طهران، شارع وليعصر(عج)، شارع توانير، حي نظامي كنجوي، زقاق هفت بيكر(٨)، شارع نظامي كنجوي، بناء رقم ٣٣، مؤسسة بيمه اكو للتعليم العالي، جامعة علامة طباطبائي، الطابق ٦، الغرفة ٦٠٧، اللجنة الإيرانية للغة العربية وآدابها، الرمز البريدي ١٤٣٤٨٦٣١١١

نوع المستند : علمی - پژوهشی

المؤلفون

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

3 دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

4 استادیار زبان شناسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

المستخلص

استعاره­های مفهومی همواره به عنوان موضوعی مهم در معناشناسی شناختی مطرح بوده است؛ لیکاف و جانسون به عنوان دو نظریه­پرداز اصلی این حوزه، برجنبة جسمانی و تجربة بدنی استعاره­های مفهومی تأکید کردند. بعدها نظریه­پردازانی-در رأس آن­ها- کووِچش علاوه بر جنبة جسمانی، بر نقش بافت و به ویژه بافت فرهنگی نیز در پردازش و فهم استعاره­های مفهومی تأکید داشتند. ادونیس، شاعر و منتقد عرب زبان، در اشعار خود بر فکر و فرهنگ تمرکز دارد و دفتر شعری­اش «أغانی مهیار الدمشقی» دارای بنیادها و زیرساخت­های فکری و فرهنگی است که از فلسفه، تصوف و سوررئالیسم گرفته شده است. در این میان شباهت میان تجربة فرهنگی در ساخت و پرداخت استعاره­های مفهومی و رابطة آن با بنیادهای فرهنگی در اندیشه و شعر أدونیس انگیزه اصلی انجام پژوهش حاضر است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که استعارة «پویایی، پیشرفت و نوآوری است» مهم­ترین حوزة مفهومیِ اندیشه و شعر ادونیس در مجموعة شعریِ «أغانی مهیار الدمشقی» است؛ بر این اساس که ادونیس برای مفهوم­سازیِ حوزة مقصدِ «پویایی» از مفاهیم متعدد و گاه متناقضی چون دویدن، جریان داشتن، متوقف شدن، سوختن و ... که در عالم معناییِ وی همگی در راستایِ مفهوم عینیِ «پیشرفت» می­باشند، بهره جسته است.
استعاره­های مفهومی همواره به عنوان موضوعی مهم در معناشناسی شناختی مطرح بوده است؛ لیکاف و جانسون به عنوان دو نظریه­پرداز اصلی این حوزه، برجنبة جسمانی و تجربة بدنی استعاره­های مفهومی تأکید کردند. بعدها نظریه­پردازانی-در رأس آن­ها- کووِچش علاوه بر جنبة جسمانی، بر نقش بافت و به ویژه بافت فرهنگی نیز در پردازش و فهم استعاره­های مفهومی تأکید داشتند. ادونیس، شاعر و منتقد عرب زبان، در اشعار خود بر فکر و فرهنگ تمرکز دارد و دفتر شعری­اش «أغانی مهیار الدمشقی» دارای بنیادها و زیرساخت­های فکری و فرهنگی است که از فلسفه، تصوف و سوررئالیسم گرفته شده است. در این میان شباهت میان تجربة فرهنگی در ساخت و پرداخت استعاره­های مفهومی و رابطة آن با بنیادهای فرهنگی در اندیشه و شعر أدونیس انگیزه اصلی انجام پژوهش حاضر است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که استعارة «پویایی، پیشرفت و نوآوری است» مهم­ترین حوزة مفهومیِ اندیشه و شعر ادونیس در مجموعة شعریِ «أغانی مهیار الدمشقی» است؛ بر این اساس که ادونیس برای مفهوم­سازیِ حوزة مقصدِ «پویایی» از مفاهیم متعدد و گاه متناقضی چون دویدن، جریان داشتن، متوقف شدن، سوختن و ... که در عالم معناییِ وی همگی در راستایِ مفهوم عینیِ «پیشرفت» می­باشند، بهره جسته است.

الكلمات الرئيسية

عنوان المقالة [Persian]

استعارة «الدینامیکیة» واسسها الثقافیة في مجموعة اغاني مهیار الدمشقي لادونیس

المؤلفون [Persian]

  • سمیه پرماس 1
  • فرشید ترکاشوند 2
  • عليرضا نظری 3
  • لیلا گل پور 4

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

3 دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

4 استادیار زبان شناسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

المستخلص [Persian]

تعتبر الاستعارات التصورية قضیة مهمة في مجال علم الدلالات المعرفیة. أکّد لیکوف وجونسون، بصفتهما المنظرین الرئیسین في هذا المجال، علی الجانب المادي والتجربة الجسدیة للاستعارات التصوریة. وفي وقت لاحق، أکّد المنظرون الآخرون – ومن بینهم- کوفیتش، بالاضافة إلی الجانب المادي، علی دور السیاق وخاصة السیاق الثقافي في معالجة وفهم الاستعارات التصورية.أدونیس، کشاعر وناقد في مجال الشعر العربي الحديث ، یرکّز علی الفکر والثقافة في قصائده، ولکتابه الشعري «أغاني مهیار الدمشقي» أسس فکریة وثقافیة وبنیة تحتیة مستمدة من الفلسفة والصوفیة والسریالیة. في هذه الاثناء، التشابه بین التجربة الثقافیة في بناء ودفع الاستعارات التصوریة وعلاقتها بالاسس الثقافة في فکر ادونیس وشعره هو الدافع الرئیس للبحث الحالي. أما نتائج البحث فتشير إلی أنّ استعارة «الدینامیکیة هی التقدم والابتکار» تعدّ من أهم المحاور الفکرية لادونیس وشعره في مجموعة «أغاني مهیار الدمشقي». بناءً على ذلك، یقدّم أدونيس مفاهيم "الديناميكيات" کمفاهيم متعددة واحيانًا متناقضة مثل الجري والتدفّق والتوقف والحرق وما إلى ذلك، حیث تلائم هذه المفاهیم جميعها مع المفهوم الموضوعي لـ "التقدم" في عالمه الدلالي.
 

الكلمات الرئيسية [Persian]

  • الاستعارة التصورية
  • الثقافة
  • الدینامیکیة
  • أدونیس
  • أغاني مهیار الدمشقي