ادبي
کاوس روحي برندق؛ سيد امير فضيلت جو؛ سيد سجاد غلامي
المجلد 12، العدد 39 ، ديسمبر 1437، ، الصفحة 131-154
المستخلص
در عصر نزول قرآن، لهجههاي مختلفي از زبان عربي در ميان قبايل وجود داشت و هر يک از قاريان و حافظان، قرآن را به لهجة قبيلة خود قرائت ميکردند. اين قرائتهاي مختلف موجب به وجود آمدن اختلافهاي نحوي شد. اين مقاله مسئلة تأثير قرائتهاي قرآني را در شکلگيري ديدگاههاي نحوي دانشمندان نحوي زبان عربي، در دو مکتب بصري و کوفي مطالعه کرده ...
أكثر
در عصر نزول قرآن، لهجههاي مختلفي از زبان عربي در ميان قبايل وجود داشت و هر يک از قاريان و حافظان، قرآن را به لهجة قبيلة خود قرائت ميکردند. اين قرائتهاي مختلف موجب به وجود آمدن اختلافهاي نحوي شد. اين مقاله مسئلة تأثير قرائتهاي قرآني را در شکلگيري ديدگاههاي نحوي دانشمندان نحوي زبان عربي، در دو مکتب بصري و کوفي مطالعه کرده و به اين نتيجه دست يافته که مکتب کوفي در جهت سازهسازي برخي اصول و يا قواعد از قرائتهاي مختلف قرآني تأثير پذيرفتهاست و مکتب بصري صرفاً در مواردي موجب استحکام يک نظريه و يا يک قاعدة ازپيشتدوينشده از قرائتهاي قرآني، بهره بردهاست. از سوي ديگر همة نحويان بزرگ در استناد به قرائتهاي مشهور ترديدي به خود راه ندادهاند و سهم سيبويه در اين زمينه از همه بيشتر است. نحويان بزرگ عمدتاً به قرائتهاي شاذّ استناد نکردهاند و در اين ميان کسائي برخي قرائتهاي نادر قرآني را نيز پذيرفتهاست و آن را مبناي ديدگاههاي نحوي جديد خود قرار دادهاست. در مقابل، فرّاء در برخي موارد که نتوانسته قرائتهاي مشهور قرآني را با ديدگاههاي نحوي خود تطبيق دهد، بهناچار به رد آنها پرداختهاست. بدين ترتيب افراطيترين و تفريطيترين ديدگاهها به نحويان کوفي تعلق دارد.