مهران معصومي؛ مجيد محمدي؛ پيمان صالحي؛ جهانگیر امیری؛ مریم رحمتی ترکاشوند
المجلد 18، العدد 63 ، سبتمبر 2022، ، الصفحة 105-126
المستخلص
آشناییزدایی بهمعنای توانایی نویسنده در نشاندادن مسائل عادی، به شیوهای نو و غیرمنتظره است و هدف از کاربرد آن ایجاد رخنه در ادراک انسان گرفتار تکرار، کلیشه و عادت است تا ادراک و احساس عادتزده او را حساس به مسائل و دگرگون کند. «برید اللیل» عنوان رمانی است از هدی برکات، نویسنده لبنانی تبار ساکن فرانسه که به محض انتشار، ...
أكثر
آشناییزدایی بهمعنای توانایی نویسنده در نشاندادن مسائل عادی، به شیوهای نو و غیرمنتظره است و هدف از کاربرد آن ایجاد رخنه در ادراک انسان گرفتار تکرار، کلیشه و عادت است تا ادراک و احساس عادتزده او را حساس به مسائل و دگرگون کند. «برید اللیل» عنوان رمانی است از هدی برکات، نویسنده لبنانی تبار ساکن فرانسه که به محض انتشار، مورد توجه خوانندگان قرار گرفت، به گونهای که برنده جایزه «بوکر عربی» در سال 2018 گردید. این رمان، روایتگر داستان کسانی است که عمدتاً به علّت مهاجرت اجباری، دچار بحران رابطه شدهاند. این رابطه به خصوص بین مادران و فرزندان و عشاق به تصویر کشیده شده است. علاوه بر این، وضعیت افراد درگیر بحران ارتباطی با دیگر فرهنگها نیز بیان شده است. هدی برکات، آگاهانه، برای به نمایش گذاشتن این رابطه بحرانزده از شگرد برآمده از رویکرد فرمالیستی یعنی آشنائیزدایی در نظریۀ ویکتور اشکلوفسکی بهره برده است که هنر را زاییدۀ آشناییزدایی از امور هستی میداند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی نشان دادن آشنائیزداییهای صورت گرفته در شخصیتپردازی، پیرنگ و روایتپردازی رمان مذکور بوده که به صورت اپیزودهایی مستقل و در قالب نامهنگاری ارائه گردیده است. در این رمان، راوی هر اپیزود، شخصیت محوری آن است. نتایج نشان از آن دارد که هدف نویسنده از آشنائیزدایی، ایجاد تشکیک و رخنه در کلانروایتهایی چون مهر مادر و فرزند و عاشق و معشوق به یکدیگر و همچنین رابطه مبتنی بر نوعدوستی است تا بتواند در قالب تابوشکنیهای احساسی و عاطفی، وضعیت به بنبست رسیده انسان را در جهان پسامدرن به تصویر بکشد.