نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
دانشگاه يزد
المستخلص
چکيده:
شأن و قصه، ضمير مفرد غايبي است که به‌وسيله‌ي جمله‌ي بعد از خود تفسير مي‌شود. اين ضمير، گاه بهصورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه بهصورت مقدر مي‌آيد. ضمير شأن را با عبارت «شأن يا امر چنين است» و ضمير قصه را نيز با عبارت «قصه و داستان چنين است» تعبير مي‌کنند. اين ضمير را ضمير حديث، ضمير مجهول و... نيز ناميده‌اند.
در قرآن در موارد متعددي از اين ساختار استفاده شده است و بيشتر براي بزرگداشت امري بهکار رفته است که در مورد آن سخن گفته مي‌شود. تاکنون، تحقيقي در مورد ضمير شأن و موارد آن در قرآن به شکل خاص، صورت نگرفته است و آنچه در اين خصوص بيان شده در تفاسير و منابع اعرابالقرآن و منابع نحوي پراکنده است.
هدف اين مقاله، تبيين مواردي است که در قرآن، ضمير شأن يا قصه انگاشته شده و بيان و بررسي آراي دانشمندان اسلامي در اين خصوص، نتيجه‌گيري و همچنين تبيين موضوعاتي است که براي بيان آن در قرآن از ضمير شأن و قصه استفاده شده است.
براساس اين تحقيق، مواردي که در قرآن، ضمير شأن يا قصه انگاشته شده حدود 52 مورد است که دانشمندان اسلامي درباره‌ي 28 ضمير، اتفاق نظر و 24 مورد ديگر، اختلاف داشتهاند. همين اختلافها ضروري مي‌نمايد تا موضوع، بهصورت مجزا بررسي شده و گامي ديگر در جهت شناخت رموز ادبي اين کتاب آسماني برداشته شود.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
بررسی ضمایر شأن و قصه در قرآن کریم
المؤلفون [Persian]
- محمدعلی سلمانی مروست
- مهدیه جعفری ندوشن
دانشگاه یزد
المستخلص [Persian]
چکیده:
شأن و قصه، ضمیر مفرد غایبی است که بهوسیلهی جملهی بعد از خود تفسیر میشود. این ضمیر، گاه بهصورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه بهصورت مقدر میآید. ضمیر شأن را با عبارت «شأن یا امر چنین است» و ضمیر قصه را نیز با عبارت «قصه و داستان چنین است» تعبیر میکنند. این ضمیر را ضمیر حدیث، ضمیر مجهول و... نیز نامیدهاند.
در قرآن در موارد متعددی از این ساختار استفاده شده است و بیشتر برای بزرگداشت امری بهکار رفته است که در مورد آن سخن گفته میشود. تاکنون، تحقیقی در مورد ضمیر شأن و موارد آن در قرآن به شکل خاص، صورت نگرفته است و آنچه در این خصوص بیان شده در تفاسیر و منابع اعرابالقرآن و منابع نحوی پراکنده است.
هدف این مقاله، تبیین مواردی است که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده و بیان و بررسی آرای دانشمندان اسلامی در این خصوص، نتیجهگیری و همچنین تبیین موضوعاتی است که برای بیان آن در قرآن از ضمیر شأن و قصه استفاده شده است.
براساس این تحقیق، مواردی که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده حدود 52 مورد است که دانشمندان اسلامی دربارهی 28 ضمیر، اتفاق نظر و 24 مورد دیگر، اختلاف داشتهاند. همین اختلافها ضروری مینماید تا موضوع، بهصورت مجزا بررسی شده و گامی دیگر در جهت شناخت رموز ادبی این کتاب آسمانی برداشته شود.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- کلید‌واژه‌ها: ضمیر شأن
- ضمیر قصه
- قرآن کریم
- نحو
)