نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلف
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،ایران، شیراز
المستخلص
يُعَدّ النثر الأدبي العربي الحديث والمعاصر في إيران موضوعًا مهمًّا وغير معروف لم يتطرّق إليه الباحثون حتّى الآن. ومن بين أنواع هذا الشكل الأدبي في هذه الفترة، تَحظى الرسائل العربيّة بمكانة خاصّة من حيث الكمّيّة. ومن الرسائل البارزة في بداية العصر الحديث يُشار إلى رسالة كتبها الفاضل الكَروسي إلى صديقه محمّدسعيد الرضوي الهمداني المعروف بِـ "آقا سعيد المجتهد". إنّ الغرض الأساسي من كتابة هذه الرسالة هو إلقاء اللوم على السيّد سعيد المجتهد لزواجه مجدّدًا من فتاة شابّة. حَظيت هذه الرسالة في وقتها بالاهتمام، وتوجَد عدّة مخطوطات منها. ونظرًا للعدد الكبير نسبيًّا من الأبيات في هذه الرسالة، فسوف ندرس أنواع التناصّ الشعري في هذه الدراسة. ولهذا الغرض اعتمدنا علی نظريّة التناصّ لجيرار جينيت. ومن أهمّ نتائج هذه الدراسة أنّ الكاتب في هذه الرسالة قد استخدم أشعار شعراء من فترات مختلفة من الشعر العربي، منذ البدء حتى نهاية العصر العبّاسي، وهذا يدلّ على أنّ الكاتب كان لديه معلومات وافية عن الشعر العربي في هذه المدّة الزمنيّة. والنتيجة الأخری التي توصّل هذا البحث إليها هو أنّ جميع حالات التناصّ الشعريّة في هذه الرسالة صريحة وواضحة. وفي مُعظم الحالات لا يَذكر الكاتبُ اسمَ الشاعر. إنّ التناصّ في هذه الحالات يكون من نوع الاقتباس دون الإشارة إلى المرجِع، وفي الحالات التي يُذكر فيها اسمُ الشاعر يكون التناصّ من نوع الاقتباس مع الإشارة إلى المرجِع.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
کاربرد بینامتنی شعر در نامه فاضل گروسی به محمدسعید رضوی همدانی
المؤلف [Persian]
- سید حسین مرعشی
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،ایران، شیراز
المستخلص [Persian]
نثر ادبی عربی معاصر در ایران، موضوع مهم و ناشناختهای است که تاکنون به آن پرداخته نشده است. از میان انواع اینگونه ادبی، در این دوره، نامههای عربی، از نظر کمیت، از جایگاه ویژهای برخوردار است. از جمله نامههای قابل توجه در اوایل این دوره نامهای است که فاضل گروسی برای دوست خود محمدسعید رضوی همدانی معروف به آقاسعید مجتهد نوشته است. غرض اصلی از نگارش این نامه سرزنش آقا سعید مجتهد به خاطر ازدواج مجدد وی با یک دختر جوان است. این نامه در زمان خود مورد توجه بوده و نسخههای متعدّدی از آن برجای مانده است. با توجّه به وجود ابیات نسبتاً زیاد در این نامه، در تحقیق حاضر گونههای بینامتنی در این نامه بررسی میشود. بدین منظور از نظریه بینامتنی ژرار ژِنِت استفاده میشود. مهمترین نتیجه حاصل از پژوهش حاضر آن است که کاتب در این نامه از اشعار شاعران اَدوار مختلف شعر عربی، تا پایان دوره عباسی، بهره برده است و این مساله بیانگر آن است که نویسنده اطلاعات گستردهای درباره شعر عربی از آغاز تا پایان دوره عباسی داشته است. همچنین تمام موارد بینامتنی شعری در این نامه از نوع صریح و آشکار است. در اکثر این موارد گوینده اشعار ذکر نشده است. بینامتنی در این موارد از نوع نقل قول بدون ارجاع است. در مواردی که نام شاعر ذکر شده بینامتنی از نوع ارجاع است.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- ایران
- ادب معاصر
- نامههای اخوانی
- فاضل گروسی
- بینامتنی
)