مجید صالح‌بک؛ یسرا شادمان
دوره 10، شماره 30 ، تیر 1393، ، صفحه 89-107
چکیده
از جریانهای ادبی شکلگرفته در خارج از سرزمینهای عرب میتوان به ادب اندلس و مهجر اشاره کرد؛ این دو جریان که یکی به سدههای هشتم تا پانزدهم میلادی و دیگری به اواخر قرن نوزدهم و دهههای آغازین قرن بیستم مربوط است، موجب تحولاتی در قالب و درونمایههای شعر عربی شدهاند. اگرچه پارهای از این تحولات مانند بهکارگیری ...
بیشتر
از جریانهای ادبی شکلگرفته در خارج از سرزمینهای عرب میتوان به ادب اندلس و مهجر اشاره کرد؛ این دو جریان که یکی به سدههای هشتم تا پانزدهم میلادی و دیگری به اواخر قرن نوزدهم و دهههای آغازین قرن بیستم مربوط است، موجب تحولاتی در قالب و درونمایههای شعر عربی شدهاند. اگرچه پارهای از این تحولات مانند بهکارگیری واژگان ساده، آشنا و آهنگین و یا خروج از قالبهای شعری قدیم عرب، میان دو جریان مشترک است؛ درعینحال، تفاوتهایی نیز میان آنها وجود دارد؛ بهعنوان نمونه در شعر مهجر برخلاف شعر اندلس، گرایشهای فلسفی و تأمل در نفس انسان و حقایق هستی را شاهد هستیم. حال آنکه شهر اندلس از چنین عمق و ژرفنگریای برخوردار نیست. درمجموع میتوان گفت نوآوریهای شعرای مهجر، بهویژه مهجر شمالی، عمیقتر و تأثیرگذارتر است. هرچند در این امر، فضل تقدّم با اندلسیان است.
احمد پاشا زانوس؛ نرجس رمضانخانی
دوره 8، شماره 24 ، آبان 1391، ، صفحه 81-107
چکیده
چکیده
عدی‌بن زید عبادی از شاعران مسیحی در عصر جاهلی است. وی نویسنده و سفیر دربار ساسانی بوده و از آغاز نوجوانی به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط کامل داشت.
شاعر در مضامین مشهور شعر جاهلی شعر نسروده است. مدح و رثا در دیوان او موجود نیست و فخر و هجا منحصر در چند بیت است. وی برای اولین بار، خمر را به عنوان فن مستقل به کار برده و در این زمینه، ...
بیشتر
چکیده
عدی‌بن زید عبادی از شاعران مسیحی در عصر جاهلی است. وی نویسنده و سفیر دربار ساسانی بوده و از آغاز نوجوانی به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط کامل داشت.
شاعر در مضامین مشهور شعر جاهلی شعر نسروده است. مدح و رثا در دیوان او موجود نیست و فخر و هجا منحصر در چند بیت است. وی برای اولین بار، خمر را به عنوان فن مستقل به کار برده و در این زمینه، شاعرانی مثل اعشی و اخطل از او پیروی کردهاند و نیز در شعر قصصی و اعتذاریات بر دیگر شاعران جاهلی پیشی گرفته است.
عدی‌بن زید به خاطر ابتکار در اغراض، شکل و درون مایهی قصاید جاهلی، شاعری نوآور به شمار میآید؛ اشعار وی در بیشتر قصاید معانی جدید داشته و از تقلید فاصله دارد. در این مقاله سعی بر این است تا نوآوری شاعر در اغراض و شکل و معانی بررسی شود.
محمد علی القضاة
دوره 7، شماره 20 ، آبان 1390
چکیده
سعدی شیرازی یکی از بارزترین شاعران فارسیزبان است، و در شعر فارسی شهرت ویژهای دارد، اما توانایی او در سرودن شعر عربی و نوآوری در آن باعث شد تا مورد بررسی و نقد ناقدان فراوانی قرار گیرد . این بررسیها گاهی همراه با اغراق و گاهی ناعادلانه جلوه میکند. مقالة حاضر برآن است که جنبه‌هایی از اشعار عربی سعدی به عنوان شاعری پارسی ...
بیشتر
سعدی شیرازی یکی از بارزترین شاعران فارسیزبان است، و در شعر فارسی شهرت ویژهای دارد، اما توانایی او در سرودن شعر عربی و نوآوری در آن باعث شد تا مورد بررسی و نقد ناقدان فراوانی قرار گیرد . این بررسیها گاهی همراه با اغراق و گاهی ناعادلانه جلوه میکند. مقالة حاضر برآن است که جنبه‌هایی از اشعار عربی سعدی به عنوان شاعری پارسی زبان مورد بحث و بررسی قرار دهد که یا از چشم منتقدان پنهان مانده، و یا به نحو شایستهای بدان پرداخته نشده است. در این پژوهش علاوه بر این، تأثیر سعدی بر ادبیات عربی و نوآوریهای وی در این زمینه نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است.
نور محمد علی القضاه
دوره 6، شماره 14 ، خرداد 1389، ، صفحه 1-19
چکیده
در نقد ادبی کهن فارسی و عربی دو جریان نقدی متفاوت پدید آمد که یکی از آن دو به بازگشت به اصول کهن ادب و شعر فرامیخواند و بر پایبندی به این اصول پا میفشارد،و دیگری به تجدید و نوآوری در این زمینه اهمیت میداد، از اینرو تصویری نه چندان روشن از اختلافات میان دو گروه در صحنة ادبیات آشکار گردید.در دورة کنونی این درگیریهاا میان طرفداران ...
بیشتر
در نقد ادبی کهن فارسی و عربی دو جریان نقدی متفاوت پدید آمد که یکی از آن دو به بازگشت به اصول کهن ادب و شعر فرامیخواند و بر پایبندی به این اصول پا میفشارد،و دیگری به تجدید و نوآوری در این زمینه اهمیت میداد، از اینرو تصویری نه چندان روشن از اختلافات میان دو گروه در صحنة ادبیات آشکار گردید.در دورة کنونی این درگیریهاا میان طرفداران نوآوری و پیروان سنتگرایی شدّت گرفت، شاید علت اصلی این امر رویکرد ایرانیان و عربها به غرب و دانشهای غربی بوده باشد. یکی خواستار فراموشی گذشته و نوآوری بر اساس نظریههای نوین غربی است و دیگری با تعصّب هرچه تمامتر تمامی علوم غربی را ردّ میکند و نمیپذیرد، در این میان کسانی هستند که به میانهروی و اعتدال گرایش دارند،ولی این درگیری به سود هواداران نوآوری تمام شد که به نوبة خود به دو گروه نوآوران سنتگرا و نوآوران چپگرا تقسیم میشوند. آنچه اینجا بحث میشود بررسی حقیقت این تقابل میان نوآوری و سنتگرایی در نقد ادبی کهن و معاصر فارسی و عربی و همچنین توضیح رویکردهای مهمترین طرفداران دو گروه است.
