تهران، خیابان ولی عصر(عج)، خیابان توانیر، محله نظامی گنجوی، کوچه هفت پیکر(8)، خیابان نظامی گنجوی، پلاک33، موسسه آموزش عالی بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، طبقه6، اتاق 607، انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی، کدپستی: 1434863111

بررسی رابطه¬ی زمان و جذابیت در روایت «الافق وراء البوّابه» از غسان کنفانی

حسن گودرزی لمراسکی؛ علی باباپور روشن

دوره 8، شماره 25 ، بهمن 1391، ، صفحه 113-145

چکیده
  چکیده جذّابیت، عامل حیاتی روایت­ها و مقصود نهایی آن محسوب می­شود و نویسندگان برای تحقّق آن از تمامی ظرفیت­ها استفاده می­کنند که از جمله­ی آن می­توان به مؤلّفه­ی زمان، اشاره کرد که با ظهور نظریّات دانشمندانی هم­چون ژرار ژنت فرانسوی، اهمیّتش بیش از پیش، آشکارتر شد. این جستار با روش تحلیل محتوا بر­ آن است تا اهمیّت و ...  بیشتر

گفتمان عرفان در آثار جبران خلیل جبران

علی سلیمی؛ محمود شهبازی

دوره 1، شماره 4 ، بهمن 1384، ، صفحه 119-134

چکیده
  عرفان جبران متعلق به یک مکتب خاص نیست. او کتب آسمانی مانند قرآن کریم، انجیل و تورات و عرفان و حکمت شرق را منبع تغذیه اندیشه های خود قرارداده، و با نگاهی وحدت جویانه، عرفانی عرضه می کند که تمام زوایای هستی را در بر می گیرد. عرفان جبران، عرفانی طبیعی است، بدین معنا که در نگاه او، تمامی موجودات رو به سوی کمال دارند. وی نظریه معروف «تکامل ...  بیشتر

اهل بیت (ع) در دیوان امام شافعی

سیدفضل اله میرقادری

دوره 1، شماره 3 ، آبان 1384، ، صفحه 127-148

چکیده
  فضایل اهل بیت عصمت (ع) با وجود عناد دشمنان و کتمان بسیاری از دوستان، هستی را فراگرفته است. هیچ انسان واقع بین و خواستار حقیقتی نیست که آن شخصیت را بشناسد و دلش از مهرشان سرشار نباشد؛ هر چند ابراز نکند. بزرگان دین از هر فرقه و گرایش، به آن فضایل اشاره کرده و محبت خویش را نسبت به خاندان نبی اکرم (ص) بیان داشته اند. امام شافعی پیشوای فرقه ...  بیشتر

نقدی بر مباحث فرعی و عنوان های داخلی مقالات پژوهشی زبان ادبیات ایران و عرب

صادق عسکری

دوره 7، شماره 18 ، اردیبهشت 1390

چکیده
  نقد وبررسى مباحث فرعى وعناوین داخلى مقالات علمی _ پژوهشى وتعیین میزان تطابق عنوان‌هاى داخلى مقالات مذکور با یافته‌هاى علمى جدید، یکی از مهم‌ترین راه‌های رفع نواقص موجود وارتقای سطح علمی مقالات دانشگاهی است. مطالعه­ی بیش از 80 مقاله منتشره در مجلات علمی _ پژوهشی معتبر زبان وادبیات عربی، بیانگر آن است که رعایت ضوابط و معیارهاى ...  بیشتر

شیوه نقد روان‌شناسی در آثار نقدی دکتر احسان عباس

ابوالحسن امین مقدسی؛ حسین تک‌تبار فیروزجائی

دوره 6، شماره 17 ، دی 1389

چکیده
  چنان که ادبیات، موضوع نقد قرار می‌گیرد خود نقد را نیز باید بررسی و ارزیابی کرد و درستی رویکردها و شیوه‌های آن را در میزان عقل و تجربه سنجید. نقد بدین معنا «نقد نقد» نامیده می شود و در حیطة نقد ادبی از ارزش قابل توجهی برخوردار است. شیوه تحلیل روان‌شناسی که به تفسیر روان انسان می‌پردازد به زمینه‌های مختلفی از جمله ادبیات ...  بیشتر

بررسی ریشهشناختی و سیر تحول واژة «عتیق» در قرآن

محمد رضا شاهرودی؛ اکرم صالحی

دوره 7، شماره 19 ، مرداد 1390

چکیده
  در بررسی زبان‌شناسی توحیدی واژة «عتیق» که تنها در یک سورة مدنی قرآن/حج به کار رفته است، درمی‌یابیم که مفسران و مترجمان در توضیح این واژة به دلیل ابهام معنای اصیل و صمیم آن، با دشواری‌هایی دست به گریبان بوده و به ترجمة و تفسیر واحد و دقیقی از آن دست نیافته‌اند. به همین دلیل، ابتدا در گزارشی اجمالی اشاره خواهیم کرد که این ...  بیشتر

مقایسه رمان تاریخی «ابومسلم الخراسانی» جرجی زیدان و «سیاه پوشان» صنعتی زاده کرمانی

عسگر بابازاده اقدم؛ محمود شکیب

دوره 7، شماره 20 ، آبان 1390

چکیده
  تألیف وتحقیق در حوزة رمان تاریخی در دوران معاصر از لحاظ غنی سازی اوقات و دانش مردم، جایگاه ویژه‌ای یافته است. این حوزه در ادبیات عرب با جرجی زیدان، قدم به مرحله‌ای جدید گذاشت و در ادبیات فارسی نیز افرادی همچون، عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی، متأثر از فضای ملی گرایی و آزادی خواهی دوران مشروطه، تلاش کردند حس وطن پرستی و فداکاری در ...  بیشتر

دراسة منهجیّة الإمام فخر الرّازي في احتجاجاته على الشّيخ عبدالقاهر الجرجاني في مبحث الکناية ‏‏(ترکیزاً علی الدّلالة العقلیّة)‏

الهام بابلی بهمه؛ محمد ابراهیم خلیفه شوشتری؛ عباس اقبالی؛ علی نجفی ایوکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آبان 1402

https://doi.org/10.22034/iaall.2023.385074.2763

چکیده
  كانت ولا تزال الکنایة نقطة خلاف بين علماء البلاغة كنوع أدبي شائع الاستخدام وكانوا يولون اهتمامًا بالغا لقيمتها الأدبية والفنية. بلغ تضارب الآراء بين المفكرين الإسلاميين حول البلاغة إلى أن فخر الرازي (606 هـ) بمنهجه العقلاني وتعاريف معقدة ومتعددة الجوانب، يعتبر آراء عبدالقاهر الجرجاني (471 هـ) ذات الذوق ضعيفة في مبحث الکناية. في ضوء ...  بیشتر

ادبی
بررسی تطبیقی دلالت عنوان در دو قصیده "رساله من المنفى" از محمود درویش و"نامه" از احمد شاملو

فاطمه بخیت؛ سعید بزرگ بیگدلی؛ ناصر نیکو بخت؛ کبری روشنفکر

دوره 10، شماره 33 ، اسفند 1393، ، صفحه 1-16

چکیده
  نشانه‌شناسی، رویکرد نقدی نوینی است که با خوانش و نقد متون ادبی برخی عناصر آن را مانند عنوان، با شیوه‌های جدید ارزیابی می‌کند. عنوان، اشاره نخستینی است که خواننده، کلید معنا را فشرده‌وار در یک یا چند واژه می‌یابد و امکان ورود به اعماق متن را، به‌منظور گشودن رمزگان‌های آن، پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که از طریق متن به مفهوم عنوان پی ...  بیشتر

روند تحولات فکری و اخلاقی الیاس ابوشبکه با تکیه بر دیوانهای او

علیرضا محکی پور؛ مسعود اقبالی

دوره 4، شماره 9 ، تیر 1387، ، صفحه 83-104

چکیده
  الیاس ابوشبکه در سال 1903 در لبنان متولد شد. وی پس از گذران یـک زندگی پرفراز و نشیب در راه عشق که با  فقر و تنگدستی همراه بود، در سال 1947 م درگذشت. موضوع اصلی دیوانهای الیاس ابوشبکه، فرو رفتن انسانها در منجلاب ناپاکیها و در پی آن بیداری و تعالی روح و عروج به سوی معنویت و آسمانهای پاکی و طهارت است. او ابتدا با نهادی پاک و دور از گناه در دو ...  بیشتر

معنا و اعراب دو ساختار« ویکأنّ » و «کأنّ ... بـ ... » در پرتو قرآن و نهج البلاغه

سیـد علی میرلوحی؛ اختر علوی

دوره 6، شماره 15 ، تیر 1389، ، صفحه 95-112

چکیده
  دو ساختار « کأنّ ... بـ ... » و « ویـکأنّ » میدان معرکه نحویـان بوده و هست و عدم بررسی دقیق و عالمانه این آراء باعث می شود که معرِبین به هنگام اعـراب دچار نوعی سر در گمی و اضطـراب فکری شده و در نتیجه نتوانند مفهوم صحیحی از کلام ارائه دهند .آنچه در این مقاله آمده است، تلاشـی است در جهت بررسی دقیق این دو ساختـار از جهت معنا و اعراب ...  بیشتر

ادبی
الهام گیری از سنت دینی در شعر اعشی

جواد صالحی؛ عبد علی فیض الله زاده

دوره 11، شماره 36 ، آذر 1394، ، صفحه 95-110

چکیده
  سنت با مشخصة فرهنگی و مضامین متعدد دینی، تاریخی، اجتماعی، و ادبی خود یک پدیدة الهام‌بخش است که شاعر با به‌کارگیری آن، افکار و اندیشة شخصی و یا گروهی زمان خویش را به نمایش می‌گذارد و به‌وسیلة آن به تجربه و تصاویر و اصالت شعری، قدرت و استحکام می‌بخشد. اعشی یکی از شاعران برجستة دورة جاهلی است که از سنت‌های دورة پیش یا دورة معاصر خویش ...  بیشتر

نقد و بررسی ادعای خاورشناسان در باب وجود اشتباهات دستوری در قرآن کریم

عبد الحسین فقهی؛ علی رضا فرازی

دوره 6، شماره 16 ، مهر 1389، ، صفحه 97-117

چکیده
  از نخستین روزهای نزول قرآن کریم، مخالفان این کتاب آسمانی به مقابله با آن پرداختند و با بهانه‌های گوناگون در پی کاستن اعتبار آن برآمدند. این گونه بهانه جویی ها و اشکال تراشی ها در قرون اخیر نیز به طور ویژه از سوی خاورشناسان و برخی از غرض ورزان دنبال شده است که طرح ادعای نادرست بودن ساختارهای نحوی به کارگرفته شده در برخی از آیات قرآن ...  بیشتر

ادبی
البحث عن الذات: دراسة أزمة الهویة فی روایة ساق البامبو بناء علی نظریة إریکسون

علی افضلی؛ nastaran gandomi؛ mahdokht nabavi

دوره 14، شماره 47 ، شهریور 1397، ، صفحه 97-116

چکیده
  یمکن تعریف الهویة بأنها ماهیة الشخص (أو الشیء) مما یتّسم به من مجموعة الصفات التی تمیزه عن الآخرین وتجعله متفرداً بها ومن ثم فإنها أی صفة تشمل کل جوانبه أی الشخص أو الشیء وهی بالنسبة إلی الشخص تنتظم فی مواصفات جسمیة ونفسیة وإجتماعیة وفی تکامل ینم عن روح الهویة والشعور بها. أزمة الهویة فی علم النفس عبارة عن الفشل فی تحقیق هویة الأنا ...  بیشتر

حیات فردی و علمی نجم الائمه در آیینه پژوهش و نقد

محمد فاضلی؛ وصال میمندی

دوره 2، شماره 6 ، مهر 1385، ، صفحه 99-121

چکیده
  این مقاله بر آن است تا از طریق تحقیق و تفحص در منابع و ماخذ، صدف غربت از حیات فردی و علمی رضی الدین استرآبادی، نجم الائمه، شکافته، غبار فراموشی از چهره این اندیشمند بزرگ بزداید و گامی هر چند کوتاه در نمایاندن سیمای واقعی او بردارد. در این راستا ضمن پژوهش در مطالب ارایه شده درباره حیات فردی نجم الائمه که اغلب به دوران پس از هجرت و مهجر ...  بیشتر

تجلیات الحواریه فی أهل الکهف لتوفیق الحکیم

حسین یوسفی (آملی)؛ فاطمه خرمیان

دوره 8، شماره 23 ، تیر 1391، ، صفحه 99-123

چکیده
  الملخص  الأدب لونٌ من التعامل، ولذا یعتبر الأدب و أثره تابعاً للآثار السابقة و التی تلیه فی مضمون الحوار، والذی یقال له فی الأدب «الحواریة»، کما هو معروف.فإنّ او الحوار یحتاج إلی الطرف الثانی لأجل ایجاد اول صوت او کلام یؤدی الی ایجاد جواب من شخص آخر، ومن هنا فإن للتعامل فی أثر أدبی لابد من وجود أطراف أخری لیتم هذا الحوار.    ...  بیشتر

ادبی
تصویرسازی بصری در وصف لحظة فراق و دلالت‌های واقعی آن در معلقات سبع (مختارات زوزنی)

احمد نهیرات

دوره 12، شماره 40 ، آذر 1395، ، صفحه 99-118

چکیده
  تصویر لحظه فراق یار از مهم‌ترین مضامین معلقات سبع در شرح زوزنی است؛ و بر سبک تصویرسازی شعری جاهلیان و روش‌های تعبیری آنان، دلالت صادقانه آن تصویرها بر عواطف و احساسات جاهلیان و خصوصاً سرایندگان، و اشتمال آنها بر اخلاق ، شخصیت‌ها، اماکن و داستان‌های دورة جاهلی دلالت دارد. این توصیفات عموماً بصری‌اند و عاشق و معشوق، قبیله یار، مرکب‌ها ...  بیشتر

ادبی
بررسی مقایسه ای پدیده ابدال درآثار ابن سکیت وابوالطیب (با نگاه تئوری و تطبیقی)

abdolreza attashi

دوره 13، شماره 45 ، اسفند 1396، ، صفحه 99-112

چکیده
  پدیدة ابدال از سیستم‌هایی است که در حیطة تولید معانی مختلف به‌واسطة واژه‌های دارای ریتم موسیقایی منظمی نقش ایفا می‌‌نماید که تنها در یک حرف با همدیگر اختلاف دارند. لغویان در پدیدة ابدال در یک کلمه، اقدام به تغییر حرفی به جای حرفی دیگر نموده‌اند؛ بنابراین این پدیدة لغوی را با تمامی انواع مختلف آن به کار می‌گیرند تا متون خود را با ...  بیشتر

ابن زریق و قصیده فراقیه

حجت رسولی؛ احمد امیدعلی

دوره 4، شماره 10 ، آبان 1387، ، صفحه 101-120

چکیده
  ابن رزیق شاعری بغدادی و زاده کرخ - یکی از شهرهای بغداد-  است. دوران زندگی این شاعر مصادف با دوره سوم عباسی است وشهرت واهمیت این شاعر مرهون قصیده عینیه وی است که در بین ادباء به فراقیه مشهور است. در مورد سبب سرودن این قصیده حکایاتی ذکر شده است که به اسطوره شبیه است؛ از جمله گفته‌اند که وی به سبب فقرمجبور شد همسرش راترک کند وبه قصد رسیدن ...  بیشتر

تأثیر جنگ شش روزه بر شعر معاصر فلسطین

عزّت ملاّ ابراهیمی

دوره 3، شماره 8 ، آذر 1386، ، صفحه 101-116

چکیده
  جنگ ژوئن 1967 نقطه عطفی در تاریخ ملت فلسطین به شمار می‌رود. این حادثه همه جنبه‌های زندگی فلسطینیان را تحت الشعاع قرار داد. شعر معاصر فلسطین نیز از این تحولات مستثنی نبود. از آن پس افق و دیدگاه‌های نوینی در برابر شعر معاصر فلسطین گشوده شد و مفاهیم تازه‌ای چون حمایت و پشتیبانی از روند قیام مسلحانه، اشتیاق زائد الوصف برای بازگشت ...  بیشتر

الاستعارة بین البلاغة العربیة و اللسانیات المعرفیة

محمد خاقانی اصفهانی؛ مرضیه قربان‌خانی

دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، ، صفحه 101-122

چکیده
  الاستعارة من أجمل الصناعات الأدبیة والبلاغیون العرب کسائر نظرائهم، اهتموا بهذه الظاهرة ولایزالون یحاولون تقسیمها إلى أقسام مختلفة منها: المصرحه والمکنیة وغیر ذلک. مازال هذا المفهوم مطمح النظر فی علم اللسانیات وحاز درجة مرموقة فی العلم نفسه. علم اللسانیات المعرفیة هو أحد العلوم التی اهتمت بالاستعارة أکثر من سائر العلوم. یعتقد علماء ...  بیشتر

ادبی
بلاغة السخریة فی قصص «نوادر جُحا»

راضیه علی احمد؛ عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ علی اصغر حبیبی

دوره 15، شماره 50 ، خرداد 1398، ، صفحه 101-122

چکیده
  یُطلق أدب الأطفال على أعمال تُکتب للطفل ولاتخلو من هدفی الترفیة والتعلیم. تُعدّ السخریة من الأسباب المؤثرة علی هذا النوع الأدبی التی تبرز البلاغة کعنصر رئیسی لتحقّقها. حاول أدباء الطفل أن یدخلوا عالم الأطفال من خلال شخصیات ساخرة کجُحا وذلک بهدف ترفیه الطفل، فیعرضوه کفکاهی یحکی الوقائع بطرائفه الفریدة وبلاغته المثلى. تنتمی قِیم ...  بیشتر

سنجش تولیدات علمی گروه زبان وادبیات عربی ایران

علی باقر طاهری نیا؛ مریم بخشی

دوره 5، شماره 13 ، بهمن 1388، ، صفحه 102-124

چکیده
  ارزیابی کمی و کیفی مقالات علمی-پژوهشی یک حوزه علمی، جایگاه آن را در تولید علم کشور روشن می­کند و برنامه­ریزی و سیاست­گذاری را در این زمینه بهینه می­نماید. بررسی مقالاتِ حوزه زبان و ادبیات عربی در10 مجله علمی-پژوهشی علوم انسانی از 1382 تا 1386، بیانگر رشد ناموزون سالیانه مقالات عربی و چاپ بیشترین تعداد مقاله، در سال 1384است. سرانه هر ...  بیشتر

روابط بینامتنی دینی در قصیده¬ی «ثورة فی الجحیم» جمیل صدقی زهاوی

حسین کیانی؛ فاطمه علی نژاد چمازکتی

دوره 8، شماره 21 ، بهمن 1390، ، صفحه 103-138

چکیده
  بینا­متنی شیوه­ای از نقد متون است که ارتباط میان آثار ادبی را روشن می­سازد، بر اساس این نظریه، متن، نظامی بسته و مستقل نیست و هر متنی خواسته یا ناخواسته با متون دیگر، نوشته و خوانده می­شود؛ بنابراین متن­های ادبی بسته به خلاقیت ذهن نویسنده در عین تأثیرپذیری از متون پیشین با دگرگونی در آن­ها و هنجارشکنی و رویکردهای هنری تازه، ...  بیشتر

تحلیل انتقادی تاریخ ادبیات نگاری

سید حسین سیدی

دوره 6، شماره 14 ، خرداد 1389، ، صفحه 103-118

چکیده
  این مقاله که ماحصل پژوهشی در حوزه تحلیل تاریخ ادبیات نگاری و نقد شیوه های تاریخ ادبیات نگاری در ادب عربی است و در پی پاسخ به این پرسش است که آیا میان متن ادبی و تاریخ رابطه ای وجود دارد؟ لازمه پاسخ به این پرسش آن است که بدانیم متن ادبی چگونه متنی است و  تاریخ چگونه دانشی است؟ از این رو مقوله ای به نام تاریخ ادبیات مخالفانی دارد که اساساً ...  بیشتر