سید ابراهیم آرمن؛ مریم اکبری موسی‌آبادی
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 1-21
چکیده
یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در زندگینامهخودنوشت این است که آیا نویسنده توانسته‌است فاصلة میان خودش، راوی و شخصیتِ محوری را به حداقل برساند و به عبارت دقیق‌تر آیا توانسته‌است میان این سه عنصر تطابق ایجاد کند. مسلماً ذهنیتِ اکنون نویسنده نسبت به وقایعی که سال‌ها از رخ دادنشان سپری شده‌است با ذهنیت او هم‌زمان با رخ دادن وقایع ...
بیشتر
یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در زندگینامهخودنوشت این است که آیا نویسنده توانسته‌است فاصلة میان خودش، راوی و شخصیتِ محوری را به حداقل برساند و به عبارت دقیق‌تر آیا توانسته‌است میان این سه عنصر تطابق ایجاد کند. مسلماً ذهنیتِ اکنون نویسنده نسبت به وقایعی که سال‌ها از رخ دادنشان سپری شده‌است با ذهنیت او هم‌زمان با رخ دادن وقایع بسیار تفاوت دارد و همین موضوع است که میتواند مهارت خلاقانة نویسنده را به بوتة آزمایش بگذارد. در این مقاله این موضوع را در زندگینامهخودنوشت حیاتی، اثر احمد امین بررسی می‌کنیم. یافتهها نشان میدهد ازآنجاکه عوامل سازندة شخصیت فعلی نویسنده برای او اهمیت بیشتری دارند، وی توجه خود را بیشتر به تفسیر وقایع و تأثیرشان در زندگی فعلیاش معطوف کرده‌است تا آنکه از زاویة دید شخصیت به شرح وقایع بپردازد، و کمتر موفق به کم کردن فاصله میان دو نظرگاه راوی و شخصیت شده‌است. با توجه به اینکه مبحث زاویة دید به عنوان عنصر مهم داستانی در این مجال بسیار یاریگر است، نظریات ژرار ژنت را سنگ بنای کار خود قرار دادهایم.
عبدالغانی خشه
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 23-39
چکیده
طرح روی جلد، در گذشته، عمدتاً برای حفاظت از صفحات و محتوای کتاب به کار می‌رفت، اکنون اما طرح روی جلد بنابر میزان انطباق و بیانگری‌اش از متن، کارکردی فراتر از گذشته پیدا کرده‌است.
بر این اساس، اگر نگاهی به طرح روی جلد مجموعه شعر (أنطق علی الهوی) سروده شاعر صوفی مسلک الجزایری، عبدالله حمادی (انتشارات دارالألمعیة، قسنطینه،2011) بیفکنیم، ...
بیشتر
طرح روی جلد، در گذشته، عمدتاً برای حفاظت از صفحات و محتوای کتاب به کار می‌رفت، اکنون اما طرح روی جلد بنابر میزان انطباق و بیانگری‌اش از متن، کارکردی فراتر از گذشته پیدا کرده‌است.
بر این اساس، اگر نگاهی به طرح روی جلد مجموعه شعر (أنطق علی الهوی) سروده شاعر صوفی مسلک الجزایری، عبدالله حمادی (انتشارات دارالألمعیة، قسنطینه،2011) بیفکنیم، عناصر بصریِ طرح، بهروشنی گویای سلوک عرفانی شاعر و احوالات درونی او هستند.
در این نوشتار نشانههای پیدا و پنهان طرح روی جلد این مجموعه شعری را به عنوان عناصر بسترساز برای ورود به متن بررسی می‌کنیم.
روح‌اله نصیری
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 41-60
چکیده
موسیقی ـ درونی ـ در هر اثر ادبی، جالب و دلنشین است. به عبارت دیگر ضرب‌آهنگ متون سبب علاقه‌مندی خواننده به اثر ادبی و ایجاد ارتباط با آن است؛ چراکه با ریتم خود و تنظیم نوسانات موسیقایی با عواطف خواننده، موجب می‌شود که طبع انسان با آن همراه شود و از شنیدنش به وجد آید. ساختار ریتمیک از ویژگی‌های اساسی نهج‌البلاغه و به تبع آن از ویژگی‌های ...
بیشتر
موسیقی ـ درونی ـ در هر اثر ادبی، جالب و دلنشین است. به عبارت دیگر ضرب‌آهنگ متون سبب علاقه‌مندی خواننده به اثر ادبی و ایجاد ارتباط با آن است؛ چراکه با ریتم خود و تنظیم نوسانات موسیقایی با عواطف خواننده، موجب می‌شود که طبع انسان با آن همراه شود و از شنیدنش به وجد آید. ساختار ریتمیک از ویژگی‌های اساسی نهج‌البلاغه و به تبع آن از ویژگی‌های اصلی خطبه «شقشقیه» و خطبه «آفرینش طاووس» است؛ چراکه شیرینی خاصی به این دو خطبه داده و آن دو را خواندنی، شنیدنی و بدیع کرده‌است. امام علی (ع) در این دو خطبه به همان میزانی که به معنا اهمیت داده‌اند، به ضرب‌آهنگ نیز توجه داشته‌اند. به همین دلیل در این دو خطبه کلمات را به گونه‌ای انتخاب کرده که موسیقی متناسبی با فضای خطبه ایجاد کنند.
در این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، به مطالعة ضرب‌آهنگ صوتی در این دو خطبه می‌پردازیم. در همین راستا و به صورت خاص تأثیر صوت در تولید ریتم متناسب با فضا و معنا را تحلیل و بررسی می‌کنیم. با توجه به اینکه ضرب‌آهنگ صوتی از صوت حروف و حرکات در کلمه، چینش کلمات، صداهای کوتاه و کشیده، و توازن و تقارن جمله‌ها پدید می‌آید، درصدد برآمدیم که تأثیر این عوامل را در تولید ضرب‌آهنگ صوتیِ هر دو خطبه به صورت مبسوط مورد مداقه قرار دهیم.
رضا أفخمی عقدا؛ سجاد بردانیا
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 61-78
چکیده
وصل أدب المقاومة الفلسطینی إلی مرحلــة جدیدة بعد نکبة فلسطین عام 1948م . إنّ عمر أبا ریشه (1908ـ 1990م) شاعر المقاومة السُّوری، أحد الشعراء الّذین خصّصوا قسما کبیرا من شعرهم للدفاع عن فلسطین و تحریرها من قیود الاحتلال و قد اهتموا اهتماما بالغا بقضیة الشهید و الشهادة . یهدف هذا المقال اعتمادا علی المنهج الوصفی- التحلیلی أن یدرس خصائص الشهداء ...
بیشتر
وصل أدب المقاومة الفلسطینی إلی مرحلــة جدیدة بعد نکبة فلسطین عام 1948م . إنّ عمر أبا ریشه (1908ـ 1990م) شاعر المقاومة السُّوری، أحد الشعراء الّذین خصّصوا قسما کبیرا من شعرهم للدفاع عن فلسطین و تحریرها من قیود الاحتلال و قد اهتموا اهتماما بالغا بقضیة الشهید و الشهادة . یهدف هذا المقال اعتمادا علی المنهج الوصفی- التحلیلی أن یدرس خصائص الشهداء الفلسطینیین و رمزیتهم عند الشاعر عمر أبی ریشة نظرا لفترة حساسة للدولة الفلسطینیة ، أی عامی 1948 و 1967 م .النتائج الحاصلة تدل علی أن الشاعر یهتم بذکر خصائص الشهداء التی تدور علی میزات جیدة للإنسان و هی احتقار العالم و حب الوطن و حراسة مجده و عظمته و الإیثار و التضحیة و الوعی بالقضایا السیاسیة و الاجتماعیة الراهنة . إنه یمثّل الشهداء من خلال المفاهیم و الخصال الحمیدة هذه فی ثلاثة رموز مختلفة و ذلک وفقا لمتطلّبات المجتمع الحالیة . الرمز الأوّل : الشهید هو الشاب أو الشباب الفلسطینیون الذین جاهدوا العدو محافظین علی استقلال الوطن و ترفرف علمه . الرمز الثانی : الشهید زعیم المجتمع و قائده الذی یتمشّی مع مواطنیه الفلسطینیین فی مقاتلة العدو . الرمز الثالث : الشهید هو أی مواطن فلسطینی یحارب العدو و لایخاف من قدرته و سلاحه أبدا و لاتخدعه شفقة العدو الظاهریة و ترحمه و محبته .
کبرا بهمنی؛ سهیلا صلاحی مقدم
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 79-100
چکیده
یروی الحارث المحاسبی فی التوهم فی سیاق المفرد المخاطب، رحلة الروح إلی العالم الآخر. تقوم الرحلة علی عنصری الزمان والمکان،وهذان العنصران أبرز العناصر فی هذه الرحلة.الزمان والمکان،فی ارتباطهما بشهودالروح، هما فضاءعالم المثال،الفضاء الذی یظهر البعدوالقرب إلی المرکز فی مکانین مختلفین، بتمثیلة للأزمنة الموعودة. أعلی مراتب الجنة ...
بیشتر
یروی الحارث المحاسبی فی التوهم فی سیاق المفرد المخاطب، رحلة الروح إلی العالم الآخر. تقوم الرحلة علی عنصری الزمان والمکان،وهذان العنصران أبرز العناصر فی هذه الرحلة.الزمان والمکان،فی ارتباطهما بشهودالروح، هما فضاءعالم المثال،الفضاء الذی یظهر البعدوالقرب إلی المرکز فی مکانین مختلفین، بتمثیلة للأزمنة الموعودة. أعلی مراتب الجنة هی المکان الذی یُرِی منها الربُّ المؤمنینَ وجهَه الکریمَ. و رفقاً لنظریة میرتشا إلیادة إن التجربة الدینیةِ هیِ إعادة للعوالم الروحیة. یتکرر الزمن القویِ و الغریب للتجلّی الأول، و تذکِّرُ الأبدیة و السرمدیةِ المقدّسة المیثاق الأول.
فی هذه الدراسة،نبحث عن زمان ومکان رحلة الروح والطراز البدئی المتعلق به من زاویة علم الأساطیر.هل اغتنت باللاوعی الجمعی؟وهل یُظهَرُ التماسک والکمال برسم رحلة الروح الی ذروة القربة؟ ماذا تسلکه الروح حتی تستطیعَ أن تجرّبَ مرّهً اُخری،الأیام الأولی من الخلقة فی مرکزالوجود،حیث الذی نفخ فی طین آدم.تعریف المحاسبی الجمیل،الدقیق والأدبی إلی جانب غناءٍ وراءالحس،یمیز التوهم من سائر کتب المعراج.
محمد خاقانی اصفهانی؛ مرضیه قربان‌خانی
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 101-122
چکیده
الاستعارة من أجمل الصناعات الأدبیة والبلاغیون العرب کسائر نظرائهم، اهتموا بهذه الظاهرة ولایزالون یحاولون تقسیمها إلى أقسام مختلفة منها: المصرحه والمکنیة وغیر ذلک. مازال هذا المفهوم مطمح النظر فی علم اللسانیات وحاز درجة مرموقة فی العلم نفسه. علم اللسانیات المعرفیة هو أحد العلوم التی اهتمت بالاستعارة أکثر من سائر العلوم. یعتقد علماء ...
بیشتر
الاستعارة من أجمل الصناعات الأدبیة والبلاغیون العرب کسائر نظرائهم، اهتموا بهذه الظاهرة ولایزالون یحاولون تقسیمها إلى أقسام مختلفة منها: المصرحه والمکنیة وغیر ذلک. مازال هذا المفهوم مطمح النظر فی علم اللسانیات وحاز درجة مرموقة فی العلم نفسه. علم اللسانیات المعرفیة هو أحد العلوم التی اهتمت بالاستعارة أکثر من سائر العلوم. یعتقد علماء هذا الفرع من اللسانیات بأنّ الاستعارة لا تختصّ باللغة الأدبیة فحسب، بل لها مکانتها فی اللغة الیومیة المتداولة ولو من دون وعی. یقول اللسانیون المعرفیون إنّ الاستعارة من الأدوات الأساسیة لتنظیم العقول وتصور الفکرة وفی الحقیقة العملیات المعرفیة فی الناس تتأثّر کثیراً بالمفاهیم الاستعاریة. تسعى هذه المقالة فی نظرة مقارنیة إلى دراسة الاستعارة عند البلاغیین للغة العربیة واللسانیین المعرفیین وتبیین وجوه الشبه والافتراق بین آرائهم. ومن هذه التشابهات یمکننا الإشارة إلى: تقسیم الاستعارة إلى شتى الأقسام وتشابه بعض هذه الأقسام مثل الاستعارة المیتة فی اللسانیات والاستعارة المبتذلة فی البلاغة. و ثَمَّة فروق بین نتاج الفریقین العلمی منها: دراسة الاستعارة فی مستوى الکلمات، حصر علاقة الاستعارة فی المـُشابهة فقط دون غیرها واستخدام المعاییر الصوریة واللغویة لتمییز الاستعارة فی البلاغة العربیة ودراسة الاستعارة فی مستوى الجُمل واستخدام المعاییر التجریبیة لتمییز الاستعارة فی اللسانیات والافتراق فی تسمیة بعض أقسام الاستعارة فی هذین العلمین.
مجید محمدی؛ امیرعباس عزیزی‌فر
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 123-150
چکیده
إن شخصیة الإمام علی (ع) الفذة لفتت انتباه النقاد و الأدباء و مؤرخی تاریخ الآداب فنحاول فی هذا البحث دراسة فضایل الإمام فی شعر الشاعرین ناصرخسرو القبادیانی و کمیت بن زید الأسدی لنبین کیف ظهرت فضایله (ع) عندهما و نسلط الضوء علی وجوه التباین و التشابه فی شعرهما و إضافة إلی ذلک تطرق البحث إلی دراسة تواتر مناقب الإمام لدی الشاعرین فتوصل ...
بیشتر
إن شخصیة الإمام علی (ع) الفذة لفتت انتباه النقاد و الأدباء و مؤرخی تاریخ الآداب فنحاول فی هذا البحث دراسة فضایل الإمام فی شعر الشاعرین ناصرخسرو القبادیانی و کمیت بن زید الأسدی لنبین کیف ظهرت فضایله (ع) عندهما و نسلط الضوء علی وجوه التباین و التشابه فی شعرهما و إضافة إلی ذلک تطرق البحث إلی دراسة تواتر مناقب الإمام لدی الشاعرین فتوصل البحث إلی أنهما یشترکان فی ذکر بعض الفضایل کالشجاعة و البطولة و الخلافة و التمسک بالآیات القرآنیة فی شأن الإمام و الأحداث التاریخیة کواقعة غدیر خم، هذا الإشتراک ینبئ عن تفکر الشاعرین فی القرآن الکریم و الحدیث الشریف. تکررت الفضایل فی شعر کمیت أقل مقارنة بناصر خسرو و ذلک لتقابل الشیعة و الناصبیة فی بیئة الشاعر الإیرانی بینما ذکر بعض الفضایل کالصدق و الخطابة أکثر فی شعر کمیت لاهتمام بیئة الشاعر بها. حاولت هذه المقالة معالجة الموضوع دون النظر إلی التأثر التاریخی وفق المنهج الأمریکی فی الأدب المقارن.
سجاد اسماعیلی؛ لقمان باش‌قره
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 171-189
چکیده
یوماً بعد یوم ستشتدّ الحاجة إلی استکشاف وتقویم المؤشرات الدالة علی التسویق الفاعل للفروع الأکادیمیة فی جمیع أنحاء العالم و ذلک بسبب تزاید أهمیة موضوع التسویق فی الجامعات. لهذا تحاول هذه الدراسة المتواضعة وضع قائمة لتقویم فاعلیة التسویق فی فرع اللغة العربیة فی خمس جامعات حکومیة بمدینة طهران. من جهة أخری، تحاول هذه الدراسة-باعتماد ...
بیشتر
یوماً بعد یوم ستشتدّ الحاجة إلی استکشاف وتقویم المؤشرات الدالة علی التسویق الفاعل للفروع الأکادیمیة فی جمیع أنحاء العالم و ذلک بسبب تزاید أهمیة موضوع التسویق فی الجامعات. لهذا تحاول هذه الدراسة المتواضعة وضع قائمة لتقویم فاعلیة التسویق فی فرع اللغة العربیة فی خمس جامعات حکومیة بمدینة طهران. من جهة أخری، تحاول هذه الدراسة-باعتماد المنهج الوصفی-التحلیلی وباعتماد الاستبانة- استکشاف الأسباب المؤثرة فی مدی توفیق التسویق فی فرع اللغة العربیة وآدابها، وبیان العلاقة الموجودة بین تلک الأسباب ومناهج الأساتذة فی التدریس، و المقررات الدراسیة لهذا الفرع.
وتشیر النتائج إلی أنّ من أسباب فشل التسویق فی فرع اللغة العربیة وآدابها عدم تخطیط المقرر الدراسی الملائم، وفقدان المناهج التدریسیة التی لا ترکّز علی تعلیم التسویق. وفی النهایة تقدم هذه الدراسة اقتراحات لتطویر تعلیم التسویق فی فرع اللغة العربیة وآدابها بالجامعات الإیرانیة.
مصطفی جوانرودی؛ نسیم شریفی
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 191-214
چکیده
إشاعة ثقافة خلق فرص العمل اتجاه جدید انظام التعلیم العالی. من التحدیات التی تواجه المجتمعات المختلفة هو أنّ خریجی الجامعات یفتقرون إلى المهارات الفردیة اللازمة لبدء عمل جدیدٍ یناسب شهاداتهم الجامعیّة. فلابدّ للمتخرّج أن یتسلح بثقافة خلق فرص العمل أثناء تعلیمه الجامعی. هذا و المشکلة الرئیسة فی تعلیم اللغة العربیة فی الجامعات الإیرانیّة ...
بیشتر
إشاعة ثقافة خلق فرص العمل اتجاه جدید انظام التعلیم العالی. من التحدیات التی تواجه المجتمعات المختلفة هو أنّ خریجی الجامعات یفتقرون إلى المهارات الفردیة اللازمة لبدء عمل جدیدٍ یناسب شهاداتهم الجامعیّة. فلابدّ للمتخرّج أن یتسلح بثقافة خلق فرص العمل أثناء تعلیمه الجامعی. هذا و المشکلة الرئیسة فی تعلیم اللغة العربیة فی الجامعات الإیرانیّة هی فقدان خطة عملیة للمستقبل و إذا لم تتغیر نظرتنا إلی اللغة العربیة فإن أی تغییر فی المواضیع و الأسالیب و التقنیات، لن تکون ذات فاعلیة،فاللغة العربّیة تتمازج تماما مع اللغة الفارسیة بالإضافة إلى أنّها لغة القرآن الکریم و العلوم الإسلامیة أضف إلی ذلک أنّها تعتبر آلیة لازمة للتبادل العلمی و الثقافی بین فروع العلوم الإنسانیة کالفقه، و الفلسفة، و الاقتصاد، و التاریخ و الشریعة، و إلخ. لهذا یمکن لأقسام اللغة العربیة فی الجامعات الایرانیة تزوید الطلّاب بروح خلق فرص العمل و تقویة إمکانیاتهم الذاتیة بطرقٍ شتّی منها: تعدیل المقررات الدراسیّة و تقدیم موادّ دراسیة تواکب متطلبات العصر و المجتمع و استخدام الأساتذة المحنکین و الاهتمام بموهلات الطلبة الابداعیة لإشاعة خلق فُرص العمل حتی تتیح لهم مقدرة الابداع و تکهّن حاجات العصر و اتخاذ خطوات تتلائم مع أسواق العمل و توفّر لمتخرّجی القسم فرص الاشتغال.
مجید صادقی مزیدی
دوره 11، شماره 35 ، شهریور 1394، صفحه 215-232
چکیده
من الآلیات والترتیبات المطلوبة فی الدوائر والمنظمات لمواکبة التطورات هی الاهتمام بالمنظمات والدوائر التی توفر فرص العمل. وتتیح بعض هذه المنظمات أرضیة ملائمة لخلق المهن وتقوم أیضاً بنشر الثقافة الدینیة ومبانیها. منها کلیة العلوم القرآنیة بشیراز التی یتطرق هذا البحث فیها إلی تعریف توفیر المهن وخلقها فی المنظمات ویبین تلک الفرص ...
بیشتر
من الآلیات والترتیبات المطلوبة فی الدوائر والمنظمات لمواکبة التطورات هی الاهتمام بالمنظمات والدوائر التی توفر فرص العمل. وتتیح بعض هذه المنظمات أرضیة ملائمة لخلق المهن وتقوم أیضاً بنشر الثقافة الدینیة ومبانیها. منها کلیة العلوم القرآنیة بشیراز التی یتطرق هذا البحث فیها إلی تعریف توفیر المهن وخلقها فی المنظمات ویبین تلک الفرص فی کلیة العلوم القرآنیة. لقد تحقق هذا الأمر بالاهتمام بالقدرات و المؤشرات الموجودة فی الکلیة وعلی ضوء أهم المقومات الاجتماعیة فی مجال توفیر فرص العمل ألا وهی الأرضیة الثقافیة.
