جواد عابدی؛ حسن مجيدي؛ محمد غفوري فر
المستخلص
نقد روانشناسی متون ادبي و آثار هنري براي شناخت شخصيت صاحب اثر، يکي از برجستهترين روشهاي نقدي است. این نوع از نقد ادبی میکوشد تا با تبیین جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تأثیری که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریانها داشته را مطالعه کند. فرويد بهعنوان بنيانگذار روانكاوي توانست با تحليل رواني مؤلف از خلال آثارش، قرائت ...
أكثر
نقد روانشناسی متون ادبي و آثار هنري براي شناخت شخصيت صاحب اثر، يکي از برجستهترين روشهاي نقدي است. این نوع از نقد ادبی میکوشد تا با تبیین جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تأثیری که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریانها داشته را مطالعه کند. فرويد بهعنوان بنيانگذار روانكاوي توانست با تحليل رواني مؤلف از خلال آثارش، قرائت تازهاي از متون ادبي و آثار هنري ارائه دهد. او بیان داشت روان آدمي ابزارهايي را برای رهایی از فشار روانی و دفاع از خود در اختيار دارد كه به آن مكانيسمهاي دفاعي گفته ميشود. بررسی چنین مکانیسمهایی سبب میشود دلایل برخی رفتارها و گفتارهاي به ظاهر عادي، آشکار گردد. اشعار شاعران يکي از انواع ادبي است که بازتاب شخصيت آفريننده اثر در آن نمود مییابد. ابنرومي از هجویهسرایان برجسته عصر عباسي است که زندگي روی خوشی به وی نشان نداد و در وجود خود حقارتهاي جسماني و اجتماعي را احساس ميکرد، در نتيجه هجویات وی عرصة جولان عقدههاي روانی او گشت. اين پژوهش در تلاش است تا با روش توصیفیـ تحلیلی، با رویکرد نقد روانشناسي به تبیین شخصيت ابن رومي از رهگذر هجویاتش در چارچوب نظرية مکانیسمهای دفاعی فروید بپردازد و تعارض درونی شخصیت او را تبیین و تأثیرات آن بر زندگی و جهان بیرون او را نشان دهد. نتیجه پژوهش نشان میدهد ابن رومی برای رهایی و یا کاهش فشار روانی ناشی از شکست و ناکامی و کشمکش روانی و عاطفی از مکانیسمهای دفاعی چون: همانندسازی با پرخاشگری، جابجاسازی در وصف طبیعت، بازگشت به دوران جوانی، جبران و دلیل تراشی بهره گرفته است.