اکرم روشنفکر؛ فاطمه قرباني
المجلد 8، العدد 24 ، نوفمبر 1433، ، الصفحة 165-196
المستخلص
چکيده
پس از دو جنگ عالمگير در قرن بيستم و جعل رژيم صهيونيستي در خاورميانهي عربي، اين منطقه، پيدرپي شاهد وقوع درگيريهايي بود. که زمينهي شکلگيري ادبيات جنگ را فراهم آورد آثاري فاخر در ادبيات عربي برجاي نهاد. با آنکه آثاري که ذيل ادبيات جنگ و داستان جنگ قرار ميگيرند، در حادثهپردازي وجه مشترک دارند، آثاري که به ...
أكثر
چکيده
پس از دو جنگ عالمگير در قرن بيستم و جعل رژيم صهيونيستي در خاورميانهي عربي، اين منطقه، پيدرپي شاهد وقوع درگيريهايي بود. که زمينهي شکلگيري ادبيات جنگ را فراهم آورد آثاري فاخر در ادبيات عربي برجاي نهاد. با آنکه آثاري که ذيل ادبيات جنگ و داستان جنگ قرار ميگيرند، در حادثهپردازي وجه مشترک دارند، آثاري که به جنگ داخلي لبنان ميپردازند، رويکردي جديد به ادبيات جنگ بخشيدهاند.
در اين ميان، بانوان نويسنده با نگارش داستانهاي کوتاه و بلند از زواياي پيدا و پنهان جنگ داخلي آن کشور روايت کردهاند که از جمله داستان بلند «حجرالضحک» اثر هدي برکات است. برکات در اين داستان با قرار دادن قهرمان داستان در مسير حوادث آن به توصيف فضايي ميپردازد که رويدادهاي کوچکتر در تارهاي فاجعهاي مخوف گرفتار ميآيند و گرههايي بر گره آن ميافزايند تا بافت جنگي را، که دامنگير شهروندان لبناني شده و آنها را در خود بلعيده، نمودار سازند.
پژوهش حاضر درصدد بيان مهمترين ويژگيهاي سبک ادبي داستان حجرالضحک است. روش پژوهش توصيفي– تحليلي و براساس جديدترين منابع منتشره دربارهي جنگ داخلي لبنان بوده و مهمترين نتيجهي آن کاربرد متفاوت عناصر داستان و بهکارگيري روشهايي مانند سيال ذهن، تکگويي و بينامتني در فن توصيف توسط برکات است که به او توانايي نقد فاجعهي جنگ داخلي لبنان را بخشيده و به ايجاد سبک توصيفي انتقادي نويسنده انجاميده است.