نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
دانشگاه مازندان
المستخلص
چکيده
تلاش روايت‌شناسان براي رسيدن به الگويي ثابت بهمنظور بررسي داستانها و روايت‌ها در آغاز قرن بيستم با ظهور فرماليست‌ها شدت يافت. در همين زمان ولاديمير پراپ، مردمشناس صورت‌گراي روسي با الگو گرفتن از همين روايت‌شناسان روشي براي بررسي داستان طرح کرد. پراپ دريافت که قصه‌هاي پريان بهرغم تکثر و تنوع ظاهري، از نظر قهرمانان و عملکردهاي آنها نوعي وحدت و همانندي دارد و تمامي کارکردهاي موجود در قصه به سي و يک عملکرد محدود مي‌شود و اين دستاورد، آغاز علم روايت‌شناسي نوين بهشمار مي‌آيد.
نجيب محفوظ، معروف‌ترين رمان‌نويس معاصر عرب، ازجمله نويسندگاني است که روايت‌ها و داستان‌هاي او سرشار از عناصر نمادين شرقي و قالب‌هاي ساختاري نوين غربي است؛ از اين روي، قابليت بررسي روايي و ريخت‌شناسي را دارد. اين جستار بر آن است تا روايت السُّمان و الخَريف نجيب محفوظ را براساس نظريه‌ي پراپ، تحليل و بررسي کرده و نشان دهد توالي اين کارکردها تا چه اندازه مي‌تواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش، نشان‌دهنده‌ي اين است که هرچند تعدادي از کارکردهاي سي و يک گانه در داستان نجيب محفوظ يافتني است، پايان قصه، با نوع پايان يافتن قصه‌هاي پريان مغايرت دارد؛ در پايان، قهرمان داستان به ظاهر از صحنه‌ي مبارزه بيرون مي‌رود؛ ولي در مبارزه‌اي دروني، جدال قهرمان با شرور ادامه مي‌يابد.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تحلیل السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ با رویکرد ریخت¬شناسی
المؤلفون [Persian]
- حمیدرضا مشایخی
- سیده هانیه میرسیدی
المستخلص [Persian]
چکیده
تلاش روایتشناسان برای رسیدن به الگویی ثابت بهمنظور بررسی داستانها و روایتها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیستها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردمشناس صورتگرای روسی با الگو گرفتن از همین روایتشناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصههای پریان بهرغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آنها نوعی وحدت و همانندی دارد و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سی و یک عملکرد محدود میشود و این دستاورد، آغاز علم روایتشناسی نوین بهشمار میآید.
نجیب محفوظ، معروفترین رماننویس معاصر عرب، ازجمله نویسندگانی است که روایتها و داستانهای او سرشار از عناصر نمادین شرقی و قالبهای ساختاری نوین غربی است؛ از این روی، قابلیت بررسی روایی و ریختشناسی را دارد. این جستار بر آن است تا روایت السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ را براساس نظریهی پراپ، تحلیل و بررسی کرده و نشان دهد توالی این کارکردها تا چه اندازه میتواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش، نشاندهندهی این است که هرچند تعدادی از کارکردهای سی و یک گانه در داستان نجیب محفوظ یافتنی است، پایان قصه، با نوع پایان یافتن قصههای پریان مغایرت دارد؛ در پایان، قهرمان داستان به ظاهر از صحنهی مبارزه بیرون میرود؛ ولی در مبارزهای درونی، جدال قهرمان با شرور ادامه مییابد.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- نجیب محفوظ
- پراپ
- ریخت¬شناسی
- کارکردها
- قصه¬های پریان
)