تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا

2 دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا

چکیده

نظریة الاستعارة المفهومیة هی أداة مناسبة لدراسة وتحلیل النصوص الدینیة، بما فی ذلک القرآن الکریم. من خلال هذه النظریة، یمکن تحدید طریقة وضع المفاهیم للعدید من المفاهیم القرآنیة. الغرض من هذه الدراسة هو التعرف على الطریقة القرآنیة فی تجسیم الوقت کمفهوم تجریدی. فی اللسانیات المعرفیة، من أجل فهم الوقت، یتم تقدیم نموذجین إدراکیین أحدهما یعتمد على الشخص ویستند الآخر على الوقت. أجریت الدراسة الحالیة باستخدام المنهج الوصفی-التحلیلی وتسعى إلى الإجابة عن هذا السؤال: ما هو المنهج القرآنی فی ترسیم وتجسیم الوقت کمفهوم تجریدی؟ تشیر نتائج هذه الدراسة إلى أنّ الإستعارة الوجودیة المادیة والاستعارة الاتجاهیة الاستعارة التصویریة الحرکیة وموقع الأمام والخلف تشکل البنى التحتیة للنموذجین المعرفییْن للوقت فی نص القرآن. بالإضافة إلى هذین النموذجین لتجسیم الوقت فی النص القرآنی، استخدمت الإستعارة الوجودیة الظرفیة والمادیة والإستعارة التصویریة الحجمیة خارج بنیة النموذجین المعرفیین أیضاً.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

کتابنامه
1) کتاب‌ها
عربی
آلوسى، محمود بن عبدالله (1415)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
حویزى، عبدعلى بن جمعه (1415)، تفسیر نور الثقلین، القاهره: اسماعیلیان.
الزجاجی، ابواقاسم (1984)، حروف المعانی، تحقیق علی توفیق الحمد، الأردن: مؤسسة الرسالة.
زمخشرى، محمود بن عمر (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دار الکتاب العربی.
السیوطی، جلال الدین عبدالرحمن (1951)، الإتقان فی علوم القرآن، القاهرة: نشر مصطفی البابی الحلبی.
طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طهران: ناصر خسرو.
 
فارسی
تیلر، جان رابرت (1383)، بسط مقوله مجاز و استعاره، مترجم: مریم صابری‌پور نوری‌فام، مجموعه مقالات استعاره مبنای تفکر و ابزار زیبایی‌آفرینی با همکاری گروه مترجمان، به کوشش فرهاد ساسانی (صص35-67)، تهران: سوره مهر.
صفوی، کورش (1382)، فرهنگ توصیفی معنی‌شناسی، تهران: فرهنگ معاصر.
طباطبایى، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: اسلامى.
طبرسى، فضل بن حسن (بی‌تا)، ترجمه تفسیر مجمع البیان، تهران: فراهانى.
فتوحی، محمود (1392)، سبک‌شناسی: نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
قرائتى، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.
کوچش، زلتن (1393)، مقدمه‌ای کاربردی بر استعاره، مترجم شیرین پورابراهیم، تهران: سمت.
............................ (1394)، استعاره در فرهنگ؛ جهانی‌ها و تنوع، مترجم نیکتا انتظام، تهران: سیاهرود.
لیکاف، جورج و جانسون، مارک (1394)، استعاره‌هایی که با آن زندگی می‌کنیم، مترجم: پورابراهیم، شیرین، تهران: علم.
مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مقالات
بهنام، مینا (1389)، «استعاره مفهومی نور در دیوان شمس»، مجله نقد ادبی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، سال سوم، شماره 10، صص 91-114.
عیسی‌زادگان، علی، (1392)، «رابطه ادراک زمان و استعاره»، نشریه بازتاب دانش، تهران: دوره هشتم، شماره‌های 27 و 28، شماره صص 6-13.