حمیدرضا پیرمرادیان؛ محمود آبدانان مهدیزاده؛ غلامرضا کریمی‌فرد؛ نصرالله امامی
دوره 9، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 47-67
چکیده
چکیده:
امیرالشعرا احمد شوقی، با بهرهگرفتن از تاریخ کهن عربی درخصوص داستان «لیلی و مجنون»، نمایشنامه‌ای به نام «مجنونُ لَیْلَی» در پنج پرده سروده است.
تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش‌های میدانی و کتابخانه‌ای، به این پرسش پاسخ دهد که شوقی در پردازش شخصیت «مجنون» در نمایشنامهی خویش از چه منابع ...
بیشتر
چکیده:
امیرالشعرا احمد شوقی، با بهرهگرفتن از تاریخ کهن عربی درخصوص داستان «لیلی و مجنون»، نمایشنامه‌ای به نام «مجنونُ لَیْلَی» در پنج پرده سروده است.
تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش‌های میدانی و کتابخانه‌ای، به این پرسش پاسخ دهد که شوقی در پردازش شخصیت «مجنون» در نمایشنامهی خویش از چه منابع و عواملی بهره برده و شخصیتی که از «مجنون» می‌پردازد، چه ابعاد و وجوه شخصیتی دارد؟
حاصل اینکه شخصیت پرداختهی شوقی از «مجنون» برای مخاطب، شخصیتی نوعی است که امکان وجود آن در عالم واقع، تقریباً مُحال است. «مجنون» شخصیتی بدون تحرک و ایستا دارد که از ابتدا تا انتهای داستان، هیچ تغییر محسوسی در اعمال و رفتارش مشاهده نمی‌شود و مخاطب دائماً او را در حال بی‌هوشی نظاره‌گر است. «مجنون» گاه، دچار جنون شده و گاه چنان به مانند عقلا سخن می‌راند که هیچ شکی در خرد و فرزانگی او نیست. شخصیتی که شوقی از «مجنون» پردازش کرده است، گاه، تحت تأثیر میراث کهن ادبیات عربی «پاک و عفیف» است و گاه، تحت تأثیر روایت‌های عامیانهی داستان و دیگر ادبیات‌ها، بهویژه ادبیات فارسی و ترکی، «صوفی» است و گاه، تحت تأثیر ادبیات مغربزمین، بهویژه ادبیات فرانسوی، آمیزه‌ای از «رئالیسم»، «کلاسیسم» و «رمانتیسم» است و در تمامی این وجوه سه‌گانه که برشمردیم نیز کمژرفا و ناتمام است؛ ولی از منظر غنایی باید گفت که شخصیت غنایی مجنون در اوج بوده و بهخوبی احساسات و عواطف مخاطبان خویش را برمی‌انگیزد.
حسین میرزائی نیا؛ سهیلا بزرکی
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1385، ، صفحه 61-80
چکیده
شکسبیر و شوقی یعدّان من أشهر ال شعراء؛ فهما نالبان لحاضارتین عظمتین، و قبل أیّ انتساب إلی قومٍ أو شعبٍ فهما ینتسبان للأسرة الإنسانیة. فکلامها یرسان لنا صوراً من الآداب و العادات و التقالید و الخصائص الإنسانیة لقومها و لشعبهما، و کلاهما یراجعان فی مسرحیتهما القصص التاریخیة و الأساطیر، و یدخلان فی عالم الخیال و العشق و الأرواح. و هذا ...
بیشتر
شکسبیر و شوقی یعدّان من أشهر ال شعراء؛ فهما نالبان لحاضارتین عظمتین، و قبل أیّ انتساب إلی قومٍ أو شعبٍ فهما ینتسبان للأسرة الإنسانیة. فکلامها یرسان لنا صوراً من الآداب و العادات و التقالید و الخصائص الإنسانیة لقومها و لشعبهما، و کلاهما یراجعان فی مسرحیتهما القصص التاریخیة و الأساطیر، و یدخلان فی عالم الخیال و العشق و الأرواح. و هذا سبب أساسی فی خلود مسر حیاتهما.هذه الدراسة هی مقارنة بین المسرحتین: مجنون لیلی و رومیو و جولییت للتشابه الشدید بینهما موضوعاً و مضنوناً. فالمقارنة بین هاتین المسر حیتین تعتبر من أنفع و أحسن الدراسات عند الطلاب و المولعین بالأدب. فکما تأثٌر شکسبیر فی کتاباته بعصر الملوک و الأساطیر، کذلک أنشد شوقی مسر حیته مجنون لیلی علی أساس الأساطیر العربیة التی الٌفت فی القرنین الأول و الثانی فی مجال الحبّ العذری فی بادیة نجد أثناء العصر الأموی؛ هذه المسرحیة تأثّر شوقی بعناصر التراجیدیا الشکسبیریة.
