نوع المستند : علمی - پژوهش
المؤلفون
1 دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه امام رضا (ع)
2 استاديار گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه زابل
3 استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه زابل
المستخلص
بشار بن برد، شاعر نابيناي عرب و شوريدة شيرازي، شاعر نابيناي فارسي‌زبان، در تصاوير شعري به صورت چشمگيري از رنگ استفاده کرده‌اند. اين مقاله با نقد روان‌شناسانة شخصيت بشار و شوريده بر اساس آزمايش رنگ ماکس لوشر، در تلاش است تا با روش توصيفي‌تحليلي رنگ‌هاي ديوان اين دو شاعر را بررسي و تحليل کند. نتايج نشان مي‌دهد از ميان چهار گروهِ رنگ در نظرية لوشر، گروه اول در اشعار هر دو شاعر دقيقاً مانند هم است. بر اين اساس، بشار و شوريده هر دو از تحريکات شديدي که منجر به جدايي آنها از جامعه مي‌گردد، رنج مي‌برند و اميدوارند که بتوانند بر بسياري از محدوديت‌هاي خود فائق آيند. با اين تفاوت که: بشار بااراده و اهل سازش است و از ارتباط با افراد مورد اعتماد خود احساس آرامش مي‌کند، و با همين روحية سازشگر خود موفق مي‌شود خود را با شرايط وفق دهد، خواسته‌هايش را محدود کند و از نزديکي عاطفي نسنجيده بپرهيزد. اما شوريده با وجود اميدواري به بهبود اوضاع و غلبه بر محدوديت‌ها، فردي زودرنج، حساس و خودمحور است که اصلاً از وضعيت موجود راضي نيست و تنهايي را ترجيح مي‌دهد.
الكلمات الرئيسية
الموضوعات الرئيسية
کتابنامه
الف) عربی
الإصفهانی، أبوالفرج (1407ق)، الأغانی، شرح: سمیر جابر، ط1، بیروت: دارالفکر.
بشار بن برد (1996م)، دیوان، شرح: حموی، حسین، ط1، بیروت: دارالجیل.
السقطی، رسیمة موسی (1968م)، أثر کفّ البصر علی الصورة، ط1، بغداد: أسعد.
عفیفی، محمد الصادق (1983م)، بشار بن برد دراسة و شعره، ط2، بیروت: دار الرائد العربی.
غازی التدمری، محمد؛ الغزّی، کمال یاسین (1996م)، نظرات فی الأدب العربی الحدیث، ط1، مصر: دارالإرشاد.
الفیفی، عبدالله (1997م)، الصورة البصریة لدی الشعراء العمیان، ط1، ریاض: النادی الأدبی.
نویهی، محمد (1951م)، شخصیة بشار، ط1، القاهرة: مطبعة النهضة المصریة.
ب) فارسی
خسروی، محمد رحیم (1378ش)، دیبای خسروی، چ1، تهران: روشن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383ش)، صور خیال در شعر فارسی، چ3، تهران: آگاه.
شوالیه، ژان ژاک؛ و دیگران (1382ش)، فرهنگ نمادها، ترجمه: فضائلی، سودابه، چ9، تهران: جیحون.
شوریده شیرازی، محمدتقی (1388ش)، کلیات، تحقیق: فصیحی، خسرو، چ1، تهران: موسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران.
علی‌اکبرزاده، مهدی (1375ش)، رنگ و تربیت، چ2، تهران: میشا.
پ) مقالات
حکمت، علی‌اصغر (1346ش)، «شوریدة شیرازی»، مجلة ارمغان، شمارة 6و7، صص 355-365.
سمتی، محمد مهدی؛ طهماسبی نگهداری، نرجس (1390ش)، «رنگ‌های نمادین در اشعار صلاح عبدالصبور»، مجلة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شمارة2، صص 109-132.
شیفته، میرزاحسین‌خان (1307ش)، «شوریدة شیرازی»، مجلة ارمغان، دورة نهم، شمارة2 و 3، صص 77-92.
صفری، جهانگیر؛ زارعی، فخری (1389ش)، «بررسی عنصر رنگ در دیوان خاقانی»، مطالعات زبانی بلاغی، شمارة2، صص 81-108.
علوی‌مقدم، مهیار؛ پورشهرام، سوسن (1389ش)، «کاربرد نظریة روان‌شناسی ماکس لوشر در نقد و تحلیل شعر فروغ فرخزاد»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دورة 6، شمارة 2، صص 83-94.
فتحی، نصرت‌الله (1376ش)، «شوریدة شیرازی و درافتادن او با پنج شاعر فحل»، مجلة وحید، دورة10، شمارة 5، صص 506-513.
نیکوهمت، احمد (1357ش)، «شوریده شاعر روشن‌دل فارسی»، ادبیات و زبان‌ها، شمارة 250 و 251، صص 45-48.
ت) منابع اینترنتی
فصیحی، فرشته (1382ش)، «زندگی‌نامة شوریدة شیرازی»، 28/04/1394، به آدرس:
www.shouridehshirazi.com
Luscher, Max (1971),The Luscher Color Text: The Remarkable Test That Reveals Your Personality Through Color, Trans: Ian Scott, New York: WSP/Pocket Books.
)