نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلف
دانشگاه کاشان
المستخلص
چکيده:
حج ازجملهي مراسم و آيينهايي است که هرساله در مکه، با شکوه و توجه خاصي انجام ميشود. بررسي اين آيين زيبا و البته مقدس، ما را با گسترهاي از فرهنگها و اسطورههاي نهفته در پس آن آشنا ميکند. اگرچه هنگامهي حج از آغاز، زماني براي انجام مناسک و کارهاي ديني بوده است، گاه، کامجويان مکه و ديگر سرزمينهاي اسلامي در دوران جاهليت و حتي پس از ظهور اسلام، فرصت حج را غنيمت شمرده و آن را زماني مناسب براي خوشگذراني يافتهاند. برخي شاعران نيز، چه در آغاز اسلام و چه پس از آن همواره اين روزها را زماني براي عشقبازي و عاشقانهسرايي دربارهي زنان حجگزار ميديدهاند. در جستار پيشرو ضمن نگاهي به انگيزههاي عمربن ابيربيعه و شريف رضي و ديگر شاعران از غزلسرايي به هنگامهي حج،تلاش ميشود چرايي عاشقانهسرايي آنها در اين مراسم، از ديد جامعهشناسي بررسي شود. بيشتر دلايل اين امر به پيش از اسلام و عادتهاي دوران جاهليت برميگردد که گاه به دوران اسلامي هم رسيده است و برخي، با شرايط اجتماعي و فرهنگي و ديني پس از اسلام پيوند دارد.
بهنظر ميرسد حج، تنها مخصوص انجام مناسک ديني نبوده است، بلکه به مانند فستيوالها وجشنوارههاي چندگانهاي بوده است که هر هنرمندي بهگونهاي به نمايش مهارت خود ميپرداخته است؛ ازجملهي اين هنرمندان، گروه شاعران غزلسرا بودهاند. وصف ماجراهاي عاشقانهي پيرامون کعبه و نحوهي آشنايي با معشوقهها و گفتگوهايي که ميان شاعر و ايشان روي داده است و نيز راز و نيازهاي طوافکنندگان با ذات يکتا، از رايجترين درونمايههاي حجسرودهها در شعر عربي دوران يادشده هستند.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
عاشقانهسرایی به هنگامهی حج (با نگاهی به حجازیات عمربن ابیربیعه و شریف رضی)
المؤلف [Persian]
- حسین ایمانیان
دانشگاه کاشان
المستخلص [Persian]
چکیده:
حج ازجملهی مراسم و آیینهایی است که هرساله در مکه، با شکوه و توجه خاصی انجام میشود. بررسی این آیین زیبا و البته مقدس، ما را با گسترهای از فرهنگها و اسطورههای نهفته در پس آن آشنا میکند. اگرچه هنگامهی حج از آغاز، زمانی برای انجام مناسک و کارهای دینی بوده است، گاه، کامجویان مکه و دیگر سرزمینهای اسلامی در دوران جاهلیت و حتی پس از ظهور اسلام، فرصت حج را غنیمت شمرده و آن را زمانی مناسب برای خوشگذرانی یافتهاند. برخی شاعران نیز، چه در آغاز اسلام و چه پس از آن همواره این روزها را زمانی برای عشقبازی و عاشقانهسرایی دربارهی زنان حجگزار میدیدهاند. در جستار پیشرو ضمن نگاهی به انگیزههای عمربن ابیربیعه و شریف رضی و دیگر شاعران از غزلسرایی به هنگامهی حج،تلاش میشود چرایی عاشقانهسرایی آنها در این مراسم، از دید جامعهشناسی بررسی شود. بیشتر دلایل این امر به پیش از اسلام و عادتهای دوران جاهلیت برمیگردد که گاه به دوران اسلامی هم رسیده است و برخی، با شرایط اجتماعی و فرهنگی و دینی پس از اسلام پیوند دارد.
بهنظر میرسد حج، تنها مخصوص انجام مناسک دینی نبوده است، بلکه به مانند فستیوالها وجشنوارههای چندگانهای بوده است که هر هنرمندی بهگونهای به نمایش مهارت خود میپرداخته است؛ ازجملهی این هنرمندان، گروه شاعران غزلسرا بودهاند. وصف ماجراهای عاشقانهی پیرامون کعبه و نحوهی آشنایی با معشوقهها و گفتگوهایی که میان شاعر و ایشان روی داده است و نیز راز و نیازهای طوافکنندگان با ذات یکتا، از رایجترین درونمایههای حجسرودهها در شعر عربی دوران یادشده هستند.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- حجازیات
- حج
- حج¬سروده¬های عاشقانه
- شریف رضی
- عمربن ابی¬ربیعه