نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
المستخلص
احتفی النقد العربي برصد روایات عُنیت بلقاء الأنا العربية والآخر الغربي، إذ أصبحت دراسة إشکالیة الأنا و الآخر من أهم المفاهيم النقدية المتمثّلة في نظریة «ما بعد الکولونیالیة». فإذا کان الغرب هو الآخر بالنسبة إلی الشرق، فجسّدت روايات عربیة الصراع والصدام القائم بين الغرب والشرق؛ فنظرت إلى الآخر الغربي بنظرة سلبية متوتّرة تمنع التلاقي والترافق؛ كما رسمت بعضها صورة الغرب على أنه ملاك روحاني بعید عن الأخطاء وتنظر إليه بنظرة ايجابية منفتحة وإلى نفسه بنظرة سلبية أي احتقار. وفي هذا الصدد رواية «الربيع والخريف» للكاتب السوري، حنا مينة تعالج الغرب المتمثّل فی «المجر/ الآخر»، وأوضاعه الاجتماعيَّة والسياسيَّة، وتقارنه بما هو عليه «الواقع العربي/ الأنا». فإنّ هذه الدراسة وفقاً للمنهج الوصفي-التحليلي ومعتمدةً علی مفاهيم النقد ما بعد الكولونيالي ترمي إلى الكشف عن موقف الراوي تجاه الأنا العربية المتمثّل في بطل الرواية، والآخر الغربي في رواية «الربيع والخريف». توصّلت الدراسة إلى نتائج يشير أهمها إلى أنّ صوت الأنا العربية المقهورة وصوت الآخر المجري المحبّب يهيمنان على نص الرواية. ويظهر هذا الأمر من خلال الدلالتین المضادتین في عنوان الرواية، وأوصاف البطل عن الأمكنة، ونظرته إلى المرأة الغربیة، وشعوره بالغربة المكانية.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
بررسی جلوههای «خود و دیگری» در رمان «الربیع و الخریف» اثر حنّا مینة
المؤلفون [Persian]
- سجاد اسماعيلي 1
- عليرضا کاههء 2
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
المستخلص [Persian]
موضوع خود و دیگری از جمله موضوعات مهمی است که در رمانهای عربی مطرح شده و در حیطه نظریه پسا استعماری گنجانده می شود. از این منظر برخی از این رمانها تقابل میان غرب و شرق را به تصویر کشیدهاند و غرب را به عنوان دیگری به صورت منفی ارائه کردهاند اما بعضی رمانها این دیگری را به دور از اشتباه معرفی می کند و نگاهی مثبت به او و نگاهی تحقیر آمیز نسبت به خود دارد. رمان «الربیع و الخریف» اثر حنّا مینة، نویسنده سوری، این دیگری را در کشور مجارستان و اوضاع سیاسی و اجتماعی آن به تصویر کشیده است و آن را با من که همان شخصیت عربی است مقایسه کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر مفاهیم نقدیِ پسا استعماری و روش توصیفی تحلیلی به بررسی موضعگیری این نویسنده سوری در قبال منِ عربی و دیگریِ غربی در رمان «الربیع والخریف» میپردازد و به دنبال پاسخ به این پرسش است که نگاه قهرمان داستان به خود و دیگری چگونه است؟ برخی از یافتههای این پژوهش نشان میدهد که قهرمان داستان تصویری منفی از خود/عربی و تصویری مثبت از دیگری/غربی ارائه می کند، به طوری که این موضوع در عنوان دلالتمند رمان، توصیفات مربوط به مکان، نوع نگرش به زن غربی و احساس غربت قهرمان نمود پیدا کرده است.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- پسا استعمار
- خود و دیگری
- حنا مينه
- الربيع والخريف