روح اله نصیری؛ تقی اجیه
دوره 10، شماره 31 ، شهریور 1393، ، صفحه 117-136
چکیده
یعتبر کثیر من الدارسین والأدباء عنصر العاطفة أکثر تأثیراً فی بقاء العمل الأدبی من بین سائر عناصر الأدب، کالخیال والأسلوب و المضمون...وإذا لمیتم استخدام العاطفة فی الأثر الأدبی لایعتبرونه أثراً أدبیا بمعنی الکلمة.
زهرا حسینی فی کتاب "دا" و غسان الکنفانی فی " مجموعة من قصصه " یحاولان أن یجعلا القارئ علی علم بالظروف المعیشیة فی الحرب ...
بیشتر
یعتبر کثیر من الدارسین والأدباء عنصر العاطفة أکثر تأثیراً فی بقاء العمل الأدبی من بین سائر عناصر الأدب، کالخیال والأسلوب و المضمون...وإذا لمیتم استخدام العاطفة فی الأثر الأدبی لایعتبرونه أثراً أدبیا بمعنی الکلمة.
زهرا حسینی فی کتاب "دا" و غسان الکنفانی فی " مجموعة من قصصه " یحاولان أن یجعلا القارئ علی علم بالظروف المعیشیة فی الحرب وخصوصاً بمجموعة متنوعة من العواطف التی جرّباها بأنفسهما. نجاح هذین الکتابین فی جذب العدید من الجماهیر ومواطن الشبه بینهما من حیث المحتوی والمضمون قادنا إلى مقارنة العاطفة فی هذین الکتابین وعرض درجة نجاح کل منهما من منظور القراء.
فی هذه المقالة تم تحلیل ومقارنة أنواع العاطفة کالرغبة، والغضب، والخوف، والفرح فی روایة "دا" و"قصص الکنفانی القصیرة" من حیث الکمیة والنوعیة، وکیفیة الاستخدام. عناصرکالدینامیکیة، تحفیز مشاعر الجمهور، استقرار العواطف، تنوع الزوایا فی تحلیل المشاعر، تدفق النص، إثارة الإحساس الجمیل والشعری هی عوامل رئیسة فی نجاح هذین الکتابین وبها نستطیع أن نکشف عن طبقات متداخلة من العاطفة فیهما.
فرشید ترکاشوند؛ قهرمان فرشته پور
دوره 16، شماره 55 ، شهریور 1399، ، صفحه 119-138
چکیده
تُعتبر الحقول الدّلالیة من نظریات علم الدّلالة الهامّة. یطلق الحقل الدّلالی علی مجموعة متناسبة من المفردات التی تقع ضمن کلمة عامّة. توظیف هذه النظریة یساعدنا علی تحلیل التجربة الشعریة عند الشاعر. نحن فی هذه الدراسة الوجیزة نسعی لکی نقوم بتحلیل خمریة ابن الفارض کنموذج علی هذه الرؤیة. فی التحلیل المقصود، تظهر العلاقات الدلالیة الجدیدة ...
بیشتر
تُعتبر الحقول الدّلالیة من نظریات علم الدّلالة الهامّة. یطلق الحقل الدّلالی علی مجموعة متناسبة من المفردات التی تقع ضمن کلمة عامّة. توظیف هذه النظریة یساعدنا علی تحلیل التجربة الشعریة عند الشاعر. نحن فی هذه الدراسة الوجیزة نسعی لکی نقوم بتحلیل خمریة ابن الفارض کنموذج علی هذه الرؤیة. فی التحلیل المقصود، تظهر العلاقات الدلالیة الجدیدة بین المفردات. الحبّ الأبدی، الحبّ الإلهی، الأنوار الإلهیة، التجلّی، الطریق إلی السعادة والراحة الحقیقیة التی تثیر الحیویة المعنویة فی الإنسان، جمیعها تُعتبر حقولاً دلالیة کما هی تُعدّ مفهوماً شاملاً ترشدنا إلی التصوف عند ابن الفارض کحقل معنوی تامّ. ونستنتج من خلال ما مضی علی مستوی تطبیق نظریة الحقول الدلالیة فی هذا المقال بأنّ لکلّ بیت شبکة حقل دلالیّ حیث قمنا بتحلیلها إلی جانب تحلیل الحقول الأخری فی نفس البیت ضمن تحلیل عامّ للبیت بأجمله حتی نحقّق الحقل الدلالی الشامل لتصوف ابن الفارض الذی نسمّیه عالم النصّ عند الشاعر. یفید هذا التحلیل المعنوی فاعلیة الوظیفة التحلیلیة لنظریة الحقول الدلالیة علی مستوی النصّ ولا الکلمة إلی جانب دورها فی تبیین الوجوه الجمالیة الخاصّة المکنونة فی المعنی.
محمودرضا توكلی محمدی؛ علي‌باقر طاهري نيا
دوره 18، شماره 64 ، آذر 1401، ، صفحه 119-142
چکیده
اليوم ومع التطور المذهل لوسائل الإعلام ودورها البارز في التعليم من ناحية ووباء فيروس كورونا من ناحية أخرى ، لعب التعليم الافتراضي دورًا مهمًا للغاية في نظام التعليم العالمي وهذا يدرس استراتيجيات وتحديات التعليم الافتراضي. بناءً على ذلك ، تستخدم المقالة الحالية طريقة المسح الميداني وطريقة جمع استبيانات البيانات بناءً على طريقة ...
بیشتر
اليوم ومع التطور المذهل لوسائل الإعلام ودورها البارز في التعليم من ناحية ووباء فيروس كورونا من ناحية أخرى ، لعب التعليم الافتراضي دورًا مهمًا للغاية في نظام التعليم العالمي وهذا يدرس استراتيجيات وتحديات التعليم الافتراضي. بناءً على ذلك ، تستخدم المقالة الحالية طريقة المسح الميداني وطريقة جمع استبيانات البيانات بناءً على طريقة دلفي، وتدرس آراء الخبراء في مجال التعليم الافتراضي حول دور الفضاء الإلكتروني وتطبيقه في تدريس اللغة العربية في إيران. علی هذا الأساس، تم اختيار المبحوثين على الاستبيانات من بعض خبراء الأجهزة والبرمجيات الناشطين في مجال التعليم وخبراء التعليم الجامعي في أقسام اللغات وأساتذة ومعلمي اللغة العربية في ایران. بعد تقديم مرحلتين من الاستبيان الأولی والتأكد من صحته وموثوقيته وفق طريقة دلفي، في المرحلة الثالثة تم تصميم أسئلة متخصصة في ثلاثة مجالات للمهارات اللازمة والدعم المطلوب والأنشطة التعليمية الذكية، والتي تم تقديمها بالشكل من الاستبيان الأخير. تم تحليل الإجابات الواردة بواسطة برنامج SPSS16 وعينة اختبار T؛ تظهر النتائج حقيقة أن التحدي الأهم في التعليم الافتراضي للغة العربية في إيران هو عدم النظر إلى هذه القضية بشكل مستقل ومنفصل، وبالتالي تم إهمال أهم الاحتياجات في هذا المجال. يمكن أن تؤدي هذه النظرة المستقلة إلی تعلیم اللغة العربیة الإفتراضي، إلى جانب الاستفادة من تجربة البلدان الناطقة باللغة العربية في مجال التدريس الافتراضي للغة العربية وتدريب الخبراء في مجالات الأجهزة والبرمجيات والتعليم، تؤدي إلى ازدهار وحيوية تدريس اللغة العربية الافتراضية. يمكن أن يكون إنشاء منصة برمجية مشتركة بين جميع المنظمات النشطة في مجال التدريس الافتراضي للغة العربية في إيران مفيدًا جدًا في هذا الصدد.
عبدالله رسول‌نژاد؛ سید احمد پارسا
دوره 8، شماره 22 ، خرداد 1391، ، صفحه 121-153
چکیده
یُعَدُّ الخاقانی (595-520 هـ.ق) من الشعراء البارزین و المجیدین فی الأسلوب الآذربیجانی و حیث أنشد الشعر باللغتین الفارسیة و العربیة. ورغم ازدیاد الدراسات حول هذا الشاعر فی العقود الأخیرة، لم تَحظ أشعاره العربیة باهتمام لائق، فجاءت الآراء حوله و حول أفکاره ناقصة و مبنیّة علی قصائده الفارسیة فقط. تسعی هذه الدراسة أن تسدّ هذه الثغرة ...
بیشتر
یُعَدُّ الخاقانی (595-520 هـ.ق) من الشعراء البارزین و المجیدین فی الأسلوب الآذربیجانی و حیث أنشد الشعر باللغتین الفارسیة و العربیة. ورغم ازدیاد الدراسات حول هذا الشاعر فی العقود الأخیرة، لم تَحظ أشعاره العربیة باهتمام لائق، فجاءت الآراء حوله و حول أفکاره ناقصة و مبنیّة علی قصائده الفارسیة فقط. تسعی هذه الدراسة أن تسدّ هذه الثغرة و تجیب عن السؤالین التالیین: ما هی المشابهات و المفارقات من حیث المضمون فی قصائد خاقانی العربیة و الفارسیة؟ ما هو دلیل عدم الإقبال علی قصائده العربیة؟ اسلوب البحث کیفی و یعتمد علی دراسة و تحلیل المضامین و استخراج النتائج بشکل توصیفی. ونتائج البحث ترشدنا إلی فهم أوسع عن الخاقانی و أفکاره و تُعینُ علی دراسات جدیدة و مهذّبة حوله.
ابوالحسن امین مقدسی؛ فرزانه آجورلو
دوره 17، شماره 60 ، آذر 1400، ، صفحه 121-140
چکیده
الجمال الملموس في الشعر، بحسب واقع المجتمع الأدبي و الشعري، من حيث النظام الوجودي ولمعرفة الإنسانية، يتمّ تعريفه أساسا في جو "واقعي". أي الجمال الحسي الذي يدركه الإنسان غريزياً دون الحاجة إلى معرفة خاصة. يختلف تصوّر هذه الجمالات باختلاف الظروف بسبب طبيعتها المتغيّرة، و يتأثّر الناس بها بالعوامل المختلفة و الشدّة و الضعف. يتطلّب ...
بیشتر
الجمال الملموس في الشعر، بحسب واقع المجتمع الأدبي و الشعري، من حيث النظام الوجودي ولمعرفة الإنسانية، يتمّ تعريفه أساسا في جو "واقعي". أي الجمال الحسي الذي يدركه الإنسان غريزياً دون الحاجة إلى معرفة خاصة. يختلف تصوّر هذه الجمالات باختلاف الظروف بسبب طبيعتها المتغيّرة، و يتأثّر الناس بها بالعوامل المختلفة و الشدّة و الضعف. يتطلّب تعريف الجمال و المتعة في الشعر في جوّ "المثالية" بناء مجتمع يتمّ فيه توفير أدوات و وسائل نموّ و معرفة الأفراد من أجل تحقيق حقيقة الوجود الإنساني، الذي يكون جماله و متعته في أعلى شكل ممكن. الجمال و السرور الموجودان في المستوى المتعالي لا يمكن أن يفهمه الأشخاص الذين هم في المستويات الأدنى من وجودهم. وإلّا فإنّ تعريف الجمال و المفاهيم المرتبطة به في نظام "القيم" هو تعريف عقلي و تجريدي و غير عملي، و ستكون هناك فجوة عميقة بينه و بين واقع المجتمع الأدبي و الشاعري. قدم هذا البحث بالمنهج الوصفي ـ التحليلي لشرح الطبيعة المعرفية للشعر و علاقته بالإدراك الفكري و الحسي فيما يتعلّق باستقبال المعاني. إنّ إقامة الصلة بين واقع المجتمع، الذي هو مهد المجتمع الأدبي و الشعري، و المجتمع المثالي، و هو مجتمع "عقلاني"، كان أمراً صعباً و خطيراً للغاية، يعتمد فقط على الأسس الصلبة للإرشاد و التكوين الفكري و المعرفي للإنسان، أي "العقل" و "الكتاب الإلهي". في حين أنّ الشعر، بسبب طبيعته الحسّية، ليس لديه مثل هذا الموقف، فإنّ توجيهه هو نتيجة التوجيه الأساسي للمجتمع.
مهدی زمانی
دوره 18، شماره 62 ، خرداد 1401، ، صفحه 121-144
چکیده
تمّ فی هذه المقالة دراسة التّغیيرات الزّمنيّة في السّلوك النّحوي لفعل «التقی» وأدوات «إذا» و«لَو» الشرطیّة في الصّحف العربیّة. لهذا الغرض تمّ اختيار جریدة الأهرام والمصري‌الیوم والیوم‌السّابع نظراً لانتشارها علی نطاق واسع وطول عمرها ونثرها القويّ وحیث تعتبر نماذج في الکتابة والبنیة للصّحف العربیة الأخری. هذا ...
بیشتر
تمّ فی هذه المقالة دراسة التّغیيرات الزّمنيّة في السّلوك النّحوي لفعل «التقی» وأدوات «إذا» و«لَو» الشرطیّة في الصّحف العربیّة. لهذا الغرض تمّ اختيار جریدة الأهرام والمصري‌الیوم والیوم‌السّابع نظراً لانتشارها علی نطاق واسع وطول عمرها ونثرها القويّ وحیث تعتبر نماذج في الکتابة والبنیة للصّحف العربیة الأخری. هذا البحث دراسة میدانیّة وفقاً للمنهج الوصفي-التّحلیلي إعتماداً علی المدوّنة اللّغویّة من عام 1998 إلى عام 2020م. أظهر تحليل البيانات أنّ العربية المكتوبة الحديثة قدخضعت لتغييرات نحوية كبيرة. من النتائج التي تم العثور عليها هي: لم یعدّ یستعمل فعل «التقی» مع حرف الجر«بِـ» أو «مَعَ» كما في الماضي، ومؤخّراً أصبح استخدام مثل هذه الملحقات مع الفعل نادراً. یستعمل أدوات «إذا» و«لَو» الشرطیّة بالتّبادل. یستعمل «فَـ» أو «ﻟَــ» علی جواگب الشّرط «إذا» و«لَو» بغضّ النّظر عن الشّروط والقواعد النحويّة، في حين أنّ وقوع الحرف فَـــ أو لَــ علی جواب الشّرط إذاً يخضع لشروط معيّنة. يمكن أن يساعد فحص التغييرات الصرفيّة النحويّة في العربيّة المكتوبة الحديثة إلی تعليم اللّغة العربيّة بناءً على اللّغة الفصحی والترجمة الصّحیحة من العربيّة إلى الفارسيّة أیضاً.
آذر صمدی طاقانکی؛ ماجد نجاريان؛ سهیلا پرستگاری؛ سید رضا سلیمانزاده نجفی
چکیده
تُعَّد حقوقُ المرأة قضية مهمّة في عالمنا المعاصر، حيث ينصّ إعلان حقوق الإنسان على أنّ جميع البشر، بِغضِّ النظر عن الجنس، لهم نفس الحقوق الفردية والاجتماعية، ولا يمكن لأحدٍ أن يحرم غيره من هذا الحقّ. وفقًا للإعلان العالمي لحقوق الإنسان واتفاقية حقوق المرأة، لم تحصل المرأة بعد على حقوقها الكاملة في المجتمعات العربية. إنّ الکتّاب ...
بیشتر
تُعَّد حقوقُ المرأة قضية مهمّة في عالمنا المعاصر، حيث ينصّ إعلان حقوق الإنسان على أنّ جميع البشر، بِغضِّ النظر عن الجنس، لهم نفس الحقوق الفردية والاجتماعية، ولا يمكن لأحدٍ أن يحرم غيره من هذا الحقّ. وفقًا للإعلان العالمي لحقوق الإنسان واتفاقية حقوق المرأة، لم تحصل المرأة بعد على حقوقها الكاملة في المجتمعات العربية. إنّ الکتّاب والشُعراء العرب انطلاقاً من وعيهم التام بطغيان التقاليد الباطلة وتسلط الروح الذكورية والاستخفاف بحقوق المرأة کتبوا عن هذه القضية فيأعمالهم، ودافعوا عن حقوق المرأة ودعوا إلى ضرورة نيل المرأة لحقوقها الكاملة. من بين هؤلاء الشعراء، كان للشاعرة المصرية فاطمة ناعوت دور مهم وبارز فقد تناولَت موضوع المرأة بلغة الاحتجاج والرمزية في معظم قصائدها وخاصة في ديوان «شرفتي محطّ العصافير». تَمَّ تناول هذا البحث وفقَ المنهج الوصفي التحلیلي وذلك بهدف رصد قصائد الشاعرة المتعلّقة بحقوق المرأة ومن ثم تحلیل تلك النّماذج وتقسیمها وفقاً لأهمِّ مسائل حقوق المرأة. وقد توصَّل البحثُ إلی أنّ الشّاعرةَ ترکزُ غالِباً عَلَی الکرامَة الإنسانیَّة وإحساس الأمن عند المرأة ومسألَة الزّواج، وهي ترمز عادَةً إلی المرأة بِرموز معیَّنة مثلُ: "الزهرة"، "الفراشَة" و"الوردة".
وصال میمندی
دوره 9، شماره 26 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 125-149
چکیده
الملخّص:
الإستخدام أحد محسّنات البدیع المعنوی الذی لم یحظَ بعدُ بتعریفٍ جامعٍ ومانعٍ أجمع علیه علماء البلاغة، رغم مکانته المرموقة فی البدیع، تلک المکانة الّتی تنشأ عن دور هذا الفنّ فی خلق أکثر من معنی واحد للفظ واحد مع مراعاة الإختصار والإیجاز.
نظراً إلی أهمّیّة هذا الفنّ البدیعی ودوره فی إدراک المعانی وتبیینها، بادرت هذه الدّراسة ...
بیشتر
الملخّص:
الإستخدام أحد محسّنات البدیع المعنوی الذی لم یحظَ بعدُ بتعریفٍ جامعٍ ومانعٍ أجمع علیه علماء البلاغة، رغم مکانته المرموقة فی البدیع، تلک المکانة الّتی تنشأ عن دور هذا الفنّ فی خلق أکثر من معنی واحد للفظ واحد مع مراعاة الإختصار والإیجاز.
نظراً إلی أهمّیّة هذا الفنّ البدیعی ودوره فی إدراک المعانی وتبیینها، بادرت هذه الدّراسة بتحلیل آراء الباحثین فی تعریف الاستخدام مبیّنةً نقائص کلٍّ منها؛ ثمّ حاول هذا المقال أن یعرض تعریفاً جامعاً یشمل جمیع شواهد الإستخدام المعروفة والمجهولة فی الأدب العربی. وبعد ذلک أتت المقالة بصُوَر الإستخدام المختلفة الّتی تناولها البلاغیون حتی الآن مع ذکر شواهد من الشّعر والنّثر العربی.
وفی نهایة المطاف أزاحت المقالة السّتار عن صورة مجهولة وبدیعة من الإستخدام، استخرجتها من إحدی آیات القرآن الکریم. الصّورة الّتی لم ینتبه إلیها دارسو المحسّنات البدیعیة حتّی الآن، وجاءت فی قالب عطف النَّسَق الّذی یُوجَد فیه عطفُ ثلاثة أسماء بالواو علی معمول عامل واحد (الفعل)، وبهذا العطف إکتسب العامل هذا معنی مختلفاً یناسب کُلّاً من الأسماء الأربعة المذکورة.
محمدعلی سلمانی مروست؛ مهدیه جعفری ندوشن
دوره 9، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 125-148
چکیده
چکیده:
شأن و قصه، ضمیر مفرد غایبی است که بهوسیلهی جملهی بعد از خود تفسیر میشود. این ضمیر، گاه بهصورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه بهصورت مقدر میآید. ضمیر شأن را با عبارت «شأن یا امر چنین است» و ضمیر قصه را نیز با عبارت «قصه و داستان چنین است» تعبیر میکنند. این ضمیر را ضمیر حدیث، ضمیر مجهول و... نیز ...
بیشتر
چکیده:
شأن و قصه، ضمیر مفرد غایبی است که بهوسیلهی جملهی بعد از خود تفسیر میشود. این ضمیر، گاه بهصورت منفصل مرفوع، گاه متصل منصوب و گاه بهصورت مقدر میآید. ضمیر شأن را با عبارت «شأن یا امر چنین است» و ضمیر قصه را نیز با عبارت «قصه و داستان چنین است» تعبیر میکنند. این ضمیر را ضمیر حدیث، ضمیر مجهول و... نیز نامیدهاند.
در قرآن در موارد متعددی از این ساختار استفاده شده است و بیشتر برای بزرگداشت امری بهکار رفته است که در مورد آن سخن گفته میشود. تاکنون، تحقیقی در مورد ضمیر شأن و موارد آن در قرآن به شکل خاص، صورت نگرفته است و آنچه در این خصوص بیان شده در تفاسیر و منابع اعرابالقرآن و منابع نحوی پراکنده است.
هدف این مقاله، تبیین مواردی است که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده و بیان و بررسی آرای دانشمندان اسلامی در این خصوص، نتیجهگیری و همچنین تبیین موضوعاتی است که برای بیان آن در قرآن از ضمیر شأن و قصه استفاده شده است.
براساس این تحقیق، مواردی که در قرآن، ضمیر شأن یا قصه انگاشته شده حدود 52 مورد است که دانشمندان اسلامی دربارهی 28 ضمیر، اتفاق نظر و 24 مورد دیگر، اختلاف داشتهاند. همین اختلافها ضروری مینماید تا موضوع، بهصورت مجزا بررسی شده و گامی دیگر در جهت شناخت رموز ادبی این کتاب آسمانی برداشته شود.
حبیب کشاورز
چکیده
القصص والروايات تظهر ظروف الإنسان المعيشية الخاصة به، ولهذا يمكن دراسة الشخصيات في القصص وفق النظريات الموجودة في علم النفس. نظرية آبراهم ماسلو المعروفة باسم التسلسل الهرمي للاحتياجات من أشهر النظريات في هذا المجال. وفي هذه النظرية تم تقسيم حاجات الإنسان إلى خمسة فروع وهي الحاجات الجسمية والحاجة إلى الأمان والحاجات العاطفية والحاجة ...
بیشتر
القصص والروايات تظهر ظروف الإنسان المعيشية الخاصة به، ولهذا يمكن دراسة الشخصيات في القصص وفق النظريات الموجودة في علم النفس. نظرية آبراهم ماسلو المعروفة باسم التسلسل الهرمي للاحتياجات من أشهر النظريات في هذا المجال. وفي هذه النظرية تم تقسيم حاجات الإنسان إلى خمسة فروع وهي الحاجات الجسمية والحاجة إلى الأمان والحاجات العاطفية والحاجة إلى الاحترام وتحقيق الذات. وفق نظرية ماسلو، يجب تلبية الحاجات الأولية بداية ثم الحاجات الموجودة في رأس الهرم. أي على الإنسان تلبية الحاجات الجسمية أولا ليصل إلى الأمان والاحترام والحب وأخير مرحلة تحقيق الذات. والوصول إلى أي مرحلة بحاجة إلى توفير المرحلة السابقة. وفي هذه المقالة استخدمنا المنهج الوصفي التحليلي بدراسة الشخصية الرئيسة في رواية الخبز الحافي من أعمال محمد شكري وفق التسلسل الهرمي للاحتياجات لماسلو. وفي هذه القصة تظهر بداية الحاجات الجسمية منها الغذاء والملبس والسكن والحاجة إلى الأمان. وبما أن الحاجات الأولية للشخصية الأصلية لم توفر لانوجد أثر للحاجات المقدمة مثل الحاجة إلى الاحترام أو تحقيق الذات.
دوره 10، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 127-152
چکیده
زبان پدیده‌ای زایا و قابل گسترش است که میتواند با علوم جدید همراهی کرده و دامنه‌ی واژه‌های خود را گسترش دهد. زبان عربی و فارسی نیز از این اصل مستثنی نیست. این، درحالی است که میتوان در پرتو دانش واژه‌شناسی، که قدم‌هایی درجهت شناخت خلاقیت‌ها و توانش زبانی برداشته است، نوواژه‌ها را شناخته، به نحوه‌ی وضع آنها پی برد و درنهایت ...
بیشتر
زبان پدیده‌ای زایا و قابل گسترش است که میتواند با علوم جدید همراهی کرده و دامنه‌ی واژه‌های خود را گسترش دهد. زبان عربی و فارسی نیز از این اصل مستثنی نیست. این، درحالی است که میتوان در پرتو دانش واژه‌شناسی، که قدم‌هایی درجهت شناخت خلاقیت‌ها و توانش زبانی برداشته است، نوواژه‌ها را شناخته، به نحوه‌ی وضع آنها پی برد و درنهایت نیز در ترجمه و معادل‌یابی بهکار بست. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد با تأکید بر دانش واژه‌شناسی نشان دهد چگونه میتوان از علم صرف در ترجمه‌ی نوواژه‌ها در متون عربی و فارسی بهره گرفت و به این ترتیب بر آن است تا با تأکید بر متون علمی، اهمیت آشنایی با ساخت‌واژه و تأثیر آن بر معادل‌سازی نوواژه‌ها را که بیشتر از زبان انگلیسی نشئت گرفته است، تبیین کند. برای رسیدن به این هدف، فرایندهای مختلف واژه‌سازی، شامل ترکیب و اشتقاق و همچنین انواع وام‌گیری در این دو زبان، بررسی و راه‌های معادل‌سازی نوواژه‌ها با هم مقایسه شده است. همچنین این مقاله نشان میدهد بین انواع مختلف فرایند واژه‌سازی در این دو زبان، ترکیب و اشتقاق از روش‌های دیگر رایج‌تر است؛ هرچند زبان عربی برای واژه‌سازی بیش از زبان فارسی از اشتقاق، آن هم از نوع درون‌وندی، سود می‌جوید. البته از بین صورت‌های مختلف ترکیب نیز، در هردو زبان، کاربرد دو نوع ترکیب اضافی و وصفی بیش از دیگر انواع ترکیب است.
صفورا فصيح رامندی؛ نرگس انصاری؛ عليرضا شيخی؛ عليرضا نظری
دوره 18، شماره 63 ، شهریور 1401، ، صفحه 127-158
چکیده
نمایشنامه اسلامی، نمایشنامه‌ای است که ساختار آن در چارچوب ویژه نمایشنامه ارائه می‌گردد؛ تفاوت آن با دیگر نمایشنامه‌ها، در دیدگاه اسلامی آن است. نمایشنامه الحر الریاحی اثر عبدالرزاق عبدالواحد، ذیل نمایشنامه اسلامی قرار می‌گیرد که با محوریت حوادث کربلاء با تمرکز بر شخصیت حر ریاحی نوشته -شده است. عبدالرزاق، از رهگذر شخصیت حر ...
بیشتر
نمایشنامه اسلامی، نمایشنامه‌ای است که ساختار آن در چارچوب ویژه نمایشنامه ارائه می‌گردد؛ تفاوت آن با دیگر نمایشنامه‌ها، در دیدگاه اسلامی آن است. نمایشنامه الحر الریاحی اثر عبدالرزاق عبدالواحد، ذیل نمایشنامه اسلامی قرار می‌گیرد که با محوریت حوادث کربلاء با تمرکز بر شخصیت حر ریاحی نوشته -شده است. عبدالرزاق، از رهگذر شخصیت حر و با بازخوانی واقعه کربلاء، آن را به اوضاع زمانه عراق پیوند زده است. بررسی ساختار این نمایشنامه و میزان انطباق آن با واقعیت عاشورا در ترسیم سیر حوادث واقعه و کشف سبک نویسنده موجب شد تا این اثر با روش تحلیلی توصیفی و کتابخانه‌ای و برمبنای ساختار گوستاو فریتاگ، نظریه‌پرداز آلمانی تحلیل گردد؛ اصول پنج‌گانه فریتاگ برآمده از نظریات ارسطو بوده و شامل مقدمه، عمل‌فزاینده، اوج، عمل فروکاهنده و نتیجه میشوند. واکاوی نمایشنامه نشان میدهد نویسنده از اصول متعارف و کلاسیک نمایشنامه‌نویسی خارج شده و به تئاتر پسامدرن و سنت‌شکن برتولت برشت روی آورده است؛ زیرا عبدالرزاق عبدالواحد، ابعاد حادثه کربلاء را فراتر از این می‌داند که بتوان با روایتی کلاسیک و متعارف بیانش کرد. بنابراین در نمایشنامه خود، پایبند به اصول متعارف نمایشنامه‌نویسی نبوده و با اثرش، پیشنهادی در حوزۀ نمایشنامه‌نویسی عاشورایی ارائه داده است.
سوگل عسکری کاسب؛ حميدرضا مشايخي
چکیده
یُعدّ اللون من الظواهر الّتي تتواصل بین داخل الإنسان وخارجه والدراسة السیکولوجیة للألوان طریقة جیدة لتحلیل ردود أفعال الإنسان تجاهها. واختبار ماکس لوشر الثمانية هو إحدی الاختبارات العلمیة للتحلیل النفسي التي تعتمد علی بیانات وأرقام من ثمانیة ألوان مختلفة والألوان بما فیها من معان مختلفة تستخدم علی نطاق واسع فی الشعر وتکشف ...
بیشتر
یُعدّ اللون من الظواهر الّتي تتواصل بین داخل الإنسان وخارجه والدراسة السیکولوجیة للألوان طریقة جیدة لتحلیل ردود أفعال الإنسان تجاهها. واختبار ماکس لوشر الثمانية هو إحدی الاختبارات العلمیة للتحلیل النفسي التي تعتمد علی بیانات وأرقام من ثمانیة ألوان مختلفة والألوان بما فیها من معان مختلفة تستخدم علی نطاق واسع فی الشعر وتکشف عن الوجوه الخفیة لشخصیة الشاعر معتمدة علی المقاییس النفسیة. محمد عفیفي مطر هو شاعر مصري معاصر قام باستخدام الألوان فی قصائده والتعبیر عن أحاسیسه تجاه العالم الواقع مستعیناً بها. إذن تحاول هذه الدراسة وعبر المنهج الوصفي - التحليلي أن تتناول مدی تأثیر الألوان فی أشعاره علی ضوء اختبار ماکس لوشر وتحلل ردود أفعاله تجاهها. فنتائج البحث حسب المجموعة الأولی من الألوان الأحمر والأخضر لاختبار لوشر تبین العاطفة الثوریة وروح النضال وانتقاد الحکومة والشجاعة والثقة بالنفس والمجموعة الثانیة من لوني الأسود والأصفر تعبیر عن موقفه المتشائم أمام المجتمع المصري وخیبة أمله إلی المستقبل فالمجموعة الثالثة بما فیها من لوني الرمادي والأزرق توضح مشاعره من الحب والسّلام مما یجعل المرء یشعر بالذنب من خلال نظرته إلی الحالة الراهنة. وفي الختام تعبر المجموعة الرابعة من لوني البني والأرجواني عما یدلّ علی عزوف الشاعر أمام المشاعر من الحب والراحة والفردیة.
مرتضی براری رئیسی؛ ابوالحسن امين مقدسي؛ شهريار نيازي؛ سعد الله همايوني
چکیده
يعتبر قلق الاحتلال في العالم الإسلامي، ولا سيّما فلسطين، من القضايا المهمة التي تشكلت العديد من الخطابات من أجل حلها؛ إلی حيث انعكس ذلك في السينما الفلسطينية التي تعتبر مظهرًا من مظاهر فن وأدب المقاومة. إنّ مشكلة هذا البحث الرئيسة والتي يسعى الباحثون الى دراستها والغور في أبعادها هي كيفية انعكاس القضايا السياسية والاجتماعية وفقًا ...
بیشتر
يعتبر قلق الاحتلال في العالم الإسلامي، ولا سيّما فلسطين، من القضايا المهمة التي تشكلت العديد من الخطابات من أجل حلها؛ إلی حيث انعكس ذلك في السينما الفلسطينية التي تعتبر مظهرًا من مظاهر فن وأدب المقاومة. إنّ مشكلة هذا البحث الرئيسة والتي يسعى الباحثون الى دراستها والغور في أبعادها هي كيفية انعكاس القضايا السياسية والاجتماعية وفقًا لما جری في فيلم "عمر" الفلسطيني للمخرج هاني أبو أسعد، وكذلك الكشف عن دلالات خطابه باﻟﺒﺤﺚ واﻟﺘﻨﻘﻴﺐ. هذا الموضوع، مهم للغاية؛ إذ إنّه ينزاح عن الخطابات التي تحكم المجتمعات عبر النصوص الفنية، والتي تنظر إلى القضية الفلسطينية من زاوية مختلفة وتخلق منظورًا جديدًا لدى القارئ. في هذا الصدد، فإن المقال هذا، يفحص الخطابات التي ينطوي عليها فيلم عمر من وجهة نظر السيميائية، معتمدًا علی منهج تحليل الخطاب النقدي للاكلا وموف. ومن أهم ما توصلت إليه نتائج البحث، أن هناك ثلاثة خطابات رئيسية في فيلم "عمر" الفلسطيني وهي: المقاومة والاحتلال والخيانة؛ حيث تمثل كل شخصية من شخصيات هذا الفيلم، أحد هذه الخطابات الثلاثة بطريقة ما، وتعبر عن هويتها الطبقية. في النهاية، يمثل خطاب المقاومة الوضع المثالي مع نظرة نقدية للوضع القائم باستخدام الدلالات الفارغة؛ حيث يوقف دورة الاحتلال والخيانة المعيبة عبر خلق الأساطير والتفكيكية، ويغير الساحة السياسية لصالحه.
نسرین کاظم زاده؛ کبري روشنفکر
دوره 17، شماره 59 ، شهریور 1400، ، صفحه 129-154
چکیده
الانتماء للحیّ يكون مؤشرة نفسانیة وهو یبیّن إحساس الفرد الإیجابي بالنسبة إلی حیّهم السکني الذي ینتج عن العلاقات العاطفیة والمعرفیة والسلوکیة مع المکان ویؤدي إلی التزام السکان للحیّ ورغبتهم لحفظ العلاقة مع الحیّ مع مضي الزمن وفي مراحل الحیاة المختلفة. یکون الحیّ من الأمکنة المتمیزة والرئیسیة في الروایة العربیة وله دور بارز في روایات ...
بیشتر
الانتماء للحیّ يكون مؤشرة نفسانیة وهو یبیّن إحساس الفرد الإیجابي بالنسبة إلی حیّهم السکني الذي ینتج عن العلاقات العاطفیة والمعرفیة والسلوکیة مع المکان ویؤدي إلی التزام السکان للحیّ ورغبتهم لحفظ العلاقة مع الحیّ مع مضي الزمن وفي مراحل الحیاة المختلفة. یکون الحیّ من الأمکنة المتمیزة والرئیسیة في الروایة العربیة وله دور بارز في روایات نجیب محفوظ منها روایة "خان الخلیلي". لأنّ الحیّ في هذه الروایة یعدّ کعنصر هام تتحرك فیه الشخصیات وفي بعض الأحیان یؤدي إلی تطوّر الأحداث في صیاغة الروایة. یهدف هذا البحث ضمن المنهج الوصفي– التحلیلي وبالاعتماد علی علم النفس البیئي الذي ینظر نظرة خاصة إلی العلاقة المتبادلة بین الإنسان والمکان، دراسة المؤشرات المؤثرة في إیجاد الانتماء أو عدم الانتماء للحی في هذه الروایة. تحکي النتائج عن أنّ الانتماء للحیّ في روایة "خان الخلیلي" تمّ تشکیله في ضوء المؤشرات الروحیة– النفسیة، الأخلاقیة– الإیدئولوجیة والسیرة الذاتیة. جدیر بالذکر أنّ المؤشر الروحي- النفسي له دور بارز في الانتماء أو عدم انتماء الشخصیات للحیّ في روایة "خان الخلیلی".
چیمن محمدی بایتمبر؛ محمّدنبی احمدی
چکیده
رواية "خبز علي طاولة الخال ميلاد" هي الرواية الأولى التي كتبها محمّد النعاس و فازت بجائزة بوکرلعربي عام 2022 م. هذه الرواية عبارة عن سرد لشخصيات انخرطت في العديد من الاضطرابات العصبية والتوترات في أوضاع المجتمع الليبي وثقافته الحاكمة. استطاع محمّد النعاس في هذه الرواية أن يصوّر بدقة الخصائصَ النفسية لِأبناء ...
بیشتر
رواية "خبز علي طاولة الخال ميلاد" هي الرواية الأولى التي كتبها محمّد النعاس و فازت بجائزة بوکرلعربي عام 2022 م. هذه الرواية عبارة عن سرد لشخصيات انخرطت في العديد من الاضطرابات العصبية والتوترات في أوضاع المجتمع الليبي وثقافته الحاكمة. استطاع محمّد النعاس في هذه الرواية أن يصوّر بدقة الخصائصَ النفسية لِأبناء مجتمعه. توضح طريقة الدفع هذه ضرورة إجراء البحث بمنهج نفسي. تم إجراء البحث الحالي بطريقة وصفية - تحليلية واستناداً إليها بمقاربة نفسية، وفقاً لنظرية العلاج التخطيطي لجيفري يونغ، أسباب تكوين المخططات الأولية غير المتوافقة في وجود "ميلاد" الشخصية الرئيسية للقصة، الذي يسعى إلى تحقيق هويته الذكورية التي واجهها منذ الصغر، ليكشف ويفحص إستراتيجياته للخروج من هذه المخططات. تشير نتائج البحث إلى أن جذور اضطراباته تعود إلى طفولته ومراهقته، وأن الافتقار إلى النماذج الفعالة قد وفر منصة مناسبة لظهور المخططات المبكرة غير المتوافقة في شخصية ميلاد. تشير الدراسات إلى أن شخصية ميلاد محاصرة في مجال الرفض، والذي يتضمن المخططات الأساسية وغير المشروطة للحرمان العاطفي والعيب والعار، ويحاول الهروب من المخططات المذكورة أعلاه. مخطط الطاعة الشرطي. يختار أولاً أسلوب التعامل مع الاستسلام ثم يتبنى تعويضات قصوى في مواجهة مخططاته.
علی محمدی
دوره 1، شماره 4 ، بهمن 1384، ، صفحه 131-154
چکیده
غراق که شامل سه مبحث تبلیغ، مبالغه و غلو است یکی از آرایه های مهم ادبی است که در نقد ادبی در زبان عربی و فارسی جایگاه ویژه ای دارد. و این سخن ناقدان که «احسن الشعر اکذبه» ناظر بر اهمیت همین آرایه ادبی است. در این مقاله با مراجعه به آثاری چون جمهوری افلاطون، نقد شعر ارسطو، و همچنین آثار جاحظ، ابن طباطبا، شمس قیس، و جرجانی، به سیر تحول ...
بیشتر
غراق که شامل سه مبحث تبلیغ، مبالغه و غلو است یکی از آرایه های مهم ادبی است که در نقد ادبی در زبان عربی و فارسی جایگاه ویژه ای دارد. و این سخن ناقدان که «احسن الشعر اکذبه» ناظر بر اهمیت همین آرایه ادبی است. در این مقاله با مراجعه به آثاری چون جمهوری افلاطون، نقد شعر ارسطو، و همچنین آثار جاحظ، ابن طباطبا، شمس قیس، و جرجانی، به سیر تحول اغراق پرداخته شده است.
حمیدرضا مشایخی؛ سیده هانیه میرسیدی
دوره 8، شماره 24 ، آبان 1391، ، صفحه 141-164
چکیده
چکیده
تلاش روایتشناسان برای رسیدن به الگویی ثابت بهمنظور بررسی داستانها و روایتها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیستها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردمشناس صورتگرای روسی با الگو گرفتن از همین روایتشناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصههای پریان بهرغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر ...
بیشتر
چکیده
تلاش روایتشناسان برای رسیدن به الگویی ثابت بهمنظور بررسی داستانها و روایتها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیستها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردمشناس صورتگرای روسی با الگو گرفتن از همین روایتشناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصههای پریان بهرغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آنها نوعی وحدت و همانندی دارد و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سی و یک عملکرد محدود میشود و این دستاورد، آغاز علم روایتشناسی نوین بهشمار میآید.
نجیب محفوظ، معروفترین رماننویس معاصر عرب، ازجمله نویسندگانی است که روایتها و داستانهای او سرشار از عناصر نمادین شرقی و قالبهای ساختاری نوین غربی است؛ از این روی، قابلیت بررسی روایی و ریختشناسی را دارد. این جستار بر آن است تا روایت السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ را براساس نظریهی پراپ، تحلیل و بررسی کرده و نشان دهد توالی این کارکردها تا چه اندازه میتواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش، نشاندهندهی این است که هرچند تعدادی از کارکردهای سی و یک گانه در داستان نجیب محفوظ یافتنی است، پایان قصه، با نوع پایان یافتن قصههای پریان مغایرت دارد؛ در پایان، قهرمان داستان به ظاهر از صحنهی مبارزه بیرون میرود؛ ولی در مبارزهای درونی، جدال قهرمان با شرور ادامه مییابد.
علی باقر طاهری نیا
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1384، ، صفحه 143-157
چکیده
فن وصف یکی از مهم ترین اغراض شعری است که بسیار به عنصر خیال وابسته است. موضوع وصف آنگاه که وصف طبیعت باشد ترسیم تابلوی زیبایی هاست و زیبا دوست و زیباطلبی از ذات زیبا ساخته است بر می خیزد. مقاله «بررسی تصویر طبیعت در شعر منوچهری دامغانی و ابن خفاجه اندلسی» درصدد بررسی مقایسه ای و تحلیل و مقارنه توصیف هایی است که این دو شاعر، از جلوه ...
بیشتر
فن وصف یکی از مهم ترین اغراض شعری است که بسیار به عنصر خیال وابسته است. موضوع وصف آنگاه که وصف طبیعت باشد ترسیم تابلوی زیبایی هاست و زیبا دوست و زیباطلبی از ذات زیبا ساخته است بر می خیزد. مقاله «بررسی تصویر طبیعت در شعر منوچهری دامغانی و ابن خفاجه اندلسی» درصدد بررسی مقایسه ای و تحلیل و مقارنه توصیف هایی است که این دو شاعر، از جلوه های مختلف طبیعت در دیوان اشعار خود، به نمایش گذاشته اند. از این رهگذر وجود پدیده ای ادبی آن هم در شعر هر دو شاعر شرق و غرب قابل تامل است. ترکیب دو موضوع شعری وصف و مدح در سروده های آن دو حاکی از تناسب آن دو موضوع از یک سو و نقش تصاویر توصیفی در ترسیم جلوه های زیبای وجود ممدوح از دیگر سو می باشد. این در حالیست که ابن خفاجه اندلسی غزل را نیز با شعر وصف در هم آمیخته میان توصیف طبیعت و تغزل پیوند برقرار کرده است. در این مقاله، پس از معرفی اجمالی دو شاعر و بیان شیوه آن دو در تصویرسازی از مناظر طبیعت، با استخراج شواهدی از سروده های آن دو سعی شده است که امکان مقارنه و تطبیق نمونه های شعری فراهم آید. اگر چه آن دو از سرآمدان فن وصف در حوزه ادبیات ملی خود بودند ولی در این مقاله بیشتر بر وصف طبیعت و مظاهر آن تکیه شده است.
کبری روشنفکر؛ پوران رضایی؛ مرتضی زارع برمی
دوره 8، شماره 25 ، بهمن 1391، ، صفحه 147-176
چکیده
چکیده
ادبیات کودکان به عنوان یکی از ابزارهای تربیتی، علاوه بر تأمین نیازهای جسمی، روحی و عاطفی، نقش انکارناپذیری در افزایش سطح آگاهی و گسترش افق انتظار کودک از جامعه و برنامهریزان نظامهای حکومتی دارد. بیشک، نظام فکری انسان از کودکی بنا میشود، لذا توجه به آثاری که در حوزهی ادبیات کودکان خلق میشود، میتواند در ...
بیشتر
چکیده
ادبیات کودکان به عنوان یکی از ابزارهای تربیتی، علاوه بر تأمین نیازهای جسمی، روحی و عاطفی، نقش انکارناپذیری در افزایش سطح آگاهی و گسترش افق انتظار کودک از جامعه و برنامهریزان نظامهای حکومتی دارد. بیشک، نظام فکری انسان از کودکی بنا میشود، لذا توجه به آثاری که در حوزهی ادبیات کودکان خلق میشود، میتواند در برنامههای آیندهنگر جوامع، سهمی ارزنده داشته باشد. ادبیات کودکان از نیمهی قرن نوزده، حرکت روبهرشد خود را در سرزمینهای عربی با پیشگامی مصر آغاز کرد.
در این میان «نبیل سلیمان سلیمان خلف»، مشهور به «نبیل خلف»، نویسنده و شاعر معاصر مصری، سهمی ارزنده در بالندگی این نوع ادبی و حرکت فعال و هدفدار آن در تربیت و هدایت رفتاری کودکان دارد. یافتههای پژوهش، نشان میدهد داستانپرداز موردنظر، با نگارش آثار متعدد در حوزهی ادبیات کودکان و نوجوانان، ازجمله آفرینش داستان ثورةالأطفال (انقلاب کودکان)، به دنبال نهادینه کردن آرمانها و ارزشهای انسانیای همچون حق تعیین سرنوشت، صلح، آزادی، عدالت، امید به آیندهای روشن، مبارزه با بیداد، شجاعت و نوعدوستی در نسل نوپای مصر است. بیداری و انقلاب مردم مصر باتوجه به زمان نشر داستان مذکور (2002)، سند به ثمر نشستن تلاشهای نبیل خلف در رشد فکری و فرهنگی کودکان دیروز و جوانان انقلابی امروز مصر است. شیوهی پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که بر اساس تحلیل تصویری شخصیتها و موجودات داستان و طبیعتهای انسانی آنها پیریزی میشود.
محمود شکیب انصاری
دوره 1، شماره 3 ، آبان 1384، ، صفحه 149-162
چکیده
زبان شناسان عرب از آغاز تاکنون پژوهش های ژرف و گسترده ای را پیرامون زبان عربی، به ویژه در زمینه لغت شناسی و تصریف و قوانین تغییر و تحول واژگان و اصول و ریشه یابی آن، انجام داده اند. این کاوش ها به شناخت گونه های مختلف واژگان و تشخیص قواعد حاکم بر دگرگونی های آن انجامید. نتایج حاصل از این مطالعات و بررسی ها در پیدایش علم صرف (Morphology) و ...
بیشتر
زبان شناسان عرب از آغاز تاکنون پژوهش های ژرف و گسترده ای را پیرامون زبان عربی، به ویژه در زمینه لغت شناسی و تصریف و قوانین تغییر و تحول واژگان و اصول و ریشه یابی آن، انجام داده اند. این کاوش ها به شناخت گونه های مختلف واژگان و تشخیص قواعد حاکم بر دگرگونی های آن انجامید. نتایج حاصل از این مطالعات و بررسی ها در پیدایش علم صرف (Morphology) و نگارش لغت نامه های زبان تجلی کرد، و در اثر این پژوهش ها قواعد اشتقاق و واژه سازی عربی قانونمند گردید. در این مقاله با بهره گرفتن از منابع و ماخذ قدیم و نوین، به تعریف و توضیحاشتقاق و واژه سازی، انواع اشتقاق و قواعد و قوانین حاکم بر آن پرداخته شده است.
مرتضی قائمی؛ مجید صمدی
دوره 7، شماره 18 ، اردیبهشت 1390
چکیده
تصویرسازی رکن مهم زیبایی اثر ادبی، است. هراندازه تصاویر، پویاترباشد، متن ادبی ارزشمندتر میشود؛ زیرا آن را ملموس و محسوس مینماید. خطبههای امام علی (ع) از نظر مقام ادبی جایگاهی والا دارد. این خطبهها سرشار از تصاویر ادبی زنده و پویاست که فضایی قابل لمس را برای مخاطبان آفریده است. امام با استفادهی بهجا از تشبیهات حسی، استعارات ...
بیشتر
تصویرسازی رکن مهم زیبایی اثر ادبی، است. هراندازه تصاویر، پویاترباشد، متن ادبی ارزشمندتر میشود؛ زیرا آن را ملموس و محسوس مینماید. خطبههای امام علی (ع) از نظر مقام ادبی جایگاهی والا دارد. این خطبهها سرشار از تصاویر ادبی زنده و پویاست که فضایی قابل لمس را برای مخاطبان آفریده است. امام با استفادهی بهجا از تشبیهات حسی، استعارات قوی، رنگ سازگار با فضای وصف شده، اصوات هماهنگ با معنا و ناسازواری، چنان تصاویر زندهای آفریده که خوانندگانش را شفیته مینماید. این تصاویر دلربا، مفاهیمی مانند دینداری، عدالت، جهاد... را در روح مخاطبان نهادینه میکند.
محمد خاقانی اصفهانی؛ مریم اکبری موسی آبادی
دوره 6، شماره 17 ، دی 1389
چکیده
شعر لاعب النرد (نردباز) محمود درویش، شاعر مقاومت فلسطین، در آخرین دیوانش با عنوان «لاأرید لهذه القصیدة أن تنتهی» به چاپ رسیده است. در بررسی سبک شناختی این شعر در سه سطح زبانی، فکری و ادبی میتوان به اجزای متشکله ساختار متن دست یافت. سبک شاعر که در مراحل اولیه تجربه شعریاش سهل وروان بوده، با گذشت زمان به سبب کاربرد نماد واسطوره ...
بیشتر
شعر لاعب النرد (نردباز) محمود درویش، شاعر مقاومت فلسطین، در آخرین دیوانش با عنوان «لاأرید لهذه القصیدة أن تنتهی» به چاپ رسیده است. در بررسی سبک شناختی این شعر در سه سطح زبانی، فکری و ادبی میتوان به اجزای متشکله ساختار متن دست یافت. سبک شاعر که در مراحل اولیه تجربه شعریاش سهل وروان بوده، با گذشت زمان به سبب کاربرد نماد واسطوره پیچیده تر شده است. در شعر نردباز می توان تلفیقی از دو مرحله سبکی شاعر را مشاهده کرد. این شعر در عین صراحت وسادگی، در هاله ای از ابهام ـ به ویژه در سطح فکری آن ـ فرو رفته است. از مهم ترین شاخصه های سبک شناختی آن، نماد پردازی وبینامتنی با اساطیرومتون دینی میباشد.
مرضیه آباد
دوره 7، شماره 19 ، مرداد 1390
چکیده
محمودبن عمر معروف به زمخشری یکی از برجسته‌‌ترین دانشمندان جهان اسلام و ایران در قرن ششم هجری است. وی در علوم و فنون بسیاری سرآمد روزگار خود بود که علوم بلاغت یکی از مهمترین آنهاست. زمخشری در اصول کلی این علم یعنی معانی و بیان و بدیع پیرو عبدالقاهر جرجانی است و به شکلی کاربردی نظریات عبدالقاهر را در تفسیر کلام خدا و بیان اعجاز ...
بیشتر
محمودبن عمر معروف به زمخشری یکی از برجسته‌‌ترین دانشمندان جهان اسلام و ایران در قرن ششم هجری است. وی در علوم و فنون بسیاری سرآمد روزگار خود بود که علوم بلاغت یکی از مهمترین آنهاست. زمخشری در اصول کلی این علم یعنی معانی و بیان و بدیع پیرو عبدالقاهر جرجانی است و به شکلی کاربردی نظریات عبدالقاهر را در تفسیر کلام خدا و بیان اعجاز آن به نمایش گذاشته، آنها را تحریر و یا تکمیل کرده و برخی اصول بلاغی را که عبدالقاهر بدان نپرداخته بود، به ذخیرة دانش بلاغت افزوده است؛ چنانکه دانشمندانی همچون سکاکی و تفتازانی و دیگران در دورههای بعدی از نظریات وی بهره وافر بردهاند.
محمد مهدی سمتی؛ نرجس طهماسبی نگهداری
دوره 7، شماره 20 ، آبان 1390
چکیده
تنوع رنگ ها در عصر حاضر و آگاهی شاعران معاصر از این تنوع، ناشی از نگرش و بینش عمیق و هوشمندانه آنها به عناصر هستی است. اگرچه به کارگیری رنگها در ادبیات عربی قدیم، وجود داشته است، بیشتر انعکاسی مستقیم از رنگها در زندگی واقعی بود. در ادبیات عربی معاصر، رنگها نه تنها برای زیباسازی شعر، بلکه به عنوان ابزاری در راستای نمادپردازی ...
بیشتر
تنوع رنگ ها در عصر حاضر و آگاهی شاعران معاصر از این تنوع، ناشی از نگرش و بینش عمیق و هوشمندانه آنها به عناصر هستی است. اگرچه به کارگیری رنگها در ادبیات عربی قدیم، وجود داشته است، بیشتر انعکاسی مستقیم از رنگها در زندگی واقعی بود. در ادبیات عربی معاصر، رنگها نه تنها برای زیباسازی شعر، بلکه به عنوان ابزاری در راستای نمادپردازی استفاده میشوند.
عواملی مثل سیاست محوری، اجتماع گرایی و مسئله شهر، اصلی ترین عوامل بروز زمینه های نمادین رنگ، نزد شاعران معاصر به شمار میرود، همچنین ایدئولوژی خاص و گاه دیدگاه مکتبی شاعران مذکور در کنار حوادث نامیمون شخصی، زمینة بروز برخی نمادهای اختصاصی در اشعارشان را فراهم میسازد.
صلاح عبد الصبور از جمله شاعران معاصر عربی است که در سطح گسترده از رنگهای نمادین استفاده کرده است. این مقاله، به بررسی رنگها در دیوان صلاح عبد الصبور و دلالتهای نمادین آنها می‌پردازد. روش کار، توصیفی- تحلیلی است. نتایج این پژوهش، نشان میدهد که شاعر از رنگهای سیاه، سرخ، سبز، فیروزه، سفید، گندمگون و خاکستری استفاده کرده است. رنگ سیاه، رنگ غالب در رنگهای نمادین شاعر است که به مدلولهایی مثل عدم سادگی و بیآلایشی مردم شهر، وجود دشمنان داخلی و خارجی و حملة رژیم صهیونیستی اشاره دارد.
