نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 دانشجوی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ازاد واحد ورامین (پیشوا) دانشگاه آزاد اسلامی ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ازاد واحد ورامین (پیشوا) دانشگاه آزاد اسلامی ایران
3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد ورامین، پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
المستخلص
نقد پسااستعماری رویکردی مهم در حوزة مطالعات فرهنگی و ادبی است. اسپیواک1 بنیانگذار نظریة فرودست پسااستعماری، با مطالعة روش‌های استعمار نو و استثمارِ داخلی و تأثیر آن بر جوامعِ جهان سوم، به معرفی شیوه‌ها و عواقب و عوارض آن پرداخته است. اسپیواک معتقد است حفظ و اشاعة سنت‌ها و تعصبات پنهان و آشکار قومی و جنسیتی در نظام دیرپای مردسالاری، یکی از شیوه‌های مهم و متداول سلطهگران داخلی به منظور عقب‌مانده نگه‌داشتن جوامع ستم دیده محسوب می‌گردد. وی یکی از معدود متفکرانی است که به اهمیت حضور روشنفکران در زندگی فروستان تاکید می‌ورزد. در این پژوهش به روش توصیفی ــ تحلیلی، داستان عرسالزین، اثر طیب صالح، نویسندة بومی‌نویس سودان، به عنوان متن پسااستعماری، براساس برخی نظریات اسپیواک دربارة فرودستان، بررسی می‌گردد. صالح داستان مورد نظر را در آستانة سال‌های نخستین استقلال وشکوفایی نسبی کشور سودان، ساخته و پرداخته است. به همین سبب در این مقاله سعی بر آن است تا اثبات گردد صالح میکوشد چگونگی نقش موثر صدا و عاملیت روستائیان را در بیداری و شکلگیری جنبش‌های آزادی‌بخش در میان گروه خاص فرودستان به تصویر کشد. نتایج نشان می‌دهد صالح در خاتمة داستان با دیدی خوشبینانه و قابل تأمل و با ارائة تمثیلی نمادین، برقراری ارتباط اخلاقی را در جامعة فرضی روستای‌اش، امکان پذیر جلوه می‌دهد.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
دراسة مابعد الكولونية الدونية لمكونات الصوت والهوية والقوة في رواية "عرس الزين" للطيب صالح بناءً على نظرية غاياتري سبيفاك
المؤلفون [Persian]
- آزاده قوامی 1
- اشرف چگینی 2
- علیرضا قوجه زاده 3
1 دانشجوی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ازاد واحد ورامین (پیشوا) دانشگاه آزاد اسلامی ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ازاد واحد ورامین (پیشوا) دانشگاه آزاد اسلامی ایران
3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد ورامین، پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
المستخلص [Persian]
يعدّ نقد مابعد الاستعمار أحد الاتجات الهامة في مجال الدراسات الثقافية والأدبية. ويعتبر سبيفاك من مؤسسي نظرية ما بعد الاستعمار الدونية. وهو من خلال دراسة أساليب الاستعمار الحديث والاستغلال الداخلي وتأثيره على مجتمعات العالم الثالث، قام بتعريف أساليب الاستعمار وعواقبه وتبعاته. يعتقد سبيفاك أن نشر التحيز العرقي والجنساني وتقاليد الذكورية الراسخة والحفاظ عليه، يعدّ أحد الأساليب والممارسات الخفية والشائعة لدى المسيطرين واللوردات المحليين من أجل مواصلة هيمنتهم الواضحة على المجتمعات الضعيفة. وهو یعتبر أحد المفكرين القلائل الذين يؤكدون على أهمية وجود المثقفين في حياة الطبقات الدنيا. قام هذا البحث معتمداً على المنهج الوصفي التحليلي، بدراسة رواية عرس‌الزين للكاتب المحلي السوداني الطيب صالح باعتبارها نصاً ما بعد استعمارياً استناداً إلى بعض نظريات ما بعد الاستعمار لسبيفاك حول الطبقات الدنيا. روى صالح القصة في السنوات الأولى بعد استقلال السودان من نير الاحتلال البريطاني وازدهاره نسبياً، لهذا السبب، حاول البحث الحالي إثبات أن صالح، بالإضافة إلى أنه يعكس احتياجات ومشاكل المجتمع الريفي مع التأثير الإيجابي الذي يتركه الموقع التاريخي والسياسي، يصف عملية النمو التدريجي للهوية الفردية والاجتماعية للشخصيات الأصلية والمثقفين في القصة، ويحاول تصوير الدور الفعال لصوتهم وفاعليتهم في توعية وتشكيل الحركات التحررية بين مجموعات معينة من الطبقات الدنيا. وفقاً لنظريات سبيفاك، فإن تكوين تفكير مشترك لديه القدرة على إحداث تغيير في رؤية المحرومين ما يؤدي إلى إنشاء نظام أخلاقي في المجتمعات المضطهدة، هو أمر صعب ويتطلب الكثير من الوقت. في نهاية الرواية، يرى صالح، بنظرة متفائلة ومدروسة وبتقديمه تعبيراً رمزياً، أنه من الممكن إقامة هذه العلاقة الأخلاقية في المجتمع الافتراضي لقريته.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- الطيب صالح
- عرس‌الزين
- سبيفاك
- الصوت
- الهوية
- القوة
)