نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• محمدحسن امرائی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران

چکیده

مطالعه سبك­ شناختی یكی از روشهای زبانی مدرن است كه در نتیجه تحولات زبانی قرن­های اخیر پدیدار شد. این یك استراتژی برای به دست آوردن قدرت تولید معنایی است كه انرژی زبان را منفجر می كند و عناصر آن را در موقعیت­های زیباشناختی خارج از فرم معيار زبان قرار می­دهد كه منجر به ویژگی­های ارزشمند سبكی و معنایی متن مي­شود. سبك­شناسی در اصل یك مطالعه زبانی مبتنی بر تجزیه و تحلیل پدیده ­های زبانی و ساختار متن، با توجه به سطوح زباني معمول است. در همین زمینه، قصايد ادبی متعهدی وجود دارد كه در عشق به اهل بیت، به ویژه امام علی (ع) سروده شده است، از آن جمله، می­توان به غديريه ابی تمام طائی در مدح امام علی (ع) و تفضیل او در خلافت و ولایت اشاره كرد؛ از این منظر، ما با تكیه بر رویكرد سبكی، مبتني بر سطوح مختلف فكری، آوایی، دستوری و بلاغی، به بررسي این غديريه پرداخته­ ایم تا زیبایی سبك شاعر در بیان افكار خود نسبت به امام علی (ع) و ترجیح او بر دیگران در واقعه غدیر بيشتر آشكار شود. نتایج تحقیق حاكی از تسلط صداهای بلند بر زمزمه­ ها، به دلیل تمایل شاعر برای ابراز خشم و انفجار درد و رنج او است. به طوری كه موسیقی كلام او لحنی بلند و عمیق وكشيده به­ خود گرفته است. اشتیاق پرشور شاعر، او را بر آن داشت تا از جملات فعلیه بیشتر از جملات اسميه به طور كلی استفاده كند و به آنها رنگ حركت و پویایی ببخشد. روشهای روایی و خبري بر قصیده سایه افكنده است؛ زیرا شاعر می­خواهد از مسأله­اي مهم كه تأیید خلافت برای علی بن ابی طالب (ع) است خبر بدهد؛ و نيز آنچه را كه بر خانواده­اش در حادثه غدیر و كربلا گذشت، روايت كند؛ بنابراین، بیشتر به افعال ماضی در ارتباط با زمینه روایی گفتمان در غدیریه تمايل نشان داده است.

کلیدواژه‌ها

• سبك‌شناسی
• شعر عربی
• ابوتمام الطائی
• غدیریه
• امام علی علیه السلام