تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

3 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه هنر شیراز

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی نمود پدیده‌های جنسیت، مراحل سنی و طبقه اجتماعی در 3 کتاب درسی زبان عربی پرداخته که وزارت آموزش‌وپرورش ایران برای دانش‌آموزان دورة متوسطه اول در طول چند سال اخیر طراحی و تألیف نموده‌است. بررسی جنسیت، سن و طبقه اجتماعی در این کتاب‌های درسی بدین‌ دلیل صورت گرفته که معلمان و دانش‌آموزان در معرض بسیاری از واژگان، تصاویر و شکل‌هایی هستند که تأثیر بسیاری روی شناخت و جهان‌بینی ایشان دارد. ازاین‌رو، در این جستار با به‌کارگیری سیاهة جامعه‌شناختی «کانینج ورث» (1995م) پس از استخراج کلمات و تصاویر مرتبط با موضوع، کتاب‌های مذکور بررسی شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان پراکندگی جنسیت مذکر و مؤنث در مواد دیداری و نوشتاریِ سه کتاب به شکل همگن صورت گرفته و چنین می‌نمایاند که به زنان در زمینه‌های مختلفِ پرداخته‌شده در کتاب ازجمله شغل و جایگاه اجتماعی، ارزشی همچون مردان بخشیده شده‌است. همچنین بیشتر تصاویر نمایانگر طبقة اجتماعی متوسط است و کیفیت نمود سن و طبقه اجتماعی با فرهنگ ایرانی و مراحل سنی دانش‌آموزان متناسب و هم‌سو است؛ چراکه بیشتر تصاویر و شکل‌ها مرحله نوجوانی را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

المصادر
أ) الکتب
القرآن الکریم
سازمان پژوهش وبرنامه ریزی آموزشی، (1396ه. ش)، عربی پایه هفتم دورۀ اول متوسطه، دفتر تألیف کتاب‌های درسی عمومی ومتوسطه نظری، وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران.
________، عربی پایه هشتم دورۀ اول متوسطه، دفتر تألیف کتاب‌های درسی عمومی ومتوسطه نظری، وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران.
________، عربی پایه نهم دورۀ اول متوسطه، دفتر تألیف کتاب‌های درسی عمومی ومتوسطه نظری، وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران.
Connell, R. W, (2008(, Gender, Cambridge: Polity Press.
Cunningsworth, A, (1995), Choosing your coursebook. Oxford: Heinemann.
Taylor. A, Baily. A, Cooper. P, Dwyer. C, Cheris. K, Lieb. B, (2007) Gender equity in communication skill, Lawrence Erlbaum Associate Publishers.
ب) الرسائل الجامعیة
Ghorbani, Laya, (2009), An Investigation of the Manifestation of Sexism in EFL/ESL Textbooks, A thesis for receiving (M. A. ) degree on Teaching English as a Foreign Language Islamic Azad university of Bandar Abbas.
Jamalzehi, Fateme, (2014), Age, Gender, and Social Class in ELT Junior high school and High school Coursebooks in Iran, A thesis for receiving (M. A. ) degree on Teaching English as a Foreign Language, Islamic Azad University Abadeh Branch.
ج) الدوریات
Arıkan, A, (2005), Age, gender and social class in ELT coursebooks: A critical study,Journal of Faculty of Education, 11, 29-38.
Bahman, Masoume. Rahimi, Ali, (2010), Gender representation in EFL materials: an analysis of English textbooks of Iranian high schools, Procedia social and Dehabioral Sciences. V9. 273-277.
Darder, A, (1991), Culture and power in the classroom: A critical foundation for bicultural education, Westport, Connecticut: Bergin & Garvey.
Connecticut: Bergin & Garvey. Gharbavi, Abdulah. Mousavi, Seyyed Ahmad, (2012), A Content Analysis of Textbooks: Investigating Gender Bias as a Social Prominence in Iranian High School English Textbooks, English Linguistics Research. Vol 1, 42-49.
Gharbavi, Abdullah Mousavi, Seyyed Ahmad, (2012), A Content Analysis of Textbooks: Investigating Gender Bias as a Social Prominence in Iranian High School English Textbooks, English Linguistics Research, Vol 1, 42-49.
McClure, L. J, (1992), Language activities that promote gender fairness. In Gender issues in the teaching of English, ed. N. M. McCracken and B. C. Apple, 39–51. Portsmouth, NH: Boynton/Cook Heinemann.
Mineshima, M, (2008). Gender representation in an EFL textbook. http: //www. google. co. ug/#q=mineshima (2008)’gender representation an elt book. (accessed October 10, 2010)
Mills, S. L. Mullany, (2011), Language, Gender and Feminism: Theory, Methodology and Practice, London and NewYork: Routledge.
Razmjoo. S. A, Kazempourfard. E, (2012), On the Representation of Bloom's Revised Taxonomy in Interchange Coursebooks. The Journal of Teaching Language Skills (JTLS). 4 (1).
Richard, J. C. (2005), Material development and research: Making the connection, A paper presented at a Colloquium on Research Material Development at the TESOL Convention, San Antonio.
Samadi khah, Mehran, Shahrokhi, Mohsen, (2014) A Critical Discourse Analysis of ELT Materials in GenderRepresentation: A Comparison of Summit and Top Notch, English Language Teaching; Vol. 8, No. 1.
Sovic, Anja. Hus, Vlasta, (2015), Gender Stereotype Analysis of The Textbooks for Young Learners, Procedia-Social and Behavioral Sciences 186, 495 – 501.