نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور .ایران، تهران
2 دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه
المستخلص
النسوية هي حركة اجتماعية بدأت في أواخر القرن الثامن عشر في أوروبا وأمريكا بهدف القضاء على التمييز بين الجنسين ضد المرأة. هذه الحركة، سواء في مجال السياسة والمجتمع أو في مجال الأدب، هي نتيجة عدم الاهتمام بالمرأة في المجتمع الأبوي، وفي أواخر الستينيات، دخلت الأفكار النسوية مجال «النقد الأدبي». يحلل النقاد الأدبيون الأعمال الأدبية من خلال مقاربتين: «التأثيرات الأنثوية» و«نقد المؤلف». في غضون ذلك، برزت نظریة المناهج الأربعة للناقدة إلین شوالتر في القرن العشرین، والتي تتضمن مناهج بيولوجية وثقافية وتحليلية ونفسية ولغوية، من الممكن للمرأة أن تنتقد الأعمال. بناءً على ذلك، يمكن تحديد مكانة المرأة في الأعمال الأدبية والتحقيق فيها. وفي هذه الدراسة تتم المقارنة بين روايتين إحداهما للكاتبة الإيرانية نسرين ثامني بعنوان «گلی در شوره زار» والأخری للکاتبة الجزائرية أحلام مستغانمي بعنوان «الأسود یلیق بك»، لانتقاد وتحليل كتابات كل من: النساء للاختيار ودعنا نحلل ونتحقق من الأساس. معايير كتابة المرأة كما تراها إيلين شوالتر، لإعطاء صورة أوضح عن وضع المرأة، والظلم الذي تعرضت له، وأفكارها ومثلها. منهج البحث في هذه المقالة هو (الوصفي- التحلیلي) والدراسة مبنية على نظرية إيلين شوالتر. أجري هذا البحث بهدف دراسة هاتين الروايتين بالاعتماد على نظرية إيلين شوالتر الرباعية، وتظهر النتائج المحددة أن هاتين الروايتين تتمتعان بخصائص نسوية ترتكز على أربعة محاور: بيولوجية، وثقافية، وتحليلية، ولغوية والتي تشكلت عليها نظرية شوالتر وفيها يمكن العثور على علامات أبعاد الكتابات النسائية. الاختلافات الواضحة بين هاتين الروايتين تكمن في الواقعية السياسية التي يمكن الشعور بها في «الأسود يليق بك» بسبب الإشارة إلى القضايا السياسية في الجزائر، مقارنة بالرواية غير السياسية بالكامل «گلی در شورهزار»، وهي رواية اجتماعية. في رواية «نسرين ثامني» الواقعية النفسية هي التوسط في النزاعات الداخلية والصراعات العاطفية أقوى.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
ویژگی های زنانه در دو روایت «گلی در شوره زار» و «الأسود یلیق بك» (بررسی تطبیقی بر اساس نظریة الین شوالتر)
المؤلفون [Persian]
- شیوا صادقی 1
- هدیه جهانی 2
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور .ایران، تهران
2 دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه
المستخلص [Persian]
جنبش فیمینیسم یک جنبش اجتماعی میباشد که هدفش برچیده شدن تبعیضهای جنسیتی زنان است که از اواخر قرن هجدهم در اروپا و آمریکا شروع شد، این جنبش چه در زمینة سیاسی و اجتماعی و چه در حوزه ادبیات، نتیجه کم توجهی به زنان در جامعه مردسالار است. اندیشههای فیمینیستی در اواخر دهة 1960به حوزة «نقد ادبی» راه پیدا کرده و ناقدان ادبی با دو رویکرد «جلوههای زن» و «نقد زن نویسنده» آثار ادبی را مورد واکاوی قرار میدهند. در این میان، نظریه رویکردهای چهارگانه «الینشوالتر»، منتقد برجسته قرن بیستم آمریکایی، که شامل رویکرد زیستشناختی، فرهنگی، روانکاونه و زبانی میباشد این امکان را برای نقد زنانه اثر فراهم آورده است که با تکیه بر آن میتوان جایگاه زنان را در آثار ادبی مورد تشخیص و بررسی قرار داد.
از این رو نوشتار حاضر سعی کرده تا یک رمان از نسرین ثامني نویسنده زن ایرانی با عنوان «گلی در شوره زار» و یک رمان از احلام مستغانمي، نویسنده زن الجزایری با عنوان «الأسود يليق بک» (سیاه برازنده توست) را برای نقد نوشتار زنانه انتخاب کند و آن را بر حسب معیارهای زنانهنویسی مورد اعتنای الینشوالتر، مورد واکاوی قرار دهد، تا تصویر روشنتری از وضعیت زنان، ستمهایی که بر آنها شده و اندیشهها و آرمانهای آنها بدست آورد. این پژوهش با هدف بررسی این دو رمان بر اساس نظریه چهارگانه الین شوالتر انجام شده است که نتایج خاص این تحقیق نشان می دهد که این دو رمان دارای ویژگیهای فمینیستی بر اساس چهار محور هستند: تفاوت آشکار این دو رمان در واقع گرایی سیاسی است که در «الأسود یلیق بک» به دلیل اشاره به مسائل سیاسی در الجزایر، نسبت به «گلی در شوره ازار» که یک رمان کاملاً غیرسیاسیو اجتماعی است، احساس می شود. نیز میتوان گفت در رمان «نسرین ثامنی» مسائل روانشناسی و کشمکش‌های درونی و درگیری‌های عاطفی قوی‌تر است. روش تحقیق در این مقاله (تحلیل توصیفی) و بر اساس نظریه الین شوالتر انجام شده است.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- فمینیسم
- الین شوالتر
- الأسود یلیق بك
- گلی در شوره زار
)