نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلف
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
المستخلص
إنّ الدّراسـة الأسـلوبية منـهج من المناهج اللغوية الحـديثة التي ظهـرت جراء التطـورات اللّسـانية التي عرفتها القـرون الأخيرة. وهي استراتيجية لاكتساب القوة على إنتاج المعنى الذي يفجر طاقة اللغة ويضع عناصرها في مواقع جمالية ﻣﻨﺰﺍﺣﺔ ﻋﻦ ﺍﳌﻌﻴﺎﺭ ﺍﻟﻠﻐﻮي تخلق سمات أسلوبية ودلالية قيمة للنص. فالأسلوبية هي في الأصل دراسة لغوية تعتمد على تحليل الظواهر اللغوية وبنية النص وفقًا لمستويات مألوفة. في السياق ذاته، هناك نصوص أدبية ملتزمة أُنشدت في حب أهل البيت ولا سیما الإمام علي (ع) ومنها غديرية أبي تمام الطائي في مدح الإمام علي (ع) وتفضیله في الخلافة والولاية؛ فمن هذا المنطلق، تناولنا هذه القصيدة الغديرية بكليتها معتمدين على المنهج الأسلوبي، بما فیه من المستويات الفكرية والصوتية والنحوية والبلاغية، بغية الكشف عن جمال أسلوب الشاعر في التعبير عن أفكاره تجاه الإمام علي (ع) وتفضيله على الآخرين في واقعة الغدير. تشير نتائج البحث إلى هيمنة الأصوات المجهورة على المهموسة، وذلك بسبب رغبة الشاعر في الإجهار بغضبه وتفجير آلامه ومعاناته؛ بحيث اصطبغت موسيقاه بصبغة صوتية جهورية عميقة. وقادت عاطفة الشاعر الجياشة إلى استخدام الجملات الفعلية أكثر من الجملات الاسمية بشكل عام، حيث أضفت عليها لونًا من الحركية والديناميكية. وألقت الأسالیب الخبرية ظلالها علی القصيدة؛ إذ إنّ الشاعر أراد أن يخبر عن قضية هامة وهي إثبات الخلافة لعلي بن أبي طالب (ع) وما ﻭﻗﻊ ﺑﺄﻫﻞ بيته ﻓﻲ الغدير وﻛﺮﺑﻼء؛ إذن فمال الأكثر إلى الأفعال الماضية المرتبطة بسياق الخطاب السردي في الغديرية.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
قدرت تولید معنا و تراوشات معنایی اعتقادی در غدیریه أبو تمام الطایی (رویکردی سبکی ساختاری)
المؤلف [Persian]
- محمدحسن امرائی
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
المستخلص [Persian]
مطالعه سبك شناختی یكی از روشهای زبانی مدرن است كه در نتیجه تحولات زبانی قرنهای اخیر پدیدار شد. این یك استراتژی برای به دست آوردن قدرت تولید معنایی است كه انرژی زبان را منفجر می كند و عناصر آن را در موقعیتهای زیباشناختی خارج از فرم معيار زبان قرار میدهد كه منجر به ویژگیهای ارزشمند سبكی و معنایی متن ميشود. سبكشناسی در اصل یك مطالعه زبانی مبتنی بر تجزیه و تحلیل پدیده های زبانی و ساختار متن، با توجه به سطوح زباني معمول است. در همین زمینه، قصايد ادبی متعهدی وجود دارد كه در عشق به اهل بیت، به ویژه امام علی (ع) سروده شده است، از آن جمله، میتوان به غديريه ابی تمام طائی در مدح امام علی (ع) و تفضیل او در خلافت و ولایت اشاره كرد؛ از این منظر، ما با تكیه بر رویكرد سبكی، مبتني بر سطوح مختلف فكری، آوایی، دستوری و بلاغی، به بررسي این غديريه پرداخته ایم تا زیبایی سبك شاعر در بیان افكار خود نسبت به امام علی (ع) و ترجیح او بر دیگران در واقعه غدیر بيشتر آشكار شود. نتایج تحقیق حاكی از تسلط صداهای بلند بر زمزمه ها، به دلیل تمایل شاعر برای ابراز خشم و انفجار درد و رنج او است. به طوری كه موسیقی كلام او لحنی بلند و عمیق وكشيده به خود گرفته است. اشتیاق پرشور شاعر، او را بر آن داشت تا از جملات فعلیه بیشتر از جملات اسميه به طور كلی استفاده كند و به آنها رنگ حركت و پویایی ببخشد. روشهای روایی و خبري بر قصیده سایه افكنده است؛ زیرا شاعر میخواهد از مسألهاي مهم كه تأیید خلافت برای علی بن ابی طالب (ع) است خبر بدهد؛ و نيز آنچه را كه بر خانوادهاش در حادثه غدیر و كربلا گذشت، روايت كند؛ بنابراین، بیشتر به افعال ماضی در ارتباط با زمینه روایی گفتمان در غدیریه تمايل نشان داده است.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- سبكشناسی
- شعر عربی
- ابوتمام الطائی
- غدیریه
- امام علی علیه السلام
)