صفورا فصيح رامندی؛ نرگس انصاری؛ عليرضا شيخی؛ عليرضا نظری
دوره 18، شماره 63 ، شهریور 1401، ، صفحه 127-158
چکیده
نمایشنامه اسلامی، نمایشنامه‌ای است که ساختار آن در چارچوب ویژه نمایشنامه ارائه می‌گردد؛ تفاوت آن با دیگر نمایشنامه‌ها، در دیدگاه اسلامی آن است. نمایشنامه الحر الریاحی اثر عبدالرزاق عبدالواحد، ذیل نمایشنامه اسلامی قرار می‌گیرد که با محوریت حوادث کربلاء با تمرکز بر شخصیت حر ریاحی نوشته -شده است. عبدالرزاق، از رهگذر شخصیت حر ...
بیشتر
نمایشنامه اسلامی، نمایشنامه‌ای است که ساختار آن در چارچوب ویژه نمایشنامه ارائه می‌گردد؛ تفاوت آن با دیگر نمایشنامه‌ها، در دیدگاه اسلامی آن است. نمایشنامه الحر الریاحی اثر عبدالرزاق عبدالواحد، ذیل نمایشنامه اسلامی قرار می‌گیرد که با محوریت حوادث کربلاء با تمرکز بر شخصیت حر ریاحی نوشته -شده است. عبدالرزاق، از رهگذر شخصیت حر و با بازخوانی واقعه کربلاء، آن را به اوضاع زمانه عراق پیوند زده است. بررسی ساختار این نمایشنامه و میزان انطباق آن با واقعیت عاشورا در ترسیم سیر حوادث واقعه و کشف سبک نویسنده موجب شد تا این اثر با روش تحلیلی توصیفی و کتابخانه‌ای و برمبنای ساختار گوستاو فریتاگ، نظریه‌پرداز آلمانی تحلیل گردد؛ اصول پنج‌گانه فریتاگ برآمده از نظریات ارسطو بوده و شامل مقدمه، عمل‌فزاینده، اوج، عمل فروکاهنده و نتیجه می‌شوند. واکاوی نمایشنامه نشان می‌دهد نویسنده از اصول متعارف و کلاسیک نمایشنامه‌نویسی خارج شده و به تئاتر پسامدرن و سنت‌شکن برتولت برشت روی آورده است؛ زیرا عبدالرزاق عبدالواحد، ابعاد حادثه کربلاء را فراتر از این می‌داند که بتوان با روایتی کلاسیک و متعارف بیانش کرد. بنابراین در نمایشنامه خود، پایبند به اصول متعارف نمایشنامه‌نویسی نبوده و با اثرش، پیشنهادی در حوزۀ نمایشنامه‌نویسی عاشورایی ارائه داده است.
ادبی
عبدالحسین فقهی؛ صفورا فصیح
دوره 14، شماره 48 ، آذر 1397، ، صفحه 43-58
چکیده
اسطوره یکی از عناصر ادبی پرکاربرد در ادب معاصر عربی است که کمتر دیوان معاصری را می‌توان یافت که در آن از اسطوره در قالب ساختارهای اسطوره‌ای یا شخصیت‌ها و نمادها و نقاب‌ها استفاده نشده باشد. به‌یقین می‌توان گفت تحلیل شعر ادبی معاصر عربی به‌خصوص اشعار و سروده‌های دهه‌های چهل تا هشتاد بدون شناخت از اسطوره ممکن نیست. علت رواج اسطوره ...
بیشتر
اسطوره یکی از عناصر ادبی پرکاربرد در ادب معاصر عربی است که کمتر دیوان معاصری را می‌توان یافت که در آن از اسطوره در قالب ساختارهای اسطوره‌ای یا شخصیت‌ها و نمادها و نقاب‌ها استفاده نشده باشد. به‌یقین می‌توان گفت تحلیل شعر ادبی معاصر عربی به‌خصوص اشعار و سروده‌های دهه‌های چهل تا هشتاد بدون شناخت از اسطوره ممکن نیست. علت رواج اسطوره در شعر عربی از یکسو به سانسور حاکم بر جامعه عربی بازمیگردد و از سوی دیگر تحت عنوان غربگرایی قابل تحلیل است. اسطوره در نزد آدونیس و شفیعی کدکنی که هر دو از شاعران بزرگ معاصر ایران و عرب محسوب می‌شوند، رنگ بومی به خود گرفتهاست. اسطورههای یونانی، فنیقی و آشوری در شعر آدونیس و اسطورههای ملی در شعر شفیعی کدکنی از این رویکرد حکایت میکند؛ اما مذهب و تصوف نزد هر دو شاعر بهخوبی نمایانگر شدهاست. هر دو به حلاج و امام حسین اشاره دارند. آنچه در بُعد مذهبی اسطورههای شعر آدونیس جلوهگر است، حضور حضرت مسیح (ع) است که زبان اسطوره‌ای به خود گرفتهاست و البته شفیعی کدکنی در این زمینه سرودهای همپای آدونیس ندارد. نکته مهم اینکه هر دو شاعر با رویکرد انسانگرایی، توجه جدی به مقولة «انسان کامل» دارند.
