محمدعلی کاظمی تبار؛ محمدرضا باغبان زاده امشه؛ فاطمه سرچاهی
المستخلص
قرآن کریم مشتمل بر زیباییهای بیپایانی در حوزﮤ بیانی و ادبی است. بخشی از این زیباییها در قالب آیاتی نمود یافته است که به لحاظ موضوعی و ساختار واژگانی با هم یکسان بوده و تنها در حروف یا واژگانی اندک ناهمگون هستند که از آن به «آیات متشابه لفظی» یاد میشود. در این میان «فواصل» نیز به عنوان عاملی زیباساز در همگونی و هماهنگی ...
أكثر
قرآن کریم مشتمل بر زیباییهای بیپایانی در حوزﮤ بیانی و ادبی است. بخشی از این زیباییها در قالب آیاتی نمود یافته است که به لحاظ موضوعی و ساختار واژگانی با هم یکسان بوده و تنها در حروف یا واژگانی اندک ناهمگون هستند که از آن به «آیات متشابه لفظی» یاد میشود. در این میان «فواصل» نیز به عنوان عاملی زیباساز در همگونی و هماهنگی واژگان نقش خود را ایفا میکنند. فواصل عبارتند از حروف همشكل در مقاطع آيات كه موجب فهم بهتر معاني ميشوند و در پایان آیات به دلیل سیطرهای که بر محتوای آیات دارند، از جایگاه ویژهای برخوردارند که در تفسیر هر آیه بسیار أثرگذار است. بر همین اساس پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی، در پی این است که حکمـت تأثیر آیات متشابه بر فواصل گوناگون را دریابد و رابطـﮥ میان آیات متشابه لفظی و فواصل آنها را کشف نماید. همچنین به دنبـال یـافتن زیبـاییهـاي معنـایی و نکات بلاغی و سیاقی، در کنار تفسیر زیباشناسانه بر پایۀ هماهنگی فواصـل است. در نتیجه سیاق و پیوند معنایی آیات همجوار در بسیاری موارد وجه اختلاف فواصل آیات متشابه است. پس از سیاق، تفنن درفصاحت و موسیقی و ریتم سورهها میتواند دلیل اختلاف فواصل هر سوره باشد که به آن آهنگ خاصی میبخشد.