چکیده
هزارویک شب به‌‌عنوان مشهورترین مجموعه‌ی افسانههای پریان، با ویژگی خاص چندفرهنگی بودن، همواره مورد توجه نویسندگان بزرگ شرق و غرب قرار داشته است. در این میان، نجیب محفوظ، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال 1988 میلادی، یکی از برترین آثار خویش را برپایه‌ی هزارویک شب و در امتداد آن نگاشته است که در این پژوهش بررسی تطبیقی میان این دو اثر، تبیین شباهت‌ها و افتراقات آن‌ها از جنبه‌ی ساختار و عناصر داستانی، نیز از جنبه‌ی محتوایی و مضامین حکایت‌های دو کتاب، انجام گرفته است. بررسی ساختار کلی هر دو کتاب و تطبیق حکایت‌ها و شخصیت‌هایی که محفوظ از هزارویک شب وام گرفته است، نشان میدهد او در این اثر توانسته است ضمن حفظ چارچوب اصلی حکایت‌ها، شخصیت‌ها، قهرمانان و عناصر داستانی کتاب اصلی، آن‌ها را در زمانه‌ای دیگر روایت کند. اقتباساتی که محفوظ از هزارویک شب انجام داده است، رنگی از تکرارهای ملال‌آور ندارد و هرجا که اشکالات تکنیکی و فنی در متن کتاب اصلی وجود داشته، در اثری که محفوظ به رشته‌ی تحریر درآورده، مرتفع شده است.
)