محمد حسین کاکوئی؛ عباس گنجعلی
دوره 15، شماره 53 ، اسفند 1398، ، صفحه 43-62
چکیده
دعای عرفه امام حسین (ع) متنی ادبی است که از شیوه‌هایی بیانی و زیباشناختی مانند تصویر و موسیقی در گونه‌های مختلفش مثل تکرار، بهره‌مند است. هدف مقاله بررسی یکی از شیوه‌های بیانی یعنی تکنیک تکرار بوده که خود نوعی از موسیقی کلامی درون‌متنی و یکی از ارکان تشکیل‌دهندة ضرباهنگ است؛ لذا درصدد است تا برخی از انواع این تکنیک مانند تکرار ...
بیشتر
دعای عرفه امام حسین (ع) متنی ادبی است که از شیوه‌هایی بیانی و زیباشناختی مانند تصویر و موسیقی در گونه‌های مختلفش مثل تکرار، بهره‌مند است. هدف مقاله بررسی یکی از شیوه‌های بیانی یعنی تکنیک تکرار بوده که خود نوعی از موسیقی کلامی درون‌متنی و یکی از ارکان تشکیل‌دهندة ضرباهنگ است؛ لذا درصدد است تا برخی از انواع این تکنیک مانند تکرار استهلالی، آغازین، ساده، تراکمی، پایانی، مدوّر، لازمه، مؤکّد، تدریجی و مجاور را در دعای عرفه بکاود و بخشی از زوایای پنهان آن را بازشناسد تا مخاطب هنگام خواندن آن لذت بیشتری ببرد. علت انتخاب این موضوع، این است که تکنیک تکرار بیشتر از دیگر تکنیک‌ها در این دعا به عنوان ادبیات قدیم، جلوه‌گر شده و نیز تکنیکی قدیمی است که مانند تکنیکی نو در بیشتر آثار ادیبان معاصر به گونه‌های مختلف به کار می‌رود. بنابراین به نظر رسید که می‌توان این تکنیک متنوع را در دعای عرفه اجرا کرد. این پژوهش به شیوة توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر کاوش درون‌متنی انجام شده و تلاش کرده تا نمونه‌های مناسب‌تری که هدف این تکنیک را روشن‌تر کرده یا کاربرد بیشتری دارد، مورد توجه قرار دهد. به‌کارگیری زیبای تکنیک تکرار در این دعا، متن را انعطاف‌پذیر ساخته به گونه‌ای که می‌توان تکنیک‌های جدید ادبی را ـ که مشخصه ادبیات جدید است ـ در آن پیاده کرد؛ گرچه دعاها خود در زمرة ادبیات قدیم جای دارند.
