سید اسماعیل حسینی اجداد؛ حامد پورحشمتی
دوره 15، شماره 52 ، آذر 1398، ، صفحه 1-22
چکیده
شعر معاصر در پی یافتن روشهایی برای تحکیم نقش واژگان و ترکیبها و گریز از یکنواختی کارکردهای ملموس و سنتی آنهاست. این موضوعی است که شاعر را بر آن داشته تا به شیوههای بصری متناسب با بیان خود دست زند و به طراحیهای شکلی قصیده خود یک ساختار معماری جدید متناسب با مضمون واژگان و چینش سطری آنها اضافه نماید. ازجمله این شیوهها، پیگیری ...
بیشتر
شعر معاصر در پی یافتن روشهایی برای تحکیم نقش واژگان و ترکیبها و گریز از یکنواختی کارکردهای ملموس و سنتی آنهاست. این موضوعی است که شاعر را بر آن داشته تا به شیوههای بصری متناسب با بیان خود دست زند و به طراحیهای شکلی قصیده خود یک ساختار معماری جدید متناسب با مضمون واژگان و چینش سطری آنها اضافه نماید. ازجمله این شیوهها، پیگیری آشناییزدایی سطرهای شعری است که بهروشنی در شعر معاصر عربی و فارسی به چشم میخورد، بهویژه این گذار ما در قصاید محمدابراهیم ابو سنه و احمد شاملو بیانگر آن است که دو شاعر در لابهلای سطرهای خود قائل به تکنیکهای انعطافپذیری بصری والایی بهمنظور انتقال تجربههای احساسی و آراء فکری خود هستند. این پژوهش با درپیشگرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پرداختن به مهمترین کارکردهای سطر شعری در سطوح شایع آشناییزدایی آن نزد دو شاعر با تکیه بر مکتب ادبیات تطبیقی آمریکاست. نتیجة تحقیق نشان میدهد دو شاعر به مهمترین کارکردهای آشناییزدایی سطر شعری در قصاید خود توجه نشان دادند؛ نمونة آن شیوة موجدار بودن سطری است که نشاندهندة میزان تأثیرگذاری فشار شرایط سخت بر نوع نوشتار آنهاست. همچنین در شعر هر دو شاعر، سقوط تدریجی سطری بر سقوط معنایی سریع و آهسته، همزمان با سقوط شکلی واژگان حکایت دارد؛ ساختار عمودی سطری در دو موقعیت تساوی افتتاحی و تساوی ضمنی سطرها به کار میرود و در پایان تکنیک سکوت که گاهی از نقطهگذاری برای بیان سکوت کوتاه شروع میشود و به سکوت نقطهای طولانی ختم گردد.
ادبی
کبری روشنفکر؛ خلیل پروینی؛ حامد پورحشمتی درگاه
دوره 13، شماره 43 ، شهریور 1396، ، صفحه 65-86
چکیده
موتیف از عناصر مهم تصویرشناسی عصر جدید است که از طریق آن میتوان به نمادها و تصاویر شعری بدیع شاعر دست یافت. در این مقاله به بررسی موتیف در شعر محمود درویش پرداخته میشود و با اشاره به مفاهیم و تصاویر نهفته در اشعار وی و با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی میکوشیم رمزگانهای موجود در اشعار درویش را که اهمیت والایی در تحلیل قصائد وی داشته ...
بیشتر
موتیف از عناصر مهم تصویرشناسی عصر جدید است که از طریق آن میتوان به نمادها و تصاویر شعری بدیع شاعر دست یافت. در این مقاله به بررسی موتیف در شعر محمود درویش پرداخته میشود و با اشاره به مفاهیم و تصاویر نهفته در اشعار وی و با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی میکوشیم رمزگانهای موجود در اشعار درویش را که اهمیت والایی در تحلیل قصائد وی داشته یا کلیدی برای درک اندیشههای نهان اوست، در اختیار مخاطب قرار دهیم. ازاینرو پس از بررسی موتیف درختان در شعر محمود درویش و تکیه بر سه درخت نخل، زیتون و پرتقال که هر کدام نقش تکرارشوندهای در دیوانهای وی داشتهاند، به تصاویر، رمزگانها و مضامینی دست یافتیم که هر کدام از آنها از دیگری متمایز است؛ نمونة آن درخت نخل است که در دواوین شاعر حائز رتبة نخست میان این سه درخت بوده و دربردارندة رمزگانهایی همچون صلح، خرمی، پایداری و نشانههای مثبت و منفی در خود است؛ سپس پس از آن نوبت درخت زیتون است که علاوه بر دلالت آن بر هستی و تاریخ بشریت، حامل نمادها و تصویرهایی از جمله جلال، اصالت و ایستادگی است و سرانجام درخت پرتقال که گاهی تصاویری تشخیصی و انسانگرایانه و گاهی دلالتهایی از انقلاب و پناهندگی و وطن الشاعر در گنجینه واژگانی خود ذخیره دارد.