موسیقی و مفهوم، منجر به رساندن بهتر مضمون به مخاطب و برانگیختن احساسات وی می‌گردد. بر این اساس، پژوهش حاضر، سعی دارد سطح آوایی سوره ابراهیم (ع) بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و آماری مورد تحليل و بررسی قرار دهد. نتیجه پژوهش، بیانگر پیوند میان معنی و موسیقی حروف این سوره در پیش روی مخاطب است؛ زیرا زمانی‌که بافت زبانی آیه در صدد القای مفاهیمی باشد که بیان آنها نیازمند به شدّت و قوّت است، واژگانی انتخاب شده که موسیقی حروف بکار رفته در آن، همراه با شدّت و قوّت است. امّا هنگامی که سیاق آیه در پی بیان مفاهیمی همچون حسّ آرامش و اطمینان به مخاطب باشد، در می‌یابیم که گزينش واژگان به‌صورتی است که کاربست حروف بیواک و سايشی و حروف ما بين شدّت و رخاوت در آن نمود بیشتری دارد. بنابراین، موسیقی حاصل از ویژگی‌های حروف از نظر جهر، همس، شدّت، رخاوت و چگونگی ترازبندی آنها در متن آیه از جمله ویژگی‌های معجزه‌آسای قرآن کریم است، به‌طوری‌که همه این ویژگی‌ها با فضایی که این موسیقی در آن جریان دارد، هماهنگ است.
