علی افضلی؛ باوه دین کریم مولود؛ صباح کریم مولود
دوره 16، شماره 55 ، شهریور 1399، ، صفحه 33-52
چکیده
محمّد عبده از پیشگامان دعوت به نوآوری و دگراندیشیِ دینی در روزگار خود بود. او نقشی مهم در آگاهیبخشی به ملّت برای رهایی از بردگی و تبعیت محض داشتن ایفا کرد و خواستار تلاش آنان برای آزادی بود. این پژوهش با توجّه به ضرورت بازشناسی و بازاندیشی در نظرات پیشگامان عرصۀ اندیشۀ اسلامی، با بهرهگیری از روش نقل و تحلیل محتوای مقالات محمّد ...
بیشتر
محمّد عبده از پیشگامان دعوت به نوآوری و دگراندیشیِ دینی در روزگار خود بود. او نقشی مهم در آگاهیبخشی به ملّت برای رهایی از بردگی و تبعیت محض داشتن ایفا کرد و خواستار تلاش آنان برای آزادی بود. این پژوهش با توجّه به ضرورت بازشناسی و بازاندیشی در نظرات پیشگامان عرصۀ اندیشۀ اسلامی، با بهرهگیری از روش نقل و تحلیل محتوای مقالات محمّد عبده، اندیشهها و جهان‌بینیِ دینی وی را واکاوی میکند تا از این راه تلاشهای نوآورانه و اصلاحگرانۀ او را در مسائل مختلفی همچون عقلگرایی، تسامح، تقریبِ مذاهب، افراطیگری، نقد اندیشۀ سلفی و تأکید بر زندهداشتِ منطقِ اجتهادْ به منظورِ توافق با تحوّلاتِ زمانه، بررسی نماید. مطالعۀ جهان‌بینیِ دینی محمّد عبده اثبات کرد که عقل و عقلگرایی جایگاه مهمّی در شناخت حقایق اشیا دارد. او مجدّانه خواستار پاکسازیِ دین از خوانشهای افراطی و جاهلانهای شد که روحِ اسلام و زندگیِ اجتماعی را آلوده ساختهاست. به همین منظور، از احیایِ اجتهاد در نقد و اصلاح اندیشۀ سلفی دفاع کرد. وی با تأکید بر اهمّیّتِ والای تسامح و تقریبِ ادیان ومذاهب، خواستار برچیده شدنِ فتنههای مذهبی بود.
