نوع المستند : علمی - پژوهشی
المؤلفون
1 أستاذة مساعدة في فرع اللغة العربیة وآدابها بأکادیمیة العلوم الانسانیة والداراسات الثقافیة، معهد أبحاث اللغة والأدب، طهران.
2 أستاذة مساعدة في قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة سمنان، کلیة العلوم الانسانیة، سمنان
المستخلص
شهدت الدراسات النقدیة الجدیدة تحولات وتطورات نتیجة تعاملها مع اللسانیات وبفضل جهود علماء الألسنیة. وتُعدّ الأسلوبیة إحدی مظاهر الحداثة النقدیة حیث تتجّه إلی دراسة النص دراسة نسقیة تکشف عن لغة النص أولاً وعن أسلوبه ثانیاً. وتنوّع المفردات هو أحد الملامح الأسلوبية التي يمكن التوصّل من خلال قياسه في النصوص بالدليل الإحصائي إلی الثراء اللغوی الموجود عند کلّ أدیب أو کاتب. وفي هذا المجال نحن بصدد دراسة تنوّع المفردات، وذلك وفق إحدی الطرق الإحصائية، وهي طريقة "جونسون" في أسلوب کتابة ثلاثة من الكتّاب العرب، هم: أحمد حسن الزيات، وشوقي ضيف، وحنا الفاخوري. ولکي نصل إلی النتائج، نتدرّج المراحل الأربعة وهي (1) التعرّف علی البنیة الأسلوبیة (2) تحدید العیّنات اللتي أجری علیها البحث وأسباب اختیارها (3) عرض للمقیاس وطرق تطبیقه علی العیّنات (4) طرق حساب نسبة التنوع. وممّا توصّلنا إلیه في هذا البحث، هو أنّ النسبة الکلیة للتنوّع لدی أحمد حسن الزیات، أکثر بالنسبة إلی الکاتبین الآخرین؛ حیث تناول الکاتب فی مجلّد واحد جمیع العصور الأدبیة دون أن یدخل في التفاصیل، فیدخل مباشرة فی الموضوع الأصلي مستعیناً بمفردات معبّرة لتبیین العصور الأدبیة والتعریف بأعلام الشعراء والکتّاب دون أیّ أطناب.
الكلمات الرئيسية
عنوان المقالة [Persian]
بررسی تطبیقی تنوع واژگان در شیوۀ نگارش احمد حسن زیات، شوقی ضیف وحنا فاخوری بر اساس مقیاس جانسون
المؤلفون [Persian]
- زينه عرفت پور 1
- بهنوش اصغری 2
1 استادیار رشته ی زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشکدهی زبان و ادبیات، تهران.
2 استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه سمنان، دانشکده علوم انسانی، سمنان
المستخلص [Persian]
پیشرفتها و نو آوریهای نقد جدید مرهون ارتباط با علم زبانشناسی و تلاشهای دانشمندان حوزه ی زبانشناسی در این راستاست. سبکشناسی یکی از مظاهر مدرنیته در نقد جدید است که به ارزیابی دقیق متن از دو جهت یعنی زبان و ساختار میپردازد. تنوّع واژگان یک ویژگی برای سبک به شمارمیآید که با بررسی آن به میزان غنای زبانی و دایرۀ واژگانی ادیب یا نویسنده دست یازیدهمیشود. این مقاله در نظر دارد بر اساس روش آمارگیری کیت جانسون Keith Johnson به بررسی تنوّع واژگان سه تن از نویسندگان مشهور تاریخ ادبیات عربی: احمد حسن زیات، شوقی ضیف و حنا فاخوری بپردازد. به سمت نتایج، چهار مرحله را به ترتیب پشت سر گذاشته ایم که عبارتند از: (1) شناخت ساختار سبک شناختی (2) انتخاب مدلّل نمونه های آماری تحقیق (3) ارائهی مقیاس و روشهای پیادهسازی آن بر روی نمونهها (4) روشهای محاسبه درصدهای تنوّع. از نتایجی که بدان دستیافتیم، آن که درصد تنوّع واژگان احمد حسن زیات بیشتر از دو نویسنده دیگر میباشد و این بدان جهت است که نویسنده، تمامی دورههای ادبی و معرّفی نویسندگان و شاعران را در یک جلد کتاب گنجانده است و بدون مقدمهچینی و اطالهی کلام مستقیماً به موضوعات اصلی پرداخته است و از همین رو واژگان کلیدی و متنوّع بیشتری را در هر موضوع به کاربرده است تا بتواند در حجم اختصاصیافته، تمامی مطالب مهم را ذکر نماید و حق مطلب را به خوبی ادا کرده باشد.
الكلمات الرئيسية [Persian]
- سبك
- تنوع واژگان
- احمد حسن زيات
- شوقي ضيف
- حنا فاخوري