طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلف

جامعة "آزاد" اسلامية في قم

المستخلص

الملخّص:
يختار الخطاب الإسلامي الأدبي باعتباره بنية دلالية متناغمة مع نفسه، أساليب أدبية أو لغوية متنوعة لإرسال الفکرة إلي القارئ و تعميقها فيه، انطلاقاً مِن القناعة بأن الترکيبة النفسية الإنسانية تختلف؛ الأمر الذي يتطلب تنوع الأساليب في مخاطبة الناس للوصول إلي الغاية التي يرمي إليها هذا الخطاب؛ لذلک يوظّف أنواعاً أدبية متنوعة لتوجيه المتلقي إلي الخير، کما أنّه يوظّف الصور البيانية و کذلک أساليب الجملة (دلالات الجملة المتنوعة) لنفس الغاية. أمّا في هذه المقالة فقد اقتصرنا علي بعض الأنواع و الفنون الأدبية لتوضيح صورة التنوع الأسلوبي في الخطاب الإسلامي الأدبي، و إنه خطاب ديني واضح المعالم يتخذ من العقل و المنطق قاعدة انطلاق، و من العاطفة مادة حية يوظفها بغيةَ التأثير و من الأسلوب الأدبي قالباً کلامياً لإرسال الفکرة. عموماً فإننا عالجنا و باختصار طريقة تأثير کل واحدٍ من تلکم الأنواع، مشفوعة بأمثلة من القرآن الکريم و الحديث الشريف.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

تنوع شیوه‌ها در گفتمان ادبی اسلامی

المؤلف [Persian]

  • محمد حسن معصومی

جامعة "آزاد" اسلامیة فی قم

المستخلص [Persian]

گفتمان ادبی اسلام به­عنوان یک ساختار معنایی متکامل، شیوه­های بیانی گوناگونی را برای فرستادن پیام خود و نشاندن آن در جان گیرنده بر می­گزیند. خاستگاه چنین شگردی این عقیده است که ساختار روانی آدمیان با یکدیگر متفاوت است و همین امر، آفریننده­ی اثر ادبی را بر آن می­دارد تا برای راهیابی به ژرفای جان مخاطبان به شیوه­های گوناگونی دست یازد و از این رهگذر، آرمان خود را به­نحوی مطلوب، عملی سازد؛ از همین روی است که گفتمان ادبی اسلام، اکثر انواع ادبی و نیز همه­ی صور خیال و شیوه­های معنایی را برای رسیدن به آرمان یادشده، که راه خیر و رستگاری است، به­کار می­گیرد. شایان ذکر است که این گفتمان دینی، خطوطی روشن را مقتدای خود قرار داده است؛ زیرا خاستگاه آن خرد و منطق البته در کنار عواطف زنده و پویاست که آرمان آن ایجاد دگرگونی در گیرندگان پیام بوده و هم­زمان این شگردها را در قالب اسلوبی از گفتار می­ریزد که پیام را به آسانی ارسال کند.
جستار حاضر می­کوشد به کیفیت به­کارگیری انواع ادبی به­عنوان یکی از ابزارهای گفتمان ادبی اسلام بپردازد؛ از این­رو سعی شده است به­طور فشرده و با آوردن نمونه­هایی از این گونه­های ادبی، که عمدتاً از قرآن و احادیث است، به­نحوه­ی تأثیرگذاری آن بر مخاطبان پرداخته شود.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • انواع ادبی
  • شیوه¬های گفتار
  • فنون ادبی
  • قرآن و حدیث
  • گفتمان ادبی اسلامی