نوع المستند : علمی - پژوهش
المؤلف
استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه سمنان
المستخلص
استعارة مفهومي با استعارة سنّتي متفاوت است و اساس آن بر تشبيه نيست. همچنين استعارة مفهومي تنها به حوزة زبان محدود نميشود؛ بلکه سراسر زندگي روزمره، از جمله حوزة انديشه و عمل را در بر ميگيرد. اين نوع استعاره ما را قادر ميسازد موضوعي نسبتاً انتزاعي يا فاقد ساخت را بر اساس امري عيني، ملموس کنيم. ترجمة اين نوع استعاره يکي از چالشهاي مهمّ پيشروي مترجمان است و عدم توجّه به ترجمة استعارة مفهومي و انتخاب شيوۀ نادرست در برگردان اين استعارهها کيفيت ترجمه را پايين ميآورد. در اين مقاله به شيوة توصيفي-تحليلي سعي داريم روشهاي ترجمة استعارة مفهومي در ترجمة عربي رمان «چشمهايش» را که احمد موسي انجام داده، بر اساس الگوي آلوارز بررسي کنيم. هدف از پژوهش اين است که علاوه بر ارزيابي استعارههاي مفهومي ترجمة رمان «چشمهايش»، الگويي براي ترجمة اين نوع استعاره براي ساير مترجمان معرفي کنيم. آلوارز در الگوي خود 5 شيوه را براي ترجمة استعاره معرفي کردهاست. يافتههاي تحقيق نشان ميدهد که مترجم از ميان اين پنج روش بيشترين استفاده را از روش (انتقال تصويري يکسان به زبان مقصد) و (تبديل استعاره به مفهوم) کرده و از روش (ترجمة استعاره با تبديل آن به تشبيه به علاوة مفهوم) در هيچ مورد استفاده نکردهاست.
الكلمات الرئيسية
1-کتابها
ابن منظور، محمد بن مکرم (بیتا)، لسان العرب، بیروت، دار صادر.
دهباشی، علی (1384) یاد بزرگ علوی، تهران، نشر ثالث.
روشن، بلقیس، لیلا اردبیلی (1392)، مقدمهای بر معناشناسی شناختی، تهران، نشر علم.
علوی، بزرگ (1381)، چشمهایش، چ 2، تهران، موسسة انتشارات نگاه.
--------، (2014م) عیناها، ترجمة أحمد موسی، الکویت، المجلس الوطنی للثقافة.
قائمی نیا، علیرضا (1390)، معناشناسی شناختی قرآن، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
لیکاف، جورج، مارک جانسون (1396) استعارههایی که با آن زندگی میکنیم، ترجمة جهانشاه میرزابیگی، تهران، نشر آگاه.
2-پایان نامهها
عسکری، فاطمه (1394)، بررسی تطبیقی دیدگاههای عبدالقاهر جرجانی و جورج لیکاف پیرامون استعارة مفهومی، دانشگاه فردوسی مشهد، پایان نامة دکتری.
تباری، فاطمه (1394)، استعارههای مفهومی خشم در زبان فارسی: رویکردی شناختی و پیکرهای پایان نامة کارشناسی ارشد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3-مجلات
حمیدی، شیما (1397) «استعارة مفهومی و کارکردهای آن در متون دینی؛ رویکردی زبان شناختی به استعاره»، مجلة آموزش زبان، ادبیات و زبان شناسی، شماره3، صص 9-21.
عالیه کرد زعفرانلو، کامبوزیا و خدیجه حاجیان (1389)، «استعارههای جهتی قرآن با رویکرد شناختی»، فصلنامة علمی پژوهشی نقد ادبی، تهران، شماره 9، صص 115-139.
معصومی، علی و مریم کردبچه (1389)، «استعارههای هستی شناختی در دست نوشتههای کودکان»، پازند، تهران، نشریة علمی زبان، شمارة 22و23، صص 79-97.
Antonia Alvarez, on translating metaphor,Les presses iuniversite de Monteralو volume 38, number3, 1993.