المؤلف
المستخلص
يعالج تحليل الخطاب النقدي عمل اللغة في المجتمع والسلطة والسياسة معتقدا بأن هناک عوامل کالسياق التأريخي وعلاقات القوة والسلطة والبني الاجتماعية والثقافية والايدئولوجية تکوّن النص أو الصور اللغوية والدلالات الجديدة وتبني الخطاب. ففي هذه النزعة ليست اللغة مرآة صافية تعکس الحقائق کما هي، بل زجاج کدر يحرّف الحقائق.
فالمقال هذا يحاول أن يعالج من خلال الصور الظاهرة للامية العرب للشنفري (أحد الشعراء المشاهير في العصر الجاهلي) ما اختفى وراء المفردات والجمل ويکشف الستار عمّا يمکن أن نراه في بواطن الخطاب الشعري.کما يتعرض المقال لفاعلية البني الاجتماعية الحاکمة في ذلک العصر، أو عدمها في حرکة إصلاحية لصالح الفرد والمجتمع. کما يعيد النظر والقراءة والبحث في الخطابات التي جلّت أنفسها طبيعية عبر البني الاجتماعية الحاکمة وتبّناها الناس دون أي صمود ومقاومة.کما يعالج الابيات الشعرية من خلال شخصية الشنفري تحليلا نفسيا في ضوء علم النفس الشخصي.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
تحلیل گفتمان انتقادی لامیۀ العرب
المؤلف [Persian]
- علی رضا محمدرضایی
المستخلص [Persian]
گفتمان انتقادی، کارکرد زبان در جامعه و سیاست را بررسی می‌کند و معتقد است که عواملی همچون بافت تاریخی، روابط قدرت و سلطه، نهادهای اجتماعی و فرهنگی و ایدئولوژیکی، متن یا صورت زبانی و معانی جدید را به وجود می‌آورند. و گفتمان را می‌سازند. و در این رویکرد، زبان آینه ی شفافی نیست که حقایق را بنمایاند؛ بلکه شیشهی ماتی است که حقایق را تحریف می‌کند. بنابراین در این مقاله، سعی بر آن است تا با کنار زدن لایه‌های ظاهری متن لامیه العرب شنفری (شاعر معروف دوران جاهلیت عرب) آنچه در فراسوی واژگان، جمله‌ها و متن پنهان مانده است، آشکار گردد و سری به کارآمدی و یا ناکارآمدی نهادهای اجتماعی حاکم آن روز زده شود و گفتمان‌هایی که از طریق این نهادها خود را طبیعی جلوه داده‌اند و مردم آن را بدون هیچ مقاومتی پذیرفته‌اند و در فراسوی پنجره‌ی لامیه‌ی شنفری قرار گرفته‌اند، بازخوانی و واکاوی شوند. همچنین ابیات لامیه از دریچه‌ی شخصیت شنفری و دیدگاه‌های روانشناسی شخصیت، تحلیل شده‌اند.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- شعر جاهلی
- لامیة العرب
- گفتمان انتقادی
- عناصر زبانی
- شنفری
)