تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

لغة الجسد هي أحد المكونات المهمة لفروع مثل الفلسفة وعلم النفس التي وجدت طريقها إلى الأدب القصصي وحتى الشعر ولها وظائف دلالية وسيميائية تلعب دوراً مهماً في تشكيل وتعزيز العناصر القصصية. ربعي المدهون وهو كاتب فلسطيني‌الأصل الفائز بجائزة بوكر العربية عام 2016 م، في روايته، بالإضافة إلى استخدام المنطوق، استخدم أشكالًا مختلفة من لغة الجسد والعلامات غير اللفظية. حاولت هذه المقالة دراسة عناصر الاتصال غير اللفظي وشرح وظيفتها في فهم الكلمة والمساعدة في توصيف الشخصيات في هذه الرواية باستخدام المنهج السيميائي. أظهرت النتائج أن المدهون استخدم 145علامة غير اللفظية،130 منها لها وظيفة استبدالية، و14 منها لها وظيفة إكمالية و1 لها وظيفة تحكمية، وتم التعبير عنها في الغالب على شكل العلامات الصوتیة غير اللغویة. كما أنه يجمع بين مواضيع مثل الحزن والفرح والحب والفكر والمفاجأة في روايته القصيرة. على سبيل المثال حاول المدهون باستخدام العناصر غير اللفظية أن يصف الشخصيات؛ باستخدام هذه العناصر، يصف جولي بأنها شخصية طيبة وعاطفية لأمها، التي لديها اهتمام كبير بأرض عكا. ومحمود دهمان هو شخصية صامدة ومتشددة حارب ضد النظام المحتل.

کلیدواژه‌ها

الف) کتاب‌ها
آذربایجانی، مسعود و همکاران (1382)، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت.
آرژیل، مایکل (1378)، روان‌شناسی ارتباطات و حرکات بدن، ترجمه مهناز حیدری، تهران: انتشارات مهتاب.
احدیان، محمد (1374)، مقدمات تکنولوژی آموزشی، چاپ دوازدهم، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
بهرامی‌کمیل، نظام، (1388)، نظریۀ رسانه­ها (جامعه‌شناسی ارتباطات)، تهران: کویر.
بیدارمغز، علی‌محمد (1392)، ارتباط غیرکلامی، تهران: کارگزار روابط عمومی.
پیز، آلن (1387)، زبان بدن (راهنمای تعبیر حرکات بدن)، ترجمه سعید زنگنه، چاپ سوم، تهران: جانان.
رﯾﭽﻤﻮﻧﺪ، وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ ﭘﯽ و ﺟﯿﻤﺰ ﺳﯽ. ﻣـﮏ ﮐﺮوﺳـﮑﯽ (1388)، رﻓﺘﺎرﻫـﺎی ﻏﯿﺮﮐﻼﻣـﯽ در رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن‌ﻓﺮدی (درﺳـﻨﺎﻣ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻏﯿﺮﮐﻼﻣـﯽ)، ﺗﺮﺟﻤـﮥ ﻓﺎﻃﻤـﻪ‌ﺳـﺎدات ﻣﻮﺳـﻮی و ژﯾـلا ﻋﺒﺪاﻟﻪﭘﻮر، زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ آذری، ﭼﺎپ دوم، ﺗﻬﺮان: داﻧﮋه.
سامووار، لاریا و همکاران (1379)، ارتباط بین فرهنگ‌ها، ترجمه غلامرضا کیانی و اکبر میرحسنی، تهران باز.
سوسور، فردینان دو (1378)، دورۀ زبانشناسی همگانی، ترجمه کورش صفوی، تهران: هرمس.
فرهنگی، علی‌اکبر (1374)، ارتباطات انسانی (مبانی)، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
فرهنگی، علی‌اکبر (1375)، ارتباطات غیرکلامی- هنر استفاده از حرکات و آواها، میبد: دانشگاه آزاد اسلامی.
کریمی، عبدالعظیم (1380)، الگوی نمادین و غیرکلامی در تعلیم و تربیت نامریی، تهران: منادی تربیت.
محسنیان‌راد، مهدی (1385)، ارتباط‌شناسی؛ میان‌فردی، گروهی، جمعی، تهران: سروش.
المدهون، ربعي (2016)، مصائر: کونشرتو الهولوکوست والنکبة، بيروت: مكتبة الفكر الجديد.
ب) مجلات
پهلوان‌نژاد، محمدرضا (1386)، «ارتباطات غیرکلامی و نشانه‌شناسی حرکات بدنی»، زبان و زبان‌شناسی، دوره 3، شماره 6، صص 34- 13.
بهنام، مینا؛ ابوالقاسم قوام؛ محمد تقوی و محمدرضا هاشمی (1393)، «گفتار بی­صدا: تأملی بر زبان بدن در غزلیات شمس»، فنون ادبی، دوره 6، شماره 2، صص 48- 33.
جمالی، نیلوفر و عفت‌السادات افضل طوسی (1398)، «زبان بدن و نقش آن در آگهی‌های تبلیغاتی (مطالعه موردی: آگهی تبلیغاتی چهره‌های مشهور ایرانی)»، جلوه هنر، دوره 11، شماره 4، صص 26- 17.
ج) لاتين
Korte, Barbara (1997), Body Language in Literature, Canadian Cataloguing in Publication Data.