رقيه رستم پور؛ زينب ناظميان
المجلد 18، العدد 63 ، سبتمبر 2022، ، الصفحة 227-247
المستخلص
نشانهشناسی از جمله رهیافتهای نوین در نقد ادبی است که یکی از ابزارهای مهم تحلیل متون ادبی به شمارمی رود . در این راستا نظریه رمزگان پنجگانه رولان بارت را میتوان نوعی نشانهشناسی لایهای دانست، که ابزار مناسبی برای رفع پیچیدگیهای ادبی متون داستانی و رمزگشایی دلالتهای موجود در آن به شمار میآید. رمان «مفتاح ...
أكثر
نشانهشناسی از جمله رهیافتهای نوین در نقد ادبی است که یکی از ابزارهای مهم تحلیل متون ادبی به شمارمی رود . در این راستا نظریه رمزگان پنجگانه رولان بارت را میتوان نوعی نشانهشناسی لایهای دانست، که ابزار مناسبی برای رفع پیچیدگیهای ادبی متون داستانی و رمزگشایی دلالتهای موجود در آن به شمار میآید. رمان «مفتاح لنجوی» اثر «فاتن المرّ» نویسنده معاصر لبنانی ، با وجود سبک معاصر و ساختار چند لایه خود، میتواند نمونة خوبی برای پیادهسازی این نظریه باشد. این پژوهش، با تکیه بر روش توصیفی - تحلیلی و با ارائه نمونههایی از داستان مفتاح لنجوی به تحلیل این رمان از منظر رمزگان پنجگانه بارت میپردازد. اهمیت پژوهش از این رو است که داستانی مدرن و زنانه در ادبیات مقاومت عربی را با تکیهبر تفسیر سطوح و لایههای متعدد رمزگانی تحلیل میکند. لذا هدف این مقاله، تبیین دلالتهای گوناگون نشانهها، تحلیل رمزگان و حالات روحی - روانی برخی از شخصیتهای این رمان است. از جمله دستاوردهای این پژوهش آن است که هر پنج رمزگان هرمنوتیک، نمادین و فرهنگی و معنابنی و کنشی در این رمان به کار رفته و در پیش برد پیرفتهای روایت مؤثر است؛ اما رمزگان فرهنگی نسبت به سایر انواع آن برجسته تر به نظر میرسد. این امر به خاطر برجسته بودن مفهوم مقاومت و اهمیت توجه به زن در این رمان است. رمان «مفتاح لنجوی» بر پایه نامههای الکترونیکی میان شخصیتهای داستان و در فضای مجازی بنا شده است، از این رو زاویۀدید دانای کل به کار نرفته است و سبک داستان به گونهای است که ظرفیت برداشتهای گوناگون از آن و نیز امکان خواندنی- نوشتنی شدن را فراهم میکند.
ادبي
رقيه رستم پورملکي؛ مهناز اعتضادي فر
المجلد 15، العدد 51 ، سبتمبر 2019، ، الصفحة 143-160
المستخلص
در بسياري از دانشگاههاي ايران، نخبگان و زبانآموزان فراواني به فعاليت مشغولاند که بهرهگيري از توان آنان بهويژه در تقويت گردشگري ميتواند زمينهساز گسترش تبادلات فرهنگي و اقتصادي کشورهاي پهنة خليجفارس باشد. اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي درصدد پاسخ به اين سؤال است که نقش و ظرفيت گروههاي علمي زبان و ادبيات عربي در شکوفايي ...
أكثر
در بسياري از دانشگاههاي ايران، نخبگان و زبانآموزان فراواني به فعاليت مشغولاند که بهرهگيري از توان آنان بهويژه در تقويت گردشگري ميتواند زمينهساز گسترش تبادلات فرهنگي و اقتصادي کشورهاي پهنة خليجفارس باشد. اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي درصدد پاسخ به اين سؤال است که نقش و ظرفيت گروههاي علمي زبان و ادبيات عربي در شکوفايي صنعت گردشگري ميان شمال و جنوب خليجفارس چيست؟ يافتههاي مقاله نشان ميدهد که در صورت تقويت نگرش کارآفريني، تجاريسازي دانش و شکلگيري شرکتهاي زبانبنيان با محوريت زبان عربي، امکان بهرهگيري از گروههاي عربي دانشگاهها بهمنزله پيشران صنعت گردشگري خليجفارس وجود دارد. توجه به شاخههاي مختلف گردشگري زيارت، گردشگري تجاري، گردشگري طبيعي تاريخي، گردشگري سلامت، گردشگري علمي و ورزشي و نيز گردشگري دانشجويي از يکسو و ايجاد سازوکارهاي مناسب اين امکان را براي گروههاي عربي ايجاد ميکند تا در عرصهها و شاخههاي مختلف به توسعه گردشگري خليجفارس اهتمام ورزند؛ برخي راهحلهاي پيشنهادي عبارتند از: طراحي درس «کاربرد زبان عربي در گردشگري ايران»، شناسايي و تربيت زباندانان ماهر و مسلط به ميراث فرهنگيِ دو سوي خليجفارس، برگزاري دورههاي مهارتي تقويت گردشگري براي زباندانان و نيز سفرهاي دورهاي گروههاي عربي دو طرف.
ادبي
رقيه رستم پور؛ مريم غلامي
المجلد 13، العدد 44 ، ديسمبر 2017، ، الصفحة 25-44
المستخلص
إنّ البلاغة العربية بعلومها الثلاثة لاتزال تُعدّ من أهمّ الدراسات الأدبية، خاصّة في المناهج التعليمية، أو الإجراءات التطبيقية الّتي تتّخذ مقولاتها محورًا للتطبيق على النصوص والخطابات. فقد ظهرت اتجاهات معاصرة وکلّ منها تخلق مصطلحات جديدة تعالج النصوص عبرها معالجة نقدية وبلاغية. من ضمن تلک المصطلحات نشير إلى المفارقة الّتي تُعدّ ...
أكثر
إنّ البلاغة العربية بعلومها الثلاثة لاتزال تُعدّ من أهمّ الدراسات الأدبية، خاصّة في المناهج التعليمية، أو الإجراءات التطبيقية الّتي تتّخذ مقولاتها محورًا للتطبيق على النصوص والخطابات. فقد ظهرت اتجاهات معاصرة وکلّ منها تخلق مصطلحات جديدة تعالج النصوص عبرها معالجة نقدية وبلاغية. من ضمن تلک المصطلحات نشير إلى المفارقة الّتي تُعدّ مکوّنًا أساسيًا ومهمًّا في الأدب، فهي ظاهرة فنّية في النصوص الأدبية يستخدمها الأديب، مع ذلک لم تدخل کتقنية حديثة في مجال النقد العربي إلّا مؤخرًا. يسعي هذا البحث إليتبيين بعض الأساليب البلاغية القديمة الّتي ترتبط بالمفارقة کمصطلح جديد محاولًا تبيين حضور المفارقة في البلاغة القديمة. وقد تدلّ نتائج البحث على أنّ مصطلح المفارقة يطلق على أنماط کثيرة جدًّا من التعبير، ولکن هناک أساليب مختلفة في البلاغة العربية القديمة يغطي کلّ منها جانبًا من جوانب المفارقة، منها التقديم والتأخير والحذف والذکر في علم المعاني، الاستعاره والکنايه في علم البيان، والمدح بما يشبه الذم وتجاهل العارف في علم البديع. وقد اعتمد البحث على المنهج الوصفي ـــ التحليلي، حيث يبدأ بتوصيف الأساليب البلاغية، ومن ثمّ يقدّم تحليلًا عن کيفية حضور المفارقة في تلک الأساليب.
رقيه رستم پور؛ مهناز اعتضادي فر
المجلد 11، العدد 36 ، مارس 1437، ، الصفحة 135-152
المستخلص
ايران جزء ده کشور برتر جهان از نظر جاذبههاي گردشگري تاريخي، طبيعي، فرهنگي، و ديني است. طي ساليان اخير اين جاذبهها توجه گردشگران جهان را بهويژه از جهان عرب و شيعيان به خود جلب کردهاست. واقعيت آن است که ظرفيتهاي جذب گردشگر از کشورهاي عربي به ايران بسيار بيشتر از ميزان موجود است. ميان اين ظرفيت و جمعيتِ جوياي کار دانشآموختگان ...
أكثر
ايران جزء ده کشور برتر جهان از نظر جاذبههاي گردشگري تاريخي، طبيعي، فرهنگي، و ديني است. طي ساليان اخير اين جاذبهها توجه گردشگران جهان را بهويژه از جهان عرب و شيعيان به خود جلب کردهاست. واقعيت آن است که ظرفيتهاي جذب گردشگر از کشورهاي عربي به ايران بسيار بيشتر از ميزان موجود است. ميان اين ظرفيت و جمعيتِ جوياي کار دانشآموختگان زبان و ادبيات عربي که ميتوانند در تحقق اين ظرفيتها نقشآفرين باشند، حلقة مفقودهاي بنام مهارتهاي کارآفريني قرار دارد. اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي درصدد پاسخ دادن به اين پرسش است که زمينهها، بايستهها و راهکارهاي کارآفريني زباندانان و دانشآموختگان زبان عربي در عرصه توريسم در کشور چيست؟ يافتههاي اين مقاله نشان ميدهد که ظرفيتها و مزيتهاي نسبي ايران براي گردشگران عرب بهخصوص شيعيان بسيار بالاست. بازنگري در برخي دروس رشته زبان و ادبيات عربي، تشکيل شرکتهاي گردشگري با محوريت بهکارگيري دانشآموختگان زبان عربي، افزايش حمايتهاي دولتي از دانشآموختگان بهخصوص با برگزاري دورههاي مهارتافزايي و راهنمايي توريست، و تشکيل حلقههاي همکاري ميان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، وزارت امور خارجه، بخش فرهنگي سفارتخانههاي عربي و انجمن زبان و ادبيات عربي، ميتواند به افزايش کارآفريني دانشآموختگان زبان و ادبيات عربي در عرصه گردشگري کمک کند.