رضا تواضعی؛ عبدالاحد غيبي؛ فرامرز ميرزائي؛ روح الله قربانی
المستخلص
رسالت بنیادی همة نظامهای آموزشی، آمادهسازی ذهن دانشآموز برای آینده در بستر فرهنگ میباشد. به همین دلیل، محققان و اندیشمندان به عرصة آموزش ورود کرده و سرمایهگذاری در اندیشة بشری برای عملیاتی کردن چشماندازهای آموزشی را جزو محوریترین فرایند به شمار میآوردند. اما تحقق این چشمانداز مستلزم شناخت رابطة آموزش با ...
أكثر
رسالت بنیادی همة نظامهای آموزشی، آمادهسازی ذهن دانشآموز برای آینده در بستر فرهنگ میباشد. به همین دلیل، محققان و اندیشمندان به عرصة آموزش ورود کرده و سرمایهگذاری در اندیشة بشری برای عملیاتی کردن چشماندازهای آموزشی را جزو محوریترین فرایند به شمار میآوردند. اما تحقق این چشمانداز مستلزم شناخت رابطة آموزش با فرهنگ، گنجاندن محتواي فرهنگي در برنامه درسی و مواد آموزشی و در نهایت کشف و برجستهسازی این مؤلفهها در فرایند آموزش به دانشآموزان است. هدف از این جستار، برجستهسازی مؤلفههای فرهنگی به عنوان محتوای پنهان درسی کتاب «عربی، زبان قرآن (۱)» پایة دهم رشتة علوم انسانی ایران است که با همتای خود، کتاب اللغة العربیة «هیّاً للإبداع» دهم متوسطة کشور مصر با سنجة کمیّت مورد ارزیابی قرار میگیرند تا میزان بازتاب این مؤلفهها در محتوای کتاب درسی داخلی احصاء، و نقاط قوت و ضعف آن در مقایسه با همتای مصری، مورد نقد و بررسی قرار گیرد. کل محتوای دو کتاب به عنوان جامعه آماری در این پژوهش است که در ابتدا، دادهها در قالب جدول و نمودار ارائه و در ادامه بصورت توصیفی-تحلیلی مورد کنکاش قرار میگیرند. نتایج نشان میدهد که، زمینههای اسلامی(45%)، اجتماعی(67%) و دینی (15%) در کتاب درسی مصر و زمینههای اسلامی (%54)، دینی(84%) و صنايع فرهنگی(70%) در کتاب درسی ایران بیشترین فراوانی را داشته و این جنبههای اسلامی و دینی است که علیرغم تفاوت در دفعات کاربرد، بصورت مشترک در صدر محتوای فرهنگی به کار رفته در کتابهای درسی فوق میباشد.
سمیه پرماس؛ فرشيد ترکاشوند؛ عليرضا نظری؛ لیلا گل پور
المستخلص
استعاره های مفهومی همواره به عنوان موضوعی مهم در معناشناسی شناختی مطرح بوده است؛ لیکاف و جانسون به عنوان دو نظریه پرداز اصلی این حوزه، برجنبة جسمانی و تجربة بدنی استعارههای مفهومی تأکید کردند. بعدها نظریهپردازانی-در رأس آنها- کووِچش علاوه بر جنبة جسمانی، بر نقش بافت و به ویژه بافت فرهنگی نیز در پردازش و فهم استعارههای ...
أكثر
استعاره های مفهومی همواره به عنوان موضوعی مهم در معناشناسی شناختی مطرح بوده است؛ لیکاف و جانسون به عنوان دو نظریه پرداز اصلی این حوزه، برجنبة جسمانی و تجربة بدنی استعارههای مفهومی تأکید کردند. بعدها نظریهپردازانی-در رأس آنها- کووِچش علاوه بر جنبة جسمانی، بر نقش بافت و به ویژه بافت فرهنگی نیز در پردازش و فهم استعارههای مفهومی تأکید داشتند. ادونیس، شاعر و منتقد عرب زبان، در اشعار خود بر فکر و فرهنگ تمرکز دارد و دفتر شعریاش «أغانی مهیار الدمشقی» دارای بنیادها و زیرساختهای فکری و فرهنگی است که از فلسفه، تصوف و سوررئالیسم گرفته شده است. در این میان شباهت میان تجربة فرهنگی در ساخت و پرداخت استعارههای مفهومی و رابطة آن با بنیادهای فرهنگی در اندیشه و شعر أدونیس انگیزه اصلی انجام پژوهش حاضر است. نتایج پژوهش نشان میدهد که استعارة «پویایی، پیشرفت و نوآوری است» مهمترین حوزة مفهومیِ اندیشه و شعر ادونیس در مجموعة شعریِ «أغانی مهیار الدمشقی» است؛ بر این اساس که ادونیس برای مفهومسازیِ حوزة مقصدِ «پویایی» از مفاهیم متعدد و گاه متناقضی چون دویدن، جریان داشتن، متوقف شدن، سوختن و ... که در عالم معناییِ وی همگی در راستایِ مفهوم عینیِ «پیشرفت» میباشند، بهره جسته است.
ادبي
فرهاد رجبي
المجلد 15، العدد 50 ، يونيو 2019، ، الصفحة 145-162
المستخلص
ترجمه، به عنوان پلي ارتباطي بين ملتها، همواره زمينهساز انتقال تجربههاست. اين انتقال در صورت تداوم، ميتواند از صرف نقل يک متن، به بستري مناسب براي ايجاد تعامل تبديل شود. تجربة تاريخي، در اثر نهضت ترجمه، بهويژه در دوره عباسي که مصادف است با شکلگيري دوره طلايي تمدن اسلامي، نشان ميدهد استفاده از دستاوردها و ظرفيتهاي ديگر ...
أكثر
ترجمه، به عنوان پلي ارتباطي بين ملتها، همواره زمينهساز انتقال تجربههاست. اين انتقال در صورت تداوم، ميتواند از صرف نقل يک متن، به بستري مناسب براي ايجاد تعامل تبديل شود. تجربة تاريخي، در اثر نهضت ترجمه، بهويژه در دوره عباسي که مصادف است با شکلگيري دوره طلايي تمدن اسلامي، نشان ميدهد استفاده از دستاوردها و ظرفيتهاي ديگر ملتها ميتواند به توسعه و شکوفايي در سطوح مختلف بينجامد؛ بنابراين به نظر ميرسد امروز نيز ترجمه بتواند با بهکارگيري شيوههاي نوين و توانمنديهاي موجود در متون ادبي، در سطح روابط فرهنگي بين ايران و کشورهاي عربي دري جديد ايجاد کند. البته در اين مسير موانع و چالشها را نيز نبايد از نظر دور داشت؛ چنانکه مثلاً نبودِ توليدات فرهنگي مناسب، وجود تعارضات متعدد انگيزشي و ديگر مؤلفهها از عواملي است که نقش ترجمه را در تحقق اهدافش تحت تأثير قرار ميدهد. نوشتة حاضر ميکوشد با بررسي کارکرد تاريخي ترجمه متون، از فارسي به عربي و نقشآفريني مترجمان برجسته، جايگاه ترجمه را در ايجاد تعامل بين ايران و کشورهاي عربي بررسي کند، پيامدهاي مثبت و چالشهاي فرارو را مطالعه نمايد و با ارائة راهکارهايي به کارکرد ترجمه در تحقق اين هدف بپردازد. نتايج نشان ميدهد تلاشهاي انجامشده در اين حوزه تاکنون نتوانسته به نتايج مطلوب ختم شود و تحقق اين هدف، نيازمند بازنگري و تلاشي مضاعف در امر تأثيرگذاري ترجمه با توجه به تجربة تاريخي و منابع موجود گذشته است.
مصطفي مهدوي آرا
المجلد 14، العدد 48 ، ديسمبر 2018، ، الصفحة 149-168
المستخلص
زبان و فرهنگ دو مقولة درهمتنيده و پويا هستند که در پي برخي عوامل همچون مهاجرت، دستخوش تغيير و دگرگوني ميشوند. مهاجرت اقوام عرب و جنگزدة دهة شصت به مشهد مقدس و انتقال زبان و فرهنگ عربي به اين شهر، چالشهايي را براي اين زبان و فرهنگ و گويشوران آن به وجود آورده و حوزة کاربرد آن را نسبت به گذشته محدودتر ساختهاست. سياستگذاران ...
أكثر
زبان و فرهنگ دو مقولة درهمتنيده و پويا هستند که در پي برخي عوامل همچون مهاجرت، دستخوش تغيير و دگرگوني ميشوند. مهاجرت اقوام عرب و جنگزدة دهة شصت به مشهد مقدس و انتقال زبان و فرهنگ عربي به اين شهر، چالشهايي را براي اين زبان و فرهنگ و گويشوران آن به وجود آورده و حوزة کاربرد آن را نسبت به گذشته محدودتر ساختهاست. سياستگذاران و برنامهريزان زباني و مسئولان شهري با مطالعه و برنامهريزي دقيق ميتوانند ضمن ازبينبردن اين چالشها، از حضور اين گروه در مشهد براي رونق گردشگري شهري استفاده کنند. نگارنده در جستار حاضر، از روش کيفي (مصاحبه) بهره برده، سپس با استفاده از فن «تحليل مضمون»، چالشهاي فراروي اين زبان و فرهنگ را مورد مطالعه قرار دادهاست. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان ميدهد زبان و فرهنگ عربي در اثر تماس با زبان و فرهنگ جامعة مقصد، از مرحلة همترازي گذشته و رو به زوال است و با اقداماتي همچون: اعتباربخشي به جايگاه اجتماعي اين زبان و احياي فرهنگ و آدابورسوم عربي، از طريق برگزاري جشنوارههاي مخصوص اين گروه، ميتوان آن را حفظ کرد و از آن براي شکوفايي گردشگري شهري و تأمين نيروي انساني متخصص در اين صنعت بهره برد.
محمد جواد بورعابد
المجلد 14، العدد 46 ، يونيو 2018، ، الصفحة 183-200
المستخلص
للأفلام الحظّ الأوفر في تکوين شخصيّة الأطفال وتوجيههم نحو القيم الإسلاميّة وتقاليد شعوب منطقة خليج فارس؛ فإذا کان للأفلام هذا الدور الأمثل، فللترجمة دور لا يقلّ عن ذلک؛ لأنّه بترجمة الأفلام التي تتّخذ من الشريعة والتراث الإقليمي دستوراً للحياة يمکن إرساء المبادئ الإسلاميّة لدى الأبناء والحفاظ على نقاء الأسرة والابتعاد عن نظيراتها ...
أكثر
للأفلام الحظّ الأوفر في تکوين شخصيّة الأطفال وتوجيههم نحو القيم الإسلاميّة وتقاليد شعوب منطقة خليج فارس؛ فإذا کان للأفلام هذا الدور الأمثل، فللترجمة دور لا يقلّ عن ذلک؛ لأنّه بترجمة الأفلام التي تتّخذ من الشريعة والتراث الإقليمي دستوراً للحياة يمکن إرساء المبادئ الإسلاميّة لدى الأبناء والحفاظ على نقاء الأسرة والابتعاد عن نظيراتها من الأفلام الغربيّة التي تستهدف تهديم ثقافتنا. ومن هنا يظهر الارتباط الوطيد بين اللّغة العربيّة والحفاظ على ثقافة شعوب المنطقة؛ حيث تتّخد هذه اللّغة وسيلة لترجمة الأفلام التي تنتجها شعوب المنطقة. فالأمر هذا يُعدّ ضمان جهوزيّة هذه الشعوب للحفاظ على هويّتها وبالتالي الالتزام بالوفاق والابتعاد عن کلّ أمر يؤدّي إلى الانشراخ بين الشعوب؛ خاصّة وأنّ العربيّة تعتبر عنصراً مشترکاً يربط بين شعوب الحضارة الإسلاميّة. فالدارسون لهذه اللّغة باکتسابهم الخبرة والتحلّي بالکفاءة بإمکانهم التصدّي للعولمة التي يشنّها الغرب ضدّ المسلمين بأفلامه اللأخلاقيّة، لکنّه على شرط تمکين الشباب من المعارف والمهارات للاستخدام الأمثل لمهارات الترجمة باعتماد برامج تدريبيّة وتأهيليّة کثيفة ومتجدّدة، وتشجيع بالحضور في دورات تدريبيّة مختلفة وإدماج موادّ مختصّة بالترجمة ضمن المقررات الجامعيّة، وتيسير المشارکة الواسعة للشباب في الفعاليّات الوطنيّة والعربيّة والدوليّة التدريبيّة والتأهيليّة لوضع معارفهم في محلّ التنفيذ. يبدو ذلک هامّاً لمّا نرى أنّ هنالک شريحة عريضة من شعوب البلدان العربيّة أصبحت تتابع الأفلام الإيرانيّة المدبلجة إلى اللغة العربيّة، خاصّة وأنّها متمسّکة بما يتناسب مع الجوّ العائلي. فلإنجاز هذا الهدف أشار البحث أوّلا إلى أهمّيّة اللغة العربيّة والثقافة الإسلاميّة والمحلّيّة لشعوب المنطقة ثمّ أکّد على ضرورة المشارکة في ترجمة الأفلام، وأخيراً بيّن دور المراکز التعليميّة في خلق فرص عمل للدارسين ونشر الثقافة الإسلاميّة والتراث المحليّ للدول الإسلاميّة.
محمد اعتمادي؛ سيدرضا نجفي نجفي؛ عبدالغني ايرواني زاده
المجلد 7، العدد 18 ، إبريل 1432
المستخلص
أبوالاسود الدؤلي، او ظالم بن عمرو، من أبرز شخصيات عصر صدر الاسلام، و الرموز البارزة الذي کان له الدور الاکثر فاعلية في ترسيخ الفکر الاسلامي في مختلف ابعاده و جوانبه، فهو مخضرم تابعي تألق نجمه في مختلف ميادين العلم و الأدب، لاسيما في عصر خلافة أميرالمؤمنين علي بن أبي طالب (ع)، أبوالأسود فضلاً عن کونه من رجال السياسة، و الفقاهة، و الرواية، ...
أكثر
أبوالاسود الدؤلي، او ظالم بن عمرو، من أبرز شخصيات عصر صدر الاسلام، و الرموز البارزة الذي کان له الدور الاکثر فاعلية في ترسيخ الفکر الاسلامي في مختلف ابعاده و جوانبه، فهو مخضرم تابعي تألق نجمه في مختلف ميادين العلم و الأدب، لاسيما في عصر خلافة أميرالمؤمنين علي بن أبي طالب (ع)، أبوالأسود فضلاً عن کونه من رجال السياسة، و الفقاهة، و الرواية، و القضاء و الحرب، فهو من الشعراء المجيدين، الذي امتاز و أبدع في کثير من الاغراض الشعرية، و بالخصوص الشعر الملتزم، فهو في الواقع باني و مؤسس الکثير من العلوم الاسلامية، و مجدد في الشعر الملتزم بخط آل البيت (ع)، کذلک صاحب مدرسة نحوية ابتکرها بارشاد و اشراف من الامام علي بن أبي طالب (ع)، و لا يخفي علي احد ماقام به من انجازه الخالد بوضع النقاط علي حروف القرآن الکريم ليسهل قراءتة و يبعد عنه اللحن و الالتباس، الا ان هذا العالم و الأديب رغم ما قيل عنه لم يحظ بالبحث و النقد بالشکل الذي يستحقه. و لظروف خاصة وعوامل عديدة تغافل عنه التاريخ، و لف حياته بغموض و ابهام و أثيرت حول ريادته التأسيسية للعلوم الاسلامية و القرآنية شبهات تهدف الحط من موقعه العلمي و الادبي و لاسيما من قبل عدد من المعاصرين.