سيد محمود ميرزايي الحسيني؛ شیرین پورابراهیم؛ طيبة فتحي إيرانشاهي
المستخلص
زبانشناسی شناختی بهعنوان یکی از شاخههای نوین میانرشتهای، با بررسی رابطۀ ذهن و زبان معتقد است زبان نمودی از ذهن بشری است؛ ازاینرو با تأمل عمیق در اشعار دوره جاهلی (449-622 م) در پرتو نظریات شناختی میتوان به ذهنیت شعرا برحسب محیط خود و نحوه زیست آنها پیبرد. حاتم طائی از شاعران عرب دورۀ پیش از اسلام است که با بررسی دیوان اشعار ...
أكثر
زبانشناسی شناختی بهعنوان یکی از شاخههای نوین میانرشتهای، با بررسی رابطۀ ذهن و زبان معتقد است زبان نمودی از ذهن بشری است؛ ازاینرو با تأمل عمیق در اشعار دوره جاهلی (449-622 م) در پرتو نظریات شناختی میتوان به ذهنیت شعرا برحسب محیط خود و نحوه زیست آنها پیبرد. حاتم طائی از شاعران عرب دورۀ پیش از اسلام است که با بررسی دیوان اشعار وی میتوان بهنظام فکریاش دست یافت. نظر به اینکه «جنگ» یکی از برجستهترین پدیدههای اجتماعی دورۀ جاهلی بوده، ارائة پژوهشی جدید در حوزۀ «جنگ» در شعر حاتم طائی جهت شناخت نظام فکری وی بهطور خاص و زندگی اجتماعی دورۀ جاهلی بهطور عام هدف اصلی این مقاله است. به این منظور عبارات استعاری و مجازی، از دیوان شاعر، استخراج و طبق نظریه لیکاف و جانسون 1980)) مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد، حاتم طائی برای مجسّمکردن "جنگ" در ذهن مخاطب در قالب استعارۀ مفهومی از امور عینی و محسوس مرتبط با زندگی دورۀ جاهلی، همچون آتش و حیوان بهره گرفته است. همچنین ذکر جنبههای ظریف و جزئیات جنگ و جنگاوری و وصف جنگجویان در مجازهای مفهومی، بهترین گواه دالّ بر پیوند تنگاتنگ میان این پدیده اجتماعی با دوران زندگی شاعر بهشمار میآید.