محمود شکیب؛ عباس گنج علی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1391، صفحه 25-42
چکیده
با نگاهی در واژگان زبان عربی در می یابیم که گروهی از واژگان توانسته اند پهنه بسیار وسیعی را از آن خود کرده و دامنه گسترده تری بیابند در حالی که دسته ای دیگر از چنین بالندگی و بسطی برخوردار نشده اند. بنابراین بدون شک عواملی دیگر در این روند تاثیر گذاشته و مجال را برای بروز و گسترش این واژگان فراهم آورده اند. یک دسته از این قبیل واژگان که ...
بیشتر
با نگاهی در واژگان زبان عربی در می یابیم که گروهی از واژگان توانسته اند پهنه بسیار وسیعی را از آن خود کرده و دامنه گسترده تری بیابند در حالی که دسته ای دیگر از چنین بالندگی و بسطی برخوردار نشده اند. بنابراین بدون شک عواملی دیگر در این روند تاثیر گذاشته و مجال را برای بروز و گسترش این واژگان فراهم آورده اند. یک دسته از این قبیل واژگان که پهنه وسیعی را در زبان عربی در برگرفته اند، واژگانی هستند که بیانگر مفهوم «انقطاع و انفصال» اند. فرض می رود که خشونت زندگی بادیه، طبیعت خشک دشت های سوزان، عداوت و درگیری ها و انتقام جویی ها و نهب و غارت های متقابل از سوی قبایل متخاصم، زندگی به شیوه چادرنشینی و دسترسی نداشتن به منابع طبیعی کافی در نتیجه کوچیدن های پایان ناپذیر در به وجود آوردن طیف وسیعی از واژگان دال بر «انقطاع و انفصال» و مفاهیمی از این دست بی تاثیر نبوده اند. به هر حال، علل و دلایل هر چه که باشد، واقعیت این است که مفهوم انقطاع و انفصال در واژگان و تعابیر عربی به گونه گسترده ای مجال بروز یافته که در این پژوهش به طور تفصیل به تصویر کشیده شده است.
خلیل پروینی؛ حسین چراغی وش
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1391، صفحه 43-71
چکیده
سید قطب یکی از پیشگامان عرصه ادبی معاصر عربی می باشد که درصف نخستین نسل ناقدانی قرار می گیرد که بعد از نسل پیشگامان (جیل الرواد) ادبیات نوین عربی پای در عرصه نقد ادبی و ادبیات نهادند، وی دارای سه مرحله نقدی است که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند و دارای اشتراکات و اختلافاتی با هم هستند، این مراحل عبارتند از: 1- مرحله همراه عقاد ...
بیشتر
سید قطب یکی از پیشگامان عرصه ادبی معاصر عربی می باشد که درصف نخستین نسل ناقدانی قرار می گیرد که بعد از نسل پیشگامان (جیل الرواد) ادبیات نوین عربی پای در عرصه نقد ادبی و ادبیات نهادند، وی دارای سه مرحله نقدی است که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند و دارای اشتراکات و اختلافاتی با هم هستند، این مراحل عبارتند از: 1- مرحله همراه عقاد 2- مرحله دعوت به ادبیات وجدانی 3- مرحله دعوت به ادبیات اسلامی، این مقاله در پی آن است که این مراحل نقدی را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد.
محمود خورسندی؛ مهدی مسبوق
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1391، صفحه 73-90
چکیده
منظور از شعر صوفی اشعاری است که در طریقه متصوفه به تغزل و وصف شراب و جام باده ای می پردازد که ساقی بر آنان می گرداند. این شعرا در اشعار خود اصطلاحات و رموز خاص خود را داشتند. لذا می توان گفت منظومات صوفی در واقع نوعی شعر سمبلیک است که ظاهر آن غزل و باطن آن شور و شوق و غرق شدن در دریای بی کران حب الهی است. ظاهر الفاظ و معانیش تغزل به شراب و ...
بیشتر
منظور از شعر صوفی اشعاری است که در طریقه متصوفه به تغزل و وصف شراب و جام باده ای می پردازد که ساقی بر آنان می گرداند. این شعرا در اشعار خود اصطلاحات و رموز خاص خود را داشتند. لذا می توان گفت منظومات صوفی در واقع نوعی شعر سمبلیک است که ظاهر آن غزل و باطن آن شور و شوق و غرق شدن در دریای بی کران حب الهی است. ظاهر الفاظ و معانیش تغزل به شراب و جمال محبوب است ولی حقیقت آن رموز و اشاراتی است از آنچه نفس آدمی در راه وصال به عزت الهی و رسیدن به معرفت و شهود و اتحاد با معبود متحمل می شود. در این مقاله سعی شده به طور مختصر به سیر و پیدایش تصوف و نقل آرا مختلف صاحب نظران در مورد اصل و منشا آن پرداخته سپس اشعاری را که متصوفه در محافل خود می سرودند بررسی نماییم و مهم ترین ویژگی های آن را مورد مداقه قرار دهیم و در نهایت سعی شده اشعار ابن فارض بزرگترین شاعر صوفی ادب عربی به طور مفصل تری بررسی شود.
وحید سبزیان پور
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1391، صفحه 127-148
چکیده
خرد و خردگرایی ازمشخصه های مهم شاهنامه است، این کتاب ارجمند با خرد و اندیشه شروع می شود، این براعت استهلال در ابتدای این کتاب گویای توجه فردوسی به خرد و اندیشه است. عنصر خرد چون قلبی تپنده خون را در پیکر شاهنامه جاری می کند، در ریشه یابی این پدیده، از یک سو قول مشهور این است که فردوسی یک حکیم مسلمان و آگاه به اندیشه های قرآنی و اسلامی ...
بیشتر
خرد و خردگرایی ازمشخصه های مهم شاهنامه است، این کتاب ارجمند با خرد و اندیشه شروع می شود، این براعت استهلال در ابتدای این کتاب گویای توجه فردوسی به خرد و اندیشه است. عنصر خرد چون قلبی تپنده خون را در پیکر شاهنامه جاری می کند، در ریشه یابی این پدیده، از یک سو قول مشهور این است که فردوسی یک حکیم مسلمان و آگاه به اندیشه های قرآنی و اسلامی است، از دیگر سو می دانیم که منابع شاهنامه، متون قدیم ایران باستان و روایان آن موبدان زرتشتی است. ساختار این اثر جهانی بی تردید ایرانی و براساس آیین باستانی ایران است. با عنایت به بسامد بالای واژه ها و مشتقات «عقل و فکر» در فرهنگ اسلامی و نیز شهرت ایرانیان باستان به تعقل و تفکر، پاسخ به این سوال که «فردوسی در موضوع خردگرایی متاثر از کدام فرهنگ بوده» و یا «کدام یک از این دو فرهنگ تاثیر بیشتری در او دارند؟» به علت وجود قراین و شواهد بی شمار و نیز دیدگاه های متفاوت کاری بس دشوار است، و امکان پاسخ قطعی به آن وجود ندارد. سعی ما در این مقاله تبیین فرهنگ ایرانی در منابع عربی عهد عباسی درموضوع خرد است، به تعبیر دیگر، آیا ریشه و منابع خردگرایی فردوسی را می توان در آثار منسوب به ایران باستان پیدا کرد؟ در صورت پاسخ مثبت، این متون تا چه اندازه استعداد تغذیه شاهنامه و خوراک فکری فردوسی را دارد؟ تلاش برای یافتن پاسخ به این سوال، علاوه بر اینکه دیدگاه نیاکان ما را در خصوص خردگرایی نشان می دهد، راه را برای تقویت بعضی احتمالات و ایجاد فرضیه های دیگری برای تحقیقات عمیق تر و گسترده تر باز می کند.
