نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 دانشجوى دکترى زبان و ادبيات عربي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي
2 استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي
المستخلص
تتمتّع القصة القصيرة جداً بمميزات فنيّة وجماليّة عديدة تجعلها ذا فاعلية في عملية تثقيف المتلقي ودفعه للمشارکة في عملية السرد، ولقد تنبّه القاصّ العماني لهذه المميّزات وسعي لتوظيفها من أجل الوصول إلي أهدافه الأدبية والثقافية والاجتماعية. تهدف هذه الدراسة إلي الوقوف علي التجربة القصصية العمانية في هذا المجال متمثلة بتجربة الکاتبة عزيزة الطائي کواحدة من الکاتبات الناشطات في المجتمع الأدبي والثقافي العماني. فهي محاولة للتعرّف علي أهمّ الملامح الفنية والجمالية التي تميّزت بها مجموعتها "موج خارج البحر". کما تسعي هذه الدراسة إلي التعرّف علي کيفيّة توظيف الکاتبة لآليات القصة القصيرة جداً وتقنياتها: کالحذف والإضمار، والتناص، في سبيل تفعيل ثقافة المتلقي، وبثّ الرّؤي الحياتية المختلفة والمناهضة أحياناً للرّؤي الاجتماعية العمانية. وتضمّ مجموعة "موج خارج البحر"180قصة قصيرة جداً مرتّبة حسب حروف الهجاء لعناوينها، ولقد اعتمدنا في هذه الدراسة المنهج الوصفي- التحليلي المناسب لتحليل القصة القصيرة جداً وتفسيرها ونقدها. وأخيراً، تبيّن لنا أنّ رغم الخصائص الفريدة للقصة القصيرة جداً؛ من التکثيف الشديد وقصر الحجم؛ حيث تتراوح أحجامها في المجموعة ما بين سطرين إلي نصف صفحة، إلّا أنّ الکاتبة استطاعت بجدارة أن تذلّلها وتستخدمها تارةً لتشغيل المعرفة الخلفية للقارئ، وتارةً أخري لتثقيفه ودفعه لممارسة التأويل عن طريق التعرّف علي الثقافات والإبداعات الأدبية العالمية الأخري، بهدف تغيير وتوسيع آفاق رؤاه في الحياة.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
بررسی داستان بسیار کوتاه ادبیات معاصر عمان در مجموعة «موجی بیرون دریا»
المؤلفون [Persian]
- جمیله ترابی 1
- ناهده فوزی 2
1 دانشجوى دکترى زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
المستخلص [Persian]
داستان بسیار کوتاه، یکی از ژانرهای داستانی است که در سنوات اخیر مورد توجه داستان‌نویسان عمانی قرار گرفته و آثار قابل ملاحظه‌ای از نظر کیفی در صحنه ادبیات معاصر عمان منتشر شده‌است. در این پژوهش نگارنده با تکیه بر روش تحلیلی ـ توصیفی، مجموعه «موجی بیرون دریا» اثر عزیزة الطائی را به عنوان یکی از آثار برجستة عمانی، جهت بررسی مهم‌‌ترین ویژگی‌های ساختاری و زیباشناختی برگزیده است. وی همچنین، به بررسی روش استفادة نویسنده از تکنیک‌های داستان بسیار کوتاه مانند: حذف و پنهان‌کردگی، و بینامتنیت برای فرهنگ‌سازی، و فعال‌سازی دانش پس‌زمینة خواننده با هدف درگیر ساختن وی در فرایند تفسیر و بیان دیدگاه‌های چالش‌برانگیز خود، در زمینه‌های گوناگون تحت‌الشعاع قرار داده‌است. پس از تحلیل داده‌ها این نتیجه به دست آمد که نویسنده، با وجود ویژگی‌های منحصربه‌فرد این سبک ادبی مانند: فشردگی معنایی و حجم بسیار کم داستان‌ها، که در این مجموعه بین دو خط تا نیم صفحه بیشتر نیست، توانسته، به‌خوبی از تکنیک‌های این سبک بهره‌مند شود و در راستای بالا بردن سطح فرهنگی و ادبی خوانندگان، از راه تبادل فرهنگی با ملت‌های جهان، یا از راه فعال‌سازی دانش پیش‌زمینه‌ای خوانندگان؛ و درگیر ساختن آنها در فرایند تفسیر این داستان‌ها با هدف گسترش افق‌های زندگی، به نحو مؤثری عمل کند.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- ادب عمانی
- داستان بسیار کوتاه
- عزیزه الطائی
- حذف و پنهان‌کردگی
- بینامتنیت
)