تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، زاهدان

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران، بوشهر

چکیده

گاهی شاعر يک رویکرد بلاغی ای به تشبيه دارد که در آن هيچ اشاره ای به ارکان تشبيه نمی کند و اين همان چيزی است که علمای بلاغت بدان تشبيه ضمنی می گويند؛ به طوری که در آن عناصر عقلی در کنار احساسات و عواطف حضور و بروز دارد. شاعران به خاطر دقت و لطافت و تاثير عميقی که بر جان مخاطب دارد، بدين گونه تشبيهی روی می آورند. ابوالفتح بستی به عنوان يکی از شاعران ايرانی در قرن چهارم هجری از اين چشمه، در اشعار خود بهره فراوانی برده است؛ به طوری که يک پديده آشکار و پراکنده در ديوان وی به شمار می رود که خود، ضرورت توجه به آن را در اشعار بستی نشان می دهد. از اين رو مقاله حاضر در نظر دارد ضمن معرفی تشبيه ضمنی، به بلاغت آن در شعر شاعر به شيوه توصيفی تحليلی بپردازد و سبک و عناصری را که شاعر در خلق تصاوير تشبيهی خود از آنها سود جسته، مورد واکاوی قرار دهد. نتایج تحقيق حاکی از آن است که ابو الفتح بستی به جهت معارف گسترده خود از عناصر مختلفی همچون عناصر آسمانی و پزشکی استفاده کرده است. شيوه ها و اسلوبهای وی نيز به قدری متعدد و مختلف است که دسته بندی آنها امری سخت و دشوار است. از ديگر نتايج اين تحقيق می توان به اغراض مختلف شاعر در بکارگيری تشبيه ضمنی اشاره کرد که در مواردی مانند اقامه برهان، اقناع مخاطب، تحريک و... متبلور شده است.

کلیدواژه‌ها

 
 
Holy Quran##
Abbas, Khadir Ahmed, (No Date), The style of interpretation in the Arabic language, Beirut, Dar al-Kutub al-Alamiyyah. ##
 
Abu Al-Adous, Youssef, (2010), Simile and Metaphor, Appellate Perspective, Amman: Dar Al Masirah. ##
 
Al- Busti, Abul-Fath. (1410), Al-Diwan, investigation by Doria Al-Khatib and Lutfi Al-Saqqal, Damascus, Arabic Language Academy. ##
 
Al-Dibaji, Al-Sayed Ibrahim, (1378), Bayada al-Balagha, Tehran, Samt organization. ##
 
Al-Fadhili, Muhammad, (1376), Study and Criticism in Important Rhetorical Issues, Mashhad, Ferdowsi University Publications. ##
 
Al-Fakhouri, Hanna, (1427), Al-Jamae fi Tarikh Al-Adab Al-Arabi, Zway al-Qurba Publications. ##
 
Al-Hashemi, Al-Sayed Ahmed, (1999), Jawaher Al-Balaghah, Beirut, Al-Asriyyah Library. ##
 
Al-Jarim, Ali; And Mustafa Amin, (No Date), Al-Balagha Al-Vazahah, Cairo, Dar Al-Maaref. ##
 
Al-Jarjani, Abdul Qahir, (No Date), Asrar al-Balagha, Research by Mahmoud Mohammad Shakir, Jeddah, Dar al-Madani. ##
 
Al-Khouli, Mohammad Morsi, (1980), Abu al-Fath al- Busti, his life and poetry, Beirut, Dar al-Andalus. ##
 
Al-Maraghi, Ahmed Mustafa, (1414), The sciences of rhetoric, the statement, the meanings and the beautiful, Beirut, Dar al-Kutub al-Alamiyyah. ##
 
Al-Taftazani, Saad Al-Din, (No Date), al-Mutawwal, corrected and commented by Ahmed Ezzo Inaya, Beirut, Dar Ihyaya al-Trath al-Arabi. ##
 
Al-Thaalabi, Abu Mansour, (1983), Yatima al-Dahr in the virtues of the people of the era, explained and verified by Dr. Mufid Muhammad Qamiha, Beirut, Dar Al-Kutub Al-Alamiyyah. ##
 
Al-Thaalabi, Abu Mansour, (1994), Khas Al-Khass, commentary and explanation by Mamoun bin Muhyiddin Al-Jinan, Beirut, Dar Al-Kutub Al-Alamiyyah. ##
 
Al-Zubai, Talib Mohammad; Nasser Halawi, (1996), Al-Balagha Al-Arabiya, Beirut, Dar Al-Nahda Al-Arabiya.
Amin, Ahmed, (1429), Zohr al-Islam, Beirut, Dar Al-Kitab Al-Arabi. ##
 
Atiq, Abdul Aziz, (1405), Elm Al Bayan, Beirut, Dar al-Nahda al-Arabiya. ##
 
Batahir, Ben Eisa, (2008 ), Al-Balagha Al-Arabiya, Beirut, Dar Al-Kitab Al-Jadid Al-Muttahidah. ##
 
Bustani, Sobhi, (1986), The Poetic Image in Artistic Writing, Beirut,  Dar al-Fikr al-Lebanese. ##
 
Gholamalizadeh, Javad; Faiza Arab Yusufabadi, (1400), Abolfath Busti, bilingual Sistani poet, Zahedan, Sistan and Baluchistan University Press. ##
 
Hosseini, Mohammad Baqer, (1382), Jahiz Nishabour, Mashhad, Ferdowsi University Press. ##
 
Haddad, Qassem Naseem, (2006), The artistic image in the poetry of Abi Al-Fath Al- Busti, master's thesis, Omdurman Islamic University, Faculty of Arabic Language. ##
 
 
Allami, Zulfiqar, (1387), "Some Mythological Points in Rudaki's Poems", Bahar Adab Quarterly, Vol. 2, pp. 35-50. ##
 
Anwar, Amir Mahmood, (1385), " Busti, Proverbs, and Judgment", Journal of Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, pp. 17-35. ##
 
Gholam Alizadeh, Javad; Faiza Arab Yusufabadi, (1396), "Tratextual relationship between Hafez Shirazi's and Abolfath Busti's Hakemi poems with the Holy Qur'an", Journal of Arabic Language and Literature, vol. 9, p. 16, pp. 203-224. ##
 
Gholam Alizadeh, Javad; Faiza Arab Yusufabadi, Faiza, (1397), "Sadi Shirazi's influence on Abul Fatah Basti", Arabic Literature Magazine, vol.10, p.2, pp. 145-165. ##
 
Gholamalizadeh, Javad. (2017), Among the stylistic features in the poetry of Abu al-Fath al-Busti,  Havalit al-Trath magazine, 17, pp. 151-159. ##
 
Hosseini, Mohammad Baqer, (1389), "Consistency effects, in the words of Hakim Sabr and Adib Bidari (Abulfath al- Busti)", Lasan Mobin, vol.2, p.1, pp. 71-91. ##
 
Maulai Nia, Ezzatullah; Maryam Mozafari; Ali Ahmad Naseh, (1394), "Investigation of the effect of the Holy Quran on the poems of Abi al-Fath Busti", Journal of Qur'anic Literary Research, vol.3, p.2, pp. 47-71. ##
 
Mohaghegh, Mehdi; (1370), "The division of sciences according to Islamic scholars", Rahiyaft magazine, Vol. 1, A1, pp. 46-65. ##