طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ایران

3 مربی گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

4 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران

المستخلص

رویکرد آموزش برخط، زمینة مناسبی برای ظهور و بروز استعدادها، قابلیت‌ها، خلاقیت و نوآوری‌ها فراهم نموده است. مهارت­های خودتنظیمی در تنیدگی ِتحصیلی منجر اثرگذار است. راهبردها و مهارت­های خودتنظیمی یادگیری، از موضوعات پرطرفداری است که به کانون مهم پژوهشی و یکی از محورهای اساسی تعلیم و تربیت تبدیل شده است. در پژوهش حاضر، نقش مهارت­های خودتنظیمی در تنیدگی تحصیلیِ ناشی از آموزش برخط درس عربی دانش­آموزان دورة متوسطه بررسی شده است.روش پژوهش مطالعة حاضر، پیمایشی و جامعة آماری پژوهش، شامل دانش­آموزان دورة متوسطة شهر گرگان در سال تحصیلی 1400بودند. تعداد 429دانش­آموز که پرسشنامة برخط را به صورت دقیق تکمیل کرده بودند به عنوان نمونه پژوهش موردبررسی قرار گرفتند. ابزار جمع­آوری داده­ها، پرسشنامه­های تنیدگی تحصیلی سان و همکاران  و خودتنظیمی تحصیلی بوفارد است. داده­های حاصل از اجرای پرسشنامه­ها، در بستة تحلیل آماری (spss) وارد و با روش­های آماری تحلیل شد. یافته­های پژوهش نشان داد بین مهارت­های خودتنظیمی و تنیدگیِ تحصیلی دانش­آموزان در آموزش برخط زبان عربی، رابطه معناداری وجود دارد، همچنین از نظر تنیدگی تحصیلی و مهارت­های خودتنظیمی بین دانش‌آموزان نیز تفاوت معنادار است. بر همین اساس، با توجه به رابطة معنادار مهارت­های خودتنظیمی با تنیدگی تحصیلی و نقش مهارت­های خودتنظیمی در تنیدگی تحصیلی دانش آموزان، طراحی و اجرای برنامة آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مشاورة روانشناختی دانش‌آموزان در زمینه تنیدگی­های تحصیلی می­تواند با ارتقای انگیزه پیشرفت، به تقویت عملکرد تحصیلی و آموزشی دانش­آموزان  به موفقیت آن­ها در دروس زبان خارجی از جمله زبان عربی کمک نماید.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

دورُ مهارات التنظيم الذاتي في الإجهاد الدراسي الناجم عن تدريس مادة اللغة العربية عبرَ الإنترنت لطلاب المرحلة الثانويّة

المؤلفون [Persian]

  • فاروق نعمتي 1
  • عسگر بابازاده اقدم 2
  • فریدون رمضانی 3
  • ابراهیم نامداری 4

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ایران

3 مربی گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

4 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران

المستخلص [Persian]

لقد أتاح منهج التعليم عبر الإنترنت (عن بعد) الفرصة المناسبة لظهور المواهب، والقدرات، والإبداعات وقد أصبحت مهارات التنظيم الذاتي ذات أثر بالغ في بروز الإجهاد الدراسی لدى الطلاب ولذلك تعتبر استراتيجيات التعليم الذاتي ومهارات التعلم من الموضوعات الأكثر شيوعاً لدى الباحثين، بحيث تحولت إلى أسطوانة شبه مشروحة في المجال العلمي وهذا ما جعلها تتحول كي تكون محوراً هاماً لمحاور التربية والتعليم. تناولت هذه الدراسية دور مهارات التنظيم الذاتي في الإجهاد الدراسی الناجم عن تدريس مادة اللغة العربية عبر الإنترنت لطلاب المرحلة الثانوية. ولقد استخدمنا في هذه الدراسة منهج التنقّل والذي اشتمل على مجتمع إحصائي من طلاب المرحلة الثانوية في مدينة جرجان خلال العام الدراسي 400-1399 وتمت خلال هذه الدراسة مليء الإستمارات بواسطة 429 طالباً للتعليم عبر الإنترنت وكانت أدوات جمع البيانات خلال هذه الدراسة هي استبيان الإجهاد ا الدراسی الذي أعده سان وآخرون بالإضافة إلى التنظيم الذاتي الأكاديمي لبوفورت. ولقد تم تسجيل البيانات الواردة في الإستبيانات في حزمة التحليل الإحصائي (spss) وقمنا بتحليلها عبر الأساليب والمناهج الإحصائية. أظهرت النتائج وجود علاقة سلبية ذات دلالة إحصائية بين مهارات التنظيم الذاتي لدى الطلاب والإجهاد الدراسی في تدريس مادة اللغة العربية عبر الإنترنت ولكن لم تشاهد الدراسة الفرق الكبير بين الطلاب والطالبات من حيث الإجهاد الدراسی ومهارات التنظيم الذاتي في تعليم مادة اللغة العربية عبر الإنترنت. قد توصلت الدراسة إلى أن مهارات التنظيم الذاتي في الإجهاد الدراسی الناجم عن تدريس مادة اللغة العربية عبر الإنترنت، وتصميم وتنفيذ برنامج تعليم استراتيجيات التعلم الذاتي والإرشاد النفسي للطلاب في مجال الإجهاد الأكاديمي يعزز الرغبة والدافع للتطور وتحسين الأداء العلمي والدراسي لدى الطلاب.

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • الإجهاد الدراسي
  • التنظيم الذاتي
  • المقرر العربي
  • التعليم الإلكتروني
- بابازاده أقدم، عسکر؛ رمضانی، فریدون؛ نادری، اسماعیل و روشن، محمدمهدی (1400). دراسة وجهة نظر طلاب اللغة العربية وآدابها حول تأثير الموقف تجاه التکنولوجيا على الإجهاد الدراسي وتعليم اللغة العربية، دراسات فی التعلیم اللغه العربیه و تعلمها، شماره 10، صص173-190##
- سليمي، علي؛ أحمدي، محمدنبي (1391). «تعليم اللغه العربية في ايران»، إضاءات نقدية في الادبين العربي و الفارسي، شماره 5، 44- 27 . ##
- اختری، طاهره، (1385)، «بررسی نگرش دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران به درس عربی و عوامل مرتبط به آن» دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، 18،  صص56-45. ##
- آرامفر، رسول؛ زینالی، علی، (1394)، «رابطه تنیدگی تحصیلی و کمک طلبی آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان»، نشریه آموزش و ارزشیابی، 7 (31)، صص 47-37. ##
- آزادی ده بیدی، فاطمه؛ و فولادچنگ، محبوبه، (1398)، «مدل علّی درگیری تحصیلی: نقش حمایت تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی»، آموزش و ارزشیابی، 12 (47)، صص 183-159. ##
- استادزاده، زیبا؛ داوودی، حسین؛ و زارع، اعظم، (1395)، «بررسی رابطه یادگیری خودتنظیمی و انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر دبیرستانی استان قم»، پیشرفت های نوین در علوم رفتاری، 1 (2)، 61-57. ##
- افشاری، محسن؛ شیرزادیفرد، میثم؛ و قربانی جهرمی، رضا، (1396)، «چشم انداز زمان آینده و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه ای خودنظم جویی بلند مدت و ادراک سودمندی تکالیف تحصیلی»، روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 4 (54)، صص 134-121. ##
- پورمحمد، ژیلا؛ اسماعیل پور، خلیل، (1394)، «اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر هنرستانی تبریز»، آموزش و ارزشیابی، 8 (31)، صص 102- 93. ##
- حاج شمسایی، مهدی؛ کارشکی، حسین؛ امین یزدی، سیدامیر، (1393)، «آزمون مدل نقش میانجی گرانه خودتنظیمی در رابطه بین جو روانی اجتماعی کلاس و ناسازگاری کلاسی دانش آموزن دوره راهنمایی»، روانشناسی مدرسه،3 (3)، صص 37-21. ##
- راه پیما، سمیرا، بارانی، حمید و خرمائی، فرهاد، (1399)، «رابطه امید به تحصیل و رویکرد به یادگیری: بررسی نقش واسطه ای خودتنظیمی تحصیلی»، مجله روانشناسی، 93، 24 (1)، صص 122- 106. ##
- سیف، دیبا، (1390)، «تهیه و اعتباریابی مقیاس راهبردهای خودتنظیمی ریاضی و رابطه مولفه های آن با هوش، هدف گرایی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی»، مجله روانشناسی، 15 (2)، صص 198-217. ##
- سیف، علی اکبر، (1389)، روش­های یادگیری و مطالعه، تهران: دوران. ##
- شکری، امید؛ کدیور، پروین و دانشورپور، زهره، (1386)، «نقش سبک های مقابله در تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی»، نشریه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی.3 (1)، صص 257-249. ##
- علی نژاد، مهرانگیز؛ سعید، نسیم، (1394)، «رابطه تعامل، یادگیری خودتنظیمی با رضایت مندی از تحصیل در مدارس هوشمند»، فناوری آموزش(فناوری و آموزش)، 9 (4)، صص 320- 311. ##
- غلامعلی لواسانی، مسعود، اژه­ای، جواد و داوودی، مریم، (1392)، «تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر مهارت های خود تنظیمی، درگیری تحصیلی و اضطراب امتحان»، مجله روانشناسی، 66، 17 (2)، صص 181-169. ##
- فروزان ده باشی، شریف، زندی، بهمن، ابراهیم زاده، عیسی، ضیا حسینی، سید محمد و علیپور، احمد، (1391)، «نگرش مدرسان زبان های خارجی در بکارگیری فناوری اطلاعات در آموزش زبان»، نشریه فناوری آموزشی، سال ششم، جلد 6، شماره3، صص 195-210. ##
- کارشکی، حسین و محسنی، نیکچهره، (1391)، انگیزش در یادگیری وآموزش (نظریه­ها و کاربردها)، تهران: آوای نور. ##
- کاوسیان، جواد؛ کدیور، پروین، فرزاد، ولی الله، (1391)، «رابطه متغیرهای محیطی، تحصیلی با بهزیستی مدرسه: نقش نیازهای روانشناختی، خودتنظیمی انگیزشی و هیجان های تحصیلی»، پژوهش در سلامت روانشناختی، 6 (1)، 25-10. ##
- کدیور، پروین، (1397)، روانشناسی یادگیری، تهران: سمت##
- مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ علامه، عاطفه و شهنی ییلاق، منیژه، (1386)، «رابطه حرمت خود، اضطراب اجتماعی، کمال گرایی و تعلل با عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان»، مجله روانشناسی،11 (3)، صص 242-255. ##
- مهقانی جمال الدین، سعید؛ جناآبادی، حسین، (1398)، «اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری»، دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 7 (12)، صص 15-1. ##
- میرزائیان، بهرام، حسن زاده، رمضان و شیردل، خیرالنسا، (1391)، «رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیم و انگیزش پیشرفت با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه ناحیه یک شهر ساری»، فصلنامه اندیشه­های تازه در علوم تربیتی، سال7، شماره4 (مسلسل 28)، صص 77- 88. ##
- نریمانی، محمد؛ محمدامینی، زرار؛ زاهد، عادل وابوالقاسمی، عباس، (1394)، «مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مساله بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان اهمال­کار»، روانشناسی مدرسه، 1 (4)، صص 155- 139. ##
- هاشمی، زهره؛ عینی، ساناز و تقوی، رامین، (1399)، «بررسی نقش تعدیل کنندۀ هوش معنوی در رابطه بین ابعاد شخصیتی هگزاکو و تنیدگی تحصیلی دانش آموزان»، مجله علوم روانشناختی، 19 (88)، صص 461-451. ##
- یوسف وند، مهدی؛ قدم پور، عزت اله؛ صادقی، مسعود و غلامرضایی، سیمین، (1398)، ارائه مدل علّی تاب آوری تحصیلی براساس منبع کنترل (با واسطه گری درگیری تحصیلی): کاربرد تحلیل مسیر»، آموزش و ارزشیابی، 12 (47)، صص 37-13. ##
 
 
- Akgun, S., & Ciarrochi, J. (2003). Learned resourcefulness moderates the relationship betwened academic stress and academic performance. Educational Psychology, 23 (3), 287-294. ##
- Aksan, N. (2009). A descriptive study Epistemological beliefs and self regulated learning. Procedia- Social and behavioral Sciences, 1. 896-901. ##
- Azevedo, R (2009). Theoretical conceptual, methodological, and instructional issues in research on mea cognition and self-regulated learning. A discussion Meta Cognition Learning. 4.85-95. ##
- Berger, J. & Karabenick, S. (2010). Motivation and student's use of learning strategies. Evidence of unidirectional effects in mathematics classrooms. Learning and Instruction, 41(5), 1-13. ##
- Blasiman, R. N., Dunlosky, J., & Rawson, K. A. (2017). The whar, how much, and when of study strategies: Comparing intended versus actual study behavior Memory, 25, 784-792. ##
- Conner, M. (2015). Self-efficacy, stress, and social support in retention of student registered nurse anesthetists. Journal of the American Association of Nurse Anesthetists, 83(2) ,133-138. ##
- Corno, L. (1994). The best - laid plans modern conception of volition and educational research educational research 22, 14-22. ##
- Deb, S., Strodl, E., & Sun, J. (2015). Academic stress, parental pressure, anxiety and mental health among Indian high school students. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences, 5(1), 26-34. ##
- Dhanalakshmi, K., & Murty, K. V. S. N. (2018). Relationship between study habits and academic stress of B.ED trainees. Journal for Humanity Science & English Language, 6(28), 7852-7856. ##
- Hj Ramli, N. H., Alavi, M., Mehrinezhad, S. A., & Ahmadi, A. (2018). Academic stress and self-regulation among university students in Malaysia: Mediator role of mindfulness. Journal of Behavioral Sciences, 8(1), 12. ##
- Liu, Y. (2015). The longitudinal relationship between Chinese high school students academic stress and academic motivation. Learning and Individual Differences, 38(2), 123-126. ##
- Matuga, M. J. (2009). Self-regulation goal orientation, and academic achievement of secondary students in online university courses. Educational Technology  &Society, (12)3, 4-11. ##
- MacCabe, J. (2018). What learning strategies do academic support centers recommend to undergraduates? Journal of Applied Research in Memory an Cognition, 2, 143-153. ##
- Morosanova, V. I., Fomina, T. G., Kovas, Y., & Bogdanova, O. Y. (2016). Cognitive and regulatory characteristics and mathematical performance in high school students. Personality and individual Differences, 90, 177-186. ##
- Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18:315-341. ##
- Pintrich, P., R & De Groot, E.V.(2010). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology: 82(1), 33-40. ##
- Reeve, J., & Tseng, C. (2011). Agency as a forth aspect of student engagement daring activities. Contemporary Educational Psychology, 36, 257-267. ##
- Shunk D. H. (2002). learning theories. Englewood clifs, Newjersy Maemillian. ##
- Zimmerman, B., & Martinez –Pons, M. (1990). Student differences in self-regulated learning. Journal of Educational Psychology. 82, 51-59##
- Wang, M. T., & Eccles, J. S., (2012). Social support matters: Longitudinal effects of social support on three dimensions of school engagement from middle to high school. Child Development, 83(3), 877-895. DOI: 10.1111/j.14678624. 2012.01745.x. ##